Ảnh minh họa: Báo Thanh tra

Dự thảo báo cáo tại Hội nghị Báo chí toàn quốc tổng kết công tác năm 2022, triển khai nhiệm vụ năm 2023 diễn ra ngày 24/12/2022 tại TP Hồ Chí Minh cho biết, năm 2022, các cơ quan chỉ đạo, quản lý tiếp tục đẩy mạnh công tác rà soát, phát hiện và quyết liệt xử lý các thông tin sai sự thật; triển khai các biện pháp kỹ thuật, tích cực đàm phán, yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuyên biên giới tuân thủ pháp luật Việt Nam ngăn chặn, gỡ bỏ các thông tin xấu, độc, phản động, sai sự thật, quảng cáo vi phạm pháp luật.

Kiểm tra 07 cơ quan chủ quản báo chí 

Lần đầu tiên, Bộ Thông tin và Truyền thông tiến hành kiểm tra trách nhiệm cơ quan chủ quản báo chí, chấn chỉnh việc lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện trách nhiệm chủ quản đối với cơ quan báo chí.

Kết quả kiểm tra 07 cơ quan chủ quản báo chí cho thấy nhiều bất cập cần chấn chỉnh như: Chưa bảo đảm điều kiện hoạt động ban đầu cho cơ quan báo chí theo đề án xin phép hoạt động báo chí; dấu hiệu buông lỏng quản lý ở một số cơ quan chủ quản, để cơ quan báo chí vi phạm trong thời gian dài; cơ quan chủ quản, cơ quan báo chí không có tổ chức Đảng, hoặc có tổ chức Đảng nhưng lại không trong cùng một hệ thống (tổ chức Đảng của cơ quan chủ quản và tổ chức Đảng của cơ quan báo chí trực thuộc các đảng ủy, đảng bộ khác nhau), hạn chế trong việc thống nhất chỉ đạo, định hướng về thông tin, tổ chức bộ máy, nhất là công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo cơ quan báo chí.

Năm 2022, lực lượng thanh tra Thông tin và Truyền thông đã tổ chức 61 cuộc thanh tra, kiểm tra đối với cơ quan báo chí, 52 cuộc thanh tra, kiểm tra đối với lĩnh vực thông tin trên mạng.

Về công tác xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực báo chí, năm 2022, cơ quan chức năng của Bộ Thông tin và Truyền thông xử phạt vi phạm hành chính đối với 32 lượt cơ quan báo chí với tổng số tiền phạt hơn 1,873 tỷ đồng, tước quyền sử dụng giấy phép trong thời hạn 03 tháng đối với 02 cơ quan báo chí. Đây là lần đầu tiên Bộ Thông tin và Truyền thông tước quyền sử dụng giấy phép hoạt động báo chí có thời hạn qua hoạt động thanh tra. Các biện pháp xử lý cũng được tiến hành đồng bộ, bên cạnh xử lý vi phạm hành chính bằng tiền có kiến nghị xử lý trách nhiệm người đứng đầu, 01 tổng biên tập đã bị xử lý kỷ luật cảnh cáo, thu hồi thẻ nhà báo và điều chuyển làm công việc khác.

Thanh tra Sở Thông tin và truyền thông các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã xử phạt vi phạm hành chính đối với 30 lượt cơ quan báo chí với tổng số tiền phạt hơn 1,6 tỷ đồng.

Trong lĩnh vực thông tin trên mạng, các cơ quan chức năng của Bộ Thông tin và Truyền thông xử phạt vi phạm hành chính đối với 38 lượt tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm với tổng số tiền xử phạt  hơn 1,012 tỷ đồng, thu hồi 120 triệu đồng tiền thu lợi bất chính.

Thanh tra Sở Thông tin và truyền thông các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã xử phạt vi phạm hành chính đối với 102 tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm với tổng số tiền phạt hơn 1,7 tỷ đồng.

Năm 2022, cơ quan chức năng của Bộ thông tin và Truyền thông đã tiếp nhận và xử lý 477 đơn thư phản ánh, khiếu nại, tố cáo của tổ chức cá nhân liên quan đến nội dung thông tin đăng tải trên báo chí, hoạt động tác nghiệp của nhà báo, phóng viên, đăng tải thông tin trên mạng xã hội, trong đó một số đơn thư phản ánh tiêu cực trong nội bộ cơ quan báo chí. Trong số đơn thư tiếp nhận có 426 đơn thư đủ điều kiện xử lý, các cơ quan chức năng của Bộ Thông tin và Truyền thông trực tiếp xử lý 153 đơn, chuyển 273 đơn thư đến Sở Thông tin và Truyền thông các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, các cơ quan khác để xử lý theo thẩm quyền. Việc xử lý đơn thư tuân thủ đúng quy định của Luật Báo chí và các quy định pháp luật có liên quan.

