Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra hàng loạt vi phạm về quản lý quy hoạch xây dựng tại Bộ Xây dựng. Ảnh: TH

Quản lý về quy hoạch chưa kịp thời

Theo kết luận thanh tra, Bộ Xây dựng tham mưu, ban hành văn bản quy phạm pháp luật (04 Luật, 02 Nghị quyết, 11 Nghị định, 17 Thông tư và 02 Quy chuẩn Việt Nam) còn chậm so với đề nghị, yêu cầu của các cơ quan cấp trên và quy định của pháp luật.

Trong giai đoạn từ năm 2010-2016, Bộ Xây dựng chậm tham mưu, điều chỉnh quy định về bản vẽ xác định các khu vực xây dựng công trình ngầm (các công trình công cộng ngầm, các công trình cao tầng có xây dựng tầng hầm) đối với quy hoạch phân khu.

“Điều này, dẫn đến khó khăn, vướng mắc cho các địa phương trong cả nước khi lập, trình quy hoạch không gian xây dựng ngầm đô thị, khu vực xây dựng công trình ngầm tại các đồ án quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết”- kết luận nhận định.

Kết luận cũng chỉ ra, Bộ chưa ban hành các tiêu chí đánh giá trong công tác thẩm định, dẫn đến công tác thẩm định thiết kế cơ sở của Cục Quản lý hoạt động xây dựng không định lượng được số liệu, tiêu chí cụ thể để thẩm định, do đó, kết quả thẩm định còn chung chung, không đủ điều kiện, cơ sở để đánh giá đúng sự phù hợp về quy hoạch.

Bộ chậm nghiên cứu thực tiễn trong thời gian qua để tham mưu, ban hành điều chỉnh quy định việc UBND các cấp phải lập kế hoạch để thực hiện quy hoạch; xác định nguồn lực thực hiện quy hoạch; chậm nghiên cứu để khắc phục các tồn tại giữa Luật Nhà ở và Luật Quy hoạch đô thị đối với nội dung nhà ở xã hộị.

Lập đồ án quy hoạch chậm và không chính xác

Kiểm tra 4/12 đồ án quy hoạch do Bộ Xây dựng lập, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, cho thấy, Bộ Xây dựng và các đơn vị liên quan tổ chức lập đồ án quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng chậm so với quy định của pháp luật và yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ.

Mặt khác, Bộ Xây dựng tổ chức lựa chọn đơn vị tư vấn lập nhiệm vụ và đồ án quy hoạch theo hình thức giao nhiệm vụ đối với dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước, mà không thông qua hình thức chỉ định thầu.

Kết luận cũng chỉ ra, Bộ và đơn vị tư vấn lập đồ án xác định không chính xác quy mô dân số (quy mô dân số lập dự toán 200.000 người và quy mô dân số theo đồ án phê duyệt là 125.000 người) dẫn đến việc lập, phê duyệt dự toán quy hoạch chung đô thị Hà Giang không đúng quy định; đề cương và dự toán chi phí để tổ chức lập quy hoạch đô thị Hà Giang không được lập theo đúng quy định.

Bên cạnh đó, lập, thẩm định đồ án quy hoạch có một số tiêu chí kinh tế kỹ thuật chưa đáp ứng được với các chỉ tiêu của Nghị quyết số 1210/2016 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, như: chỉ tiêu cân đối thu chi ngân sách, thu nhập bình quân đầu người, mức tăng trưởng kinh tế trung bình 3 năm gần nhất, tỷ lệ hộ nghèo; dân số toàn đô thị, mật độ dân số toàn đô thị; đất dân dụng... Nguồn số liệu như dân số, diện tích đô thị, nguồn lực thực hiện quy hoạch, quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội, nguồn số liệu để xác định nhóm cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế, xã hội... được sử dụng để lập đồ án quy hoạch không chính xác.

Thẩm định đồ án không đúng thời gian

Kiểm tra việc Bộ Xây dựng thẩm định và có ý kiến thống nhất với một số đồ án quy hoạch của 4 tỉnh (Bắc Ninh, Thái Nguyên, Khánh Hòa, Vũng Tàu), TTCP nhận thấy, việc thẩm định nhiệm vụ quy hoạch, thẩm định đồ án quy hoạch thường chậm không đúng thời hạn theo quy định; UBND các địa phương lập nhiệm vụ quy hoạch, lập đồ án quy hoạch thường kéo dài thời hạn.

Bộ không ban hành quyết định thành lập Hội đồng thẩm định (giai đoạn từ năm 2015 đến năm 2019) là thực hiện không đúng với quy định Luật Quy hoạch đô thị.

“Khi thẩm định không thẩm định các điều kiện đáp ứng của tổ chức tư vấn lập quy hoạch theo quy định Luật Quy hoạch đô thị; chưa bám sát nội dung nhiệm vụ quy hoạch, các dữ liệu về dân số, đất đai trong nhiệm vụ quy hoạch được duyệt; không có nội dung quy hoạch định hướng phát triển các khu vực dân cư nông thôn; không yêu cầu UBND các địa phương giải trình, làm rõ các nội dung thay đổi mục đích sử dụng đất trong quy hoạch chung trước khi có ý kiến thống nhất”, TTCP chỉ rõ.

Tại UBND tỉnh Bắc Ninh, Thái Nguyên, Khánh Hòa và các đơn vị liên quan chậm công bố, công khai đồ án quy hoạch; các địa phương chưa thực hiện việc cắm mốc giới đồ án quy hoạch.

Tại TP Vũng Tàu, đơn vị tư vấn lập đồ án quy hoạch chung đến năm 2035 không lấy ý kiến đầy đủ của cơ quan, tổ chức, cá nhân và cộng đồng dân cư có liên quan về đồ án quy hoạch đô thị.

UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung đô thị mới Phú Mỹ, huyện Tân Thành, nhưng không lấy ý kiến thẩm định của Bộ Xây dựng; ban hành quyết định điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung đô thị mới Phú Mỹ là thực hiện không đúng thẩm quyền theo quy định tại Luật Quy hoạch đô thị.

Phê duyệt đồ án điều chỉnh quy hoạch phân khu xây dựng Khu công nghiệp chuyên sâu Phú Mỹ III, theo đó tăng 248,31 ha so với quy mô diện tích toàn khu được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; tăng đất dịch vụ tiện ích và thể thao vượt 62,57 ha so với phê duyệt của Phó Thủ tướng Chính phủ (đồng ý chủ trương bố trí 39 ha); bổ sung chức năng làm sân golf, bổ sung cảng, bến thủy nội địa là không phù hợp với quy hoạch chung đô thị mới Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1113/QĐ- TTg ngày 09/7/2013.

Phê duyệt Dự án Cảng thủy nội địa và Kho bãi tổng hợp Đông Phong tại xã Tân Hải, thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (có sử dụng đất rửng phòng hộ) khi chưa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thay đổi quy hoạch từ đất cây xanh ven đô thị sang quy hoạch thành chức năng cảng kho bãi.

“Chịu trách nhiệm về các tồn tại, vi phạm nêu trên là Bộ Xây dựng và các đơn vị thuộc Bộ có liên quan và đơn vị tư vấn lập đồ án; UBND tỉnh Bắc Ninh, Thái Nguyên, Khánh Hòa, Bà Rịa - Vũng Tàu”, TTCP nhận định.

Bài 2: Thanh tra Chính phủ kiến nghị kiểm điểm làm rõ trách nhiệm lãnh đạo Bộ Xây dựng