Thanh tra Chính phủ kiến nghị kiểm điểm làm rõ trách nhiệm lãnh đạo Bộ Xây dựng. Ảnh: IT

Chưa kết luận được dự án đủ/chưa đủ điều kiện

Theo kết luận thanh tra vừa được TTCP công khai, ngoài hàng loạt vi phạm trong việc quản lý, lập, thẩm định quy hoạch xây dựng, Bộ Xây dựng đã không ban hành các tiêu chí đánh giá trong công tác thẩm định thiết kế cơ sở theo quy định; dẫn đến công tác thẩm định thiết kế cơ sở một số nội dung không định lượng được số liệu, tiêu chí cụ thể để thẩm định nên khi thẩm định nội dung này trong báo cáo còn chung chung.

Cục Quản lý hoạt động xây dựng thẩm định thiết kế cơ sở chậm so với thời hạn được quy định.

Qua thanh tra, TTCP cũng chỉ ra, một số hồ sơ thẩm định không có văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư xây dựng hoặc giấy chứng nhận đăng ký đầu tư; không có quyết định lựa chọn nhà thầu lập dự án; không có các văn bản thông tin, số liệu về hạ tầng kỹ thuật đô thị; không có hồ sơ thông tin năng lực của nhà thầu khảo sát, nhà thầu lập dự án, thiết kế cơ sở; không có hồ sơ khảo sát xây dụng phục vụ lập dự án; không có thuyết minh báo cáo nghiên cứu khả thi (bao gồm tổng mức đầu tư hoặc dự toán).

Một số dự án thẩm định thiết kế cơ sở điều chỉnh được thực hiện sau khi công trình đã thi công xong, đã đưa vào sử dụng chưa đúng trình tự thực hiện theo quy định; còn có sự khác nhau giữa văn bản thông báo kết quả thẩm định với nội dung kết quả thẩm định.

Cục Quản lý hoạt động xây dựng ban hành văn bản nhưng không kết luận được dự án chưa đủ điều kiện (hoặc đủ điều kiện) triển khai các bước tiếp theo là thực hiện không đúng với quy định.

Nhiều dự án bất động sản vi phạm quy hoạch

UBND tỉnh Bắc Ninh, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, UBND thành phố Vũng Tàu phê duyệt quy hoạch chi tiết, dự án nhưng không phù hợp với quy hoạch chung xây dựng được duyệt.

Theo kết luận, UBND tỉnh Bắc Ninh phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng Tổ hợp trung tâm thương mại và căn hộ chung cư đê bán New Melbourne trên diện tích đất 2.160m2 do Công ty TNHH Hoàng Gia làm chủ đầu tư, nhưng theo quy hoạch chung đô thị Bắc Ninh được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và được Bộ Xây dựng thẩm thì vị trí khu đất trong bản đồ quy hoạch là đất công cộng.

Mặt khác, UBND tỉnh Bắc Ninh phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng Tòa nhà Thương mại dịch vụ, văn phòng và chung cư để bán trên diện tích đất 4.108,9m2 do Công ty Cổ phần Tập đoàn Dabaco Việt Nam làm chủ đầu tư, nhưng theo quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và quy hoạch sử dụng đất được Bộ Xây dựng thẩm định thì vị trí khu đất là đất công cộng.

"Đây là hành vi thực hiện không đúng Điều 5, Điều 61 Luật Quy hoạch đô thị", kết luận nhận định.

Cũng theo kết luận, năm 2017, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có quyết định chuyển Trung tâm thương mại Thái Dương sang chung cư thương mại đã làm thay đổi tính chất, chức năng, quy mô và các giải pháp chính của khu vực lập quy hoạch phân khu.

Cụ thể đã làm tăng số tầng cao từ 12 tầng lên 36 tầng, quy mô dân số tăng gần 3.000 người so với quyết định năm 2006 của tỉnh này về phê duyệt quy hoạch khu dân cư Nam sân bay, TP Vũng Tàu. Điều này "chưa đủ căn cứ, cơ sở và không đúng quy định tại Điều 49 Luật Quy hoạch đô thị".

TTCP cũng phát hiện UBND TP Vũng Tàu có các quyết định điều chỉnh chức năng đất từ đất công sang đất chung cư (đất đơn vị ở) vào năm 2009. Hành vi này được xác định làm thay đổi chỉ tiêu sử dụng đất, thay đổi chức năng, tính chất, quy mô, dẫn tới gia tăng quy mô dân số tại khu vực. Từ đó làm ảnh hưởng đến việc tổ chức không gian, kiến trúc, cảnh quan đối với khu vực, làm thay đổi công trình hạ tầng xã hội và công trình hạ tầng kỹ thuật.

Kết luận còn chỉ rõ, Công ty TNHH Forio Nha Trang (Khánh Hòa) là chủ đầu tư Dự án khách sạn cao cấp Văn Phong tiến hành xây dựng công trình không tuân thủ các chỉ tiêu, thông số về quy hoạch, xây dựng; vi phạm về quy hoạch, xây dựng do cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. 

"Chủ đầu tư trình thẩm định thiết kế xây dựng điều chỉnh sau khi công trình đã thi công xong và đưa vào sử dụng", kết luận chỉ rõ.

Thẩm định 111 dự án kinh doanh bất động sản chưa phù hợp

Giai đoạn từ năm 2015 đến năm 2022, các quy định của pháp luật liên quan đến đầu tư xây dựng, kinh doanh, quản lý sử dụng các công trình xây dựng không có quy định riêng về loại hình codotel, officel... Tuy vậy, Cục Quản lý hoạt động xây dựng đã tổ chức thẩm định thiết kế cơ sở và báo cáo nghiên cứu khả thi của 111 dự án kinh doanh bất động sản có liên quan đến loại hình codotel, officel... là chưa phù hợp

Ngoài ra, quá trình triển khai thực hiện Chương trình phát triển đô thị quốc gia đến năm 2020 các mục tiêu đề ra trong quyết định của Thủ tướng Chính phủ chưa đạt được; phát triển đô thị thiếu đồng bộ, lãng phí tài nguyên, quá trình tập trung hóa đô thị lớn, gây áp lực, quá tải hạ tầng đô thị, ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến chất lượng sống, phát triển đô thị thiếu bền vững; phát triển đô thị còn phân bố chưa hợp lý giữa các vùng miền, khu vực; còn gây áp lực gia tăng dân số tại các thành phố lớn như Thủ đô Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh; chưa khuyến khích đầu tư đối với các đô thị vừa và nhỏ...

TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Xây dựng thực hiện kiểm điểm làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan trong việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước về quy hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng.

Chỉ đạo UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, gồm: Hà Giang, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Khánh Hòa, Bà Rịa - Vũng Tàu, Thanh Hoá, Nghệ An, Quảng Bình và Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện kiểm điểm làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan.

Bộ Xây dựng phối hợp với UBND tỉnh Bắc Ninh rà soát quy hoạch để xử lý đối với 2 dự án có diện tích gần 6.300m2 là Dự án đầu tư xây dựng Tổ hợp trung tâm thương mại và căn hộ chung cư để bán New Melboume và Dự án đầu tư xây dựng Tòa nhà thương mại, dịch vụ, văn phòng và chung cư để bán, sai mục đích sử dụng đất so với quy hoạch được Thủ tướng phê duyệt.

"Quá trình kiểm tra, rà soát và thực hiện kết luận, nếu phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì Bộ Xây dựng, UBND các tỉnh, thành phố có liên quan chuyển hồ sơ vụ việc đến cơ quan điều tra xem xét, xử lý theo quy định pháp luật"- kết luận yêu cầu.