Tiếp nhận trên 100 đơn thư tố cáo, khiếu nại, phản ánh báo chí thông tin sai sự thật

Năm 2022, Hội đồng Xử lý vi phạm đạo đức nghề nghiệp cấp Trung ương đã xử lý và kiến nghị xử lý 9 vụ việc liên quan đến 11 trường hợp là phóng viên, cộng tác viên, hội viên vi phạm pháp luật; đã đình chỉ sinh hoạt 04 trường hợp chờ kết luận của cơ quan chức năng, các trường hợp khác là cộng tác viên, phóng viên chưa phải là hội viên Hội Nhà báo Việt Nam.

Thường trực Hội đồng Xử lý đạo đức nghề nghiệp đã nhắc nhở một số trường hợp nhà báo có những phát ngôn lệch chuẩn trên mạng xã hội.

Phát huy vai trò, trách nhiệm của các hội đồng xử lý vi phạm, với tư cách là cơ quan thường trực của hội đồng, ban kiểm tra đã tiếp nhận trên 100 đơn thư tố cáo, khiếu nại, phản ánh báo chí thông tin sai sự thật, vi phạm Luật Báo chí, 100% đơn thư nói trên đã được nghiên cứu phân loại và xử lý. Khi có kết luận của các cơ quan chức năng, Hội đồng Xử lý vi phạm đạo đức nghề nghiệp đều xử lý hoặc kiến nghị xử lý nghiêm các cá nhân hội viên, nhà báo có sai phạm.

Từ đầu năm 2022 đến nay, Hội đồng Xử lý vi phạm đạo đức nghề nghiệp cấp Trung ương đã xử lý và kiến nghị xử lý 9 vụ việc liên quan đến 11 trường hợp là phóng viên, cộng tác viên, hội viên vi phạm pháp luật.

Việc xử lý “báo hoá” tạp chí được xử lý quyết liệt, đồng bộ, bài bản

Kết thúc giai đoạn 1, từ tháng 3 năm 2022 đến ngày 20/11/2022, Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Công an tiến hành làm việc, thanh tra, kiểm tra đối với 17 cơ quan báo chí.

Kết quả đã ban hành 15 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền 889 triệu đồng; trong đó có 01 tạp chí ngoài bị phạt tiền còn bị tước quyền sử dụng giấy phép trong thời hạn 03 tháng; xử phạt 02 cá nhân người đứng đầu cơ quan tạp chí.

Các cơ quan cơ quan báo chí đã nghiêm túc nhận ra những sai sót, khuyết điểm, chấp hành quyết định xử phạt; có văn bản cam kết cụ thể về biện pháp, kế hoạch chấn chỉnh hoạt động; rà soát, kiểm tra nội dung thông tin, thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích; bảo đảm kiểm soát nội dung thông tin, năng lực sản xuất tin, bài, kinh tế báo chí, an toàn, an ninh thông tin; tuân thủ quy định pháp luật về báo chí.

Cơ quan chủ quản báo chí cũng nhận thấy có những buông lỏng, chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm của cơ quan chủ quản trong việc chỉ đạo cơ quan báo chí và cam kết sẽ chỉ đạo các tạp chí khắc phục các vi phạm, khuyết điểm đã chỉ ra và thực hiện đúng các quy định.

Bộ Thông tin và Truyền thông đã rà soát, đánh giá, lập danh sách 91 tổ chức, doanh nghiệp thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp và mạng xã hội có dấu hiệu “báo hóa” để theo dõi chặt chẽ, chấn chỉnh, xử lý.

Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh mời 34 tổ chức, doanh nghiệp thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp và 57 doanh nghiệp cung cấp dịch vụ mạng xã hội thuộc nhóm đối tượng có dấu hiệu “báo hóa” nêu trên đến làm việc; chỉ rõ các biểu hiện, hành vi “báo hóa” của nhóm đối tượng này để yêu cầu chấn chỉnh hoạt động, cam kết khắc phục và không tái phạm. Các doanh nghiệp cam kết sẽ nhanh chóng, chủ động khắc phục các sai phạm, tuân thủ các quy định pháp luật.

Bộ Thông tin và Truyền thông đã tổ chức 02 đoàn thanh, kiểm tra hoạt động của các trang thông tin điện tử tổng hợp, mạng xã hội có dấu hiệu “báo hóa” nghiêm trọng để xử lý nghiêm, mang tính cảnh báo, răn đe.

Các đơn vị thuộc Bộ đã phối hợp với các sở thông tin và truyền thông đẩy mạnh phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm liên quan đến “báo hóa”.

Năm 2022, có 05 trường hợp bị Bộ Thông tin và Truyền thông thu hồi thẻ nhà báo do bị cơ quan tiến hành tố tụng khởi tố bị can, bị kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo trở lên.