Mục sở thị vào ngày 25/10/2023 cho thấy nhiều hạng mục công trình xây dựng không phép tại thửa đất 65, tờ bản 28 xã Hiếu Liêm vẫn tồn tại. Ảnh: Ngân Nga

Ngày 5/10/2023, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai có Công văn 10367/UBND-KTN về việc kiểm tra xử lý vi phạm pháp luật đất đai, xây dựng tại xã Hiếu Liêm và xã Mã Đà, huyện Vĩnh Cửu, theo phản ánh của Báo Thanh tra.

Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai chỉ đạo giao Khu Bảo tồn thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai nghiên cứu Công văn 6982/STNMT-CCQLĐĐ ngày 30/8/2023 của Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) rà soát hồ sơ, xác định có hay không việc ký hợp đồng giao khoán đất giữa ông Võ Lương Đống (Giám đốc Lâm trường Hiếu Liêm) theo như sổ giao khoán đất rừng do người được bà Diệu ủy quyền cung cấp. Trong đó, cần làm rõ diện tích, loại đất, mục đích sử dụng và kết quả xử lý việc chiếm đất giao khoán của gia đình bà Lê Thị G. đối với lô H.123”.

Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai có Công văn 10367/UBND-KTN về việc kiểm tra xử lý vi phạm pháp luật đất đai, xây dựng tại xã Hiếu Liêm và xã Mã Đà theo phản ánh của Báo Thanh tra. Ảnh: Ngân Nga

Chủ tịch UBND tỉnh giao UBND huyện Vĩnh Cửu chỉ đạo UBND xã Hiếu Liêm, UBND xã Mã Đà phối hợp các đơn vị liên quan kiểm tra, xử lý dứt điểm việc xây dựng trái phép công trình trên khu đất đã nhận bàn giao từ Khu Bảo tồn thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai (trong đó có thửa 65 tờ bản đồ số 28 xã Hiếu Liêm và thửa số 13 tờ bản đồ 83 xã Mã Đà).

Yêu cầu UBND huyện Vĩnh Cửu khẩn trương hoàn thiện phương án sử dụng đất đối với khu đất nhận bàn giao gửi Sở TN&MT đề xuất, trình UBND tỉnh xem xét, phê duyệt theo quy định.

Chủ tịch UBND tỉnh cũng giao Thanh tra tỉnh chủ trì, kiểm tra lại tình hình, kết quả thực hiện Kết luận thanh tra số 10946/KL-UBND ngày 25/10/1017 của Chủ tịch UBND tỉnh. Báo cáo UBND tỉnh trước ngày 20/10/2023.

Như Báo Thanh tra phản ánh, năm 1992, bà Nguyễn Thị Diệu và ông Nguyễn Phan Biên (ông Biên chết năm 2021, trú tại xã Thạnh Phú, huyện Vĩnh Cửu) được Lâm trường Hiếu Liêm ký hợp đồng giao nhận rừng và đất lâm nghiệp để sản xuất kinh doanh nghề rừng. Diện tích 13.208m², thuộc lô H.123 thuộc khoảnh 5, tiểu khu 138 (hiện là thửa số 65, 66, 67, tờ bản đồ số 28 thuộc xã Hiếu Liêm và thửa 13, tờ bản đồ số 83, thuộc xã Mã Đà, huyện Vĩnh Cửu), do ông Võ Lương Đống, Giám đốc Lâm trường Hiếu Liêm (đại diện bên A) và ông Phan Xuân Biên (đại diện bên B) cùng ký. Hợp đồng có xác nhận của Phó Giám đốc Sở Nông Lâm Phan Trung Kiên và đại diện chính quyền địa phương.

Sau khi nhận phần đất giao khoán chưa được bao lâu thì bị gia đình bà Lê Thị G. (trú tại ấp 1, xã Hiếu Liêm, huyện Vĩnh Cửu) chiếm và sử dụng gần 20 năm nay. Mặc dù các cấp chính quyền địa phương đã bác đơn bà G. và khẳng định không có quyền lợi nghĩa vụ liên quan thửa đất, thế nhưng đối tượng này vẫn ngang nhiên chiếm dụng mà không bị bất kỳ sự can thiệp, cản trở nào từ chính quyền địa phương suốt 2 thập kỷ qua.

