(Thanh tra) - Ngày 6/11, Thanh tra Chính phủ tổ chức Toạ đàm “Đưa Luật Thanh tra năm 2025 vào cuộc sống” nhân Ngày Pháp luật Việt Nam (9/11). Tham dự có đại diện lãnh đạo các cục, vụ, đơn vị trực thuộc Thanh tra Chính phủ.
Phát biểu khai mạc, ông Chu Đức Thắng, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế nhấn mạnh ý nghĩa của Ngày Pháp luật Việt Nam nhằm khẳng định vai trò tối thượng của Hiến pháp và pháp luật trong quản lý Nhà nước, quản lý xã hội; góp phần nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật trong mọi tầng lớp Nhân dân. Đây cũng là dịp để nhìn nhận sâu hơn trách nhiệm của mỗi cơ quan thanh tra trong việc thực thi chức năng, nhiệm vụ, bảo đảm pháp luật được áp dụng thống nhất, hiệu lực, hiệu quả và lan toả tinh thần "Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật".
Năm 2025 đánh dấu một bước phát triển mới đối với ngành Thanh tra với việc Luật Thanh tra năm 2025 chính thức có hiệu lực. Ông Thắng cho rằng, Luật mới tạo cơ sở pháp lý quan trọng để đổi mới toàn diện tổ chức và phương thức hoạt động thanh tra theo hướng tinh gọn, chuyên nghiệp, minh bạch và phù hợp yêu cầu cải cách hành chính, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Việc tổ chức toạ đàm nhằm làm rõ những điểm mới của Luật, trao đổi khó khăn, vướng mắc và đề xuất giải pháp để đưa quy định pháp luật vào thực tiễn một cách hiệu quả, tránh khoảng cách giữa văn bản và áp dụng.
Trình bày dẫn đề tại toạ đàm, TS. Trần Đăng Vinh tập trung phân tích những nội dung đổi mới cơ bản của Luật Thanh tra. Theo ông, hệ thống tổ chức thanh tra được sắp xếp theo hướng tinh, gọn, mạnh và hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, ngành Thanh tra được tổ chức theo hai cấp ở Trung ương và địa phương, đồng thời phân định rõ thẩm quyền giữa Thanh tra Chính phủ và cơ quan thanh tra cấp tỉnh. Cơ quan thanh tra được tăng cường quyền chủ động trong xây dựng kế hoạch và triển khai thanh tra, nhưng vẫn chịu cơ chế giám sát, kiểm soát quyền lực chặt chẽ từ cơ quan có thẩm quyền.
Một điểm mới quan trọng là đổi mới phương thức hoạt động thanh tra theo hướng kết hợp trực tiếp và trực tuyến, từ xa, tăng cường sử dụng dữ liệu điện tử và hệ thống thông tin trong lập kế hoạch, thu thập, xử lý thông tin và theo dõi sau thanh tra. Điều này tạo điều kiện rút ngắn thời gian, giảm chi phí, đồng thời hạn chế tiếp xúc trực tiếp không cần thiết, bảo đảm minh bạch, khách quan trong hoạt động thanh tra.
Luật cũng tăng cường cơ chế phối hợp giữa cơ quan thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều tra, nhằm khắc phục tình trạng chồng chéo, trùng lặp. Đồng thời, quy định rõ hơn trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước trong chỉ đạo tổ chức thực hiện kết luận thanh tra, kết quả xử lý sau thanh tra.
Tuy nhiên, theo TS. Trần Đăng Vinh, quá trình triển khai Luật sẽ đối mặt với nhiều thách thức như: Điều kiện tổ chức và nhân lực giữa các địa phương có sự khác biệt; yêu cầu chuyển đổi số trong hoạt động thanh tra còn mới mẻ; công tác tuyên truyền, đào tạo cