Mỏ Măng gan Tốc Tát tại huyện Trùng Khánh, Cao Bằng của Công ty Cổ phần Công nghiệp Măng gan Cao Bằng. Ảnh: Internet

Theo Kết luận thanh tra số 895 ngày 9/12/2022 của Thanh tra tỉnh Cao Bằng, Mỏ Măng gan Tốc Tát, tại xã Quang Trung và Tri Phương, huyện Trà Lĩnh (nay là huyện Trùng Khánh) thuộc Cty Măng gan Cao Bằng, có địa chỉ Thôn Ga, xã Quang Trung, huyện Trùng Khánh, Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp số 4800165262, đăng ký lần đầu ngày 20/9/2007, đăng ký thay đổi lần thứ 6 ngày 28/5/2020.

Ngày 19/2/2009, UBND tỉnh Cao Bằng cấp Giấy phép khai thác khoáng sản số 285 cho phép Cty Măng gan Cao Bằng khai thác khoáng sản quặng măng gan tại mỏ Tốc Tát, cụ thể: Trữ lượng khai thác 1.314 nghìn tấn; công suất được phép khai thác 53,2 nghìn tấn/năm; diện tích khu vực khai thác 181ha; bằng phương pháp khai thác hầm lò và lộ thiên; thời hạn khai thác 30 năm.

Qua kiểm tra xác minh thực tế, đoàn thanh tra phát hiện: Về vị trí 2 giếng nghiêng thực tế không đúng với thiết kế cơ sở năm 2008 (theo thiết kế cơ sở năm 2008, vị trí 2 giếng không hợp lý nên Cty Măng gan Cao Bằng đã xin điều chỉnh thiết kế cơ sở và đã được Sở Công thương thẩm định ngày 7/10/2022).

Kiểm tra một số điểm khai thác theo báo cáo của Cty Măng gan Cao Bằng cho thấy, điện, nước thực hiện chưa đầy đủ theo thiết kế; đường lò và giếng mặt cắt có kích thước hình học chưa đạt thiết kế; một số vị trí lò, giếng khai thác chưa chống lò hoặc chống lò không đúng thiết kế về vật liệu và kiểu dáng nên có thể ảnh hưởng tới an toàn lao động.

Công nghệ và phương pháp khai thác đang áp dụng có sự thay đổi so với thiết kế mỏ đã được phê duyệt (theo thiết kế cơ sở điều chỉnh đã được thẩm định của Sở Công thương, công ty đang thực hiện điều chỉnh thiết kế kỹ thuật và thiết kế bản vẽ thi công để trình duyệt).

Cty Măng gan Cao Bằng được Sở Tài nguyên và Môi trường ký hợp đồng cho thuê đất để khai thác khoáng sản, gồm: Hợp đồng số 62/HĐTĐ ngày 8/5/2017 (diện tích 43 nghìn m²); Hợp đồng số 63/HĐTĐ ngày 8/5/2017 (diện tích 27,8 nghìn m²); Hợp đồng số 28/HĐTĐ ngày 18/7/2018 (diện tích 9,1 nghìn m²); Hợp đồng số 05/HĐTĐ ngày 16/3/2020 (diện tích 570 nghìn m²); Hợp đồng số 37/HĐTĐ ngày 28/5/2021 (diện tích 43 nghìn m²); Hợp đồng số 09/HĐTĐ ngày 9/4/2021 (diện tích 30,9 nghìn m²); Hợp đồng số 36/HĐTĐ ngày 28/5/2021 (diện tích 27,8 nghìn m²)…

Như vậy, có thể thấy các hợp đồng cho thuê đất để khai thác khoáng sản chỉ được tỉnh Cao Bằng cho Cty Măng gan Cao Bằng ký kết từ năm 2017, mặc dù Mỏ Măng gan Tốc Tát đã khai thác, sản xuất từ nhiều năm trước.

Về giấy phép khai thác, kết luận thanh tra cho thấy, Cty Măng gan Cao Bằng đã cầm cố Giấy chứng nhận khai thác khoáng sản số 285/GP-UBND do UBND tỉnh Cao Bằng cấp ngày 19/2/2009 và quặng nguyên khai tại mỏ Tốc Tát, xã Quang Trung và xã Tri Phương, huyện Trà Lĩnh của Công ty Măng gan Cao Bằng cho Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội để vay 260,8 tỷ đồng theo Hợp đồng tín dụng ngắn hạn số 61/HĐTDNH/SHBHO-MG ngày 31/12/2010.

Từ kết quả kiểm tra, xác minh, Thanh tra tỉnh Cao Bằng kết luận việc tổ chức khai thác khoáng sản của Cty Măng gan Cao Bằng tại Mỏ Măng gan Tốc Tát đã đạt được những kết quả như: Thực hiện các quy định khác như đăng ký với cơ quan và thông báo chính quyền theo quy định về ngày bắt đầu xây dựng cơ bản và khai thác, nộp hồ sơ mỏ cho cơ quan Nhà nước theo quy định, bổ nhiệm giám đốc mỏ, lập bản đồ và mặt cắt hiện trạng, báo cáo thống kê và kiểm kê trữ lượng, báo cáo định kỳ.

Cty Măng gan Cao Bằng đã tích cực đầu tư vào sản xuất, kết quả sản xuất, kinh doanh hàng năm có lãi, đóng góp cho ngân sách Nhà nước và hỗ trợ địa phương đáng kể, giải quyết được việc làm cho người lao động, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương…

Thanh tra tỉnh Cao Bằng yêu cầu Cty Măng gan Cao Bằng đánh giá và thực hiện khắc phục những tồn tại, hạn chế đã nêu trong kết luận. Kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan, đơn vị có thẩm quyền khắc phục, xử lý các vi phạm theo quy định.

Kiến nghị thu hồi số tiền sai phạm của Cty Măng gan Cao Bằng do hạch toán chi phí chưa đúng quy định và trích khấu hao một số máy móc, công cụ quản lý và phân bổ chi phí lãi tiền vay không đúng quy định với số tiền hơn 3,2 tỷ đồng vào ngân sách Nhà nước.