Ngoài chính quyền cấp huyện và tỉnh bác đơn thư, Lâm trường Hiếu Liêm từng có Công văn 114/LTHL ngày 8/10/2002, gửi UBND huyện Vĩnh Cửu khẳng định: “Kết quả làm việc trực tiếp với bà Lê Thị G., Lâm trường Hiếu Liêm xác minh nhận thấy, bà G. không có bất cứ một giấy tờ nào chứng minh bà được phép sử dụng diện tích nêu trong đơn”.

“Nguồn gốc lô đất thuộc tổng diện tích rừng và đất rừng do UBND tỉnh và Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đồng Nai giao lại cho Lâm trường Hiếu Liêm quản lý sau khi công trình Thủy điện Trị An hoàn thành. Hiện lô rừng này do ông Nguyễn Phan Biên là chủ hợp đồng nhận khoán trồng rừng, đã lập đầy đủ thủ tục theo quy định. Sự việc tranh chấp giữa bà Lê Thị G. với ông Nguyễn Thanh Huê, Lâm trường Hiếu Liêm không có cơ sở giải quyết”, Lâm trường Hiếu Liêm xác nhận.

Tại Báo cáo kết quả xác minh hòa giải số 41, ngày 12/8/2010, UBND xã Hiếu Liêm cũng đã khẳng định: “Gia đình bà Lê Thị G. đã chiếm đoạt phần đất trên của ông Biên trồng cây điều, xà cừ. Đề nghị buộc bà Lê Thị G. và chồng là ông Phan Trung Th. giao trả lại đất cho gia đình ông Biên; ông Biên hỗ trợ cho bà G. cây trồng trên đất là cây điều 3 năm tuổi”.

Hợp đồng giao nhận rừng và đất lâm nghiệp giữa ông Biên và Nông trường Hiếu Liêm có xác nhận của cơ quan quản lý và chính quyền địa phương. Ảnh: Ngân Nga

Điều khó hiểu là gia đình này vẫn “chễm chệ” sử dụng bất hợp pháp trên thửa đất của ông Biên, khiến ông phải mòn mỏi, trật trầy khiếu nại, kêu cứu và chết trong vô vọng.

Ngày 16/11/2023, phản hồi đến Báo Thanh tra, Khu Bảo tồn thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai cho biết, đã xác minh và kết quả như báo cáo Sở TN&MT. Đơn vị này còn thông tin rằng, có giao khoán đất cho ông Biên nhưng không có hợp đồng giao khoán. Từ thời điểm nhận bàn giao đất từ Nông trường Hiếu Liêm (năm 2006) cho đến thời điểm bàn giao đất cho UBND xã Mã Đà và xã Hiếu Liêm (năm 2012), Khu Bảo tồn không nhận được đơn thư khiếu nại nào liên quan đến lô đất H.123.

Ông Phạm Trương Hổ (người đại diện pháp luật của bà Diệu - vợ ông Biên) cho rằng, Khu Bảo tồn thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai khẳng định chưa lập hợp đồng giao khoán là không đúng sự thật. Hơn nữa, Khu Bảo tồn nói không nhận được đơn thư khiếu nại liên quan đến lô đất H.123 càng không khách quan. Bởi hợp đồng rõ ràng ông Đống ký và có xác nhận của lãnh đạo Sở Nông Lâm. Hơn nữa, ông Biên khiếu nại từ năm 2005 đến nay, rất nhiều lần làm việc giữa các bên đều có sự tham gia, thậm chí có công văn của Khu Bảo tồn thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai nói về vấn đề này .

Điều đáng nói, sau khi Báo Thanh tra phản ánh, UBND tỉnh ban hành Công văn 2814/UBND-KTN yêu cầu báo cáo trước ngày 29/4/2003. Tuy nhiên, sau 4 tháng, đến ngày 30/8/2023, Sở TN&MT mới có báo cáo gửi UBND tỉnh.

Ngạc nhiên hơn, đã nhiều cuộc họp liên quan đến vi phạm trật tự xây dựng trên thửa đất số 65, tờ bản đồ 28 xã Hiếu Liêm. Ngày 5/10/2023, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu xử lý nghiêm hành vi xây dựng trái phép ở vị trí đất ông Biên. Thế nhưng, đến thời điểm này vẫn chưa được UBND xã Hiếu Liêm và cơ quan liên quan huyện Vĩnh Cửu xử lý dứt điểm.

Dư luận đặt câu hỏi: Ai tiếp tay để gia đình bà Lê Thị G. ngang nhiên chiếm dụng đất người khác hơn 2 thập kỷ? Có hay không hành vi bao che của UBND huyện Vĩnh Cửu, UBND xã Hiếu Liêm?

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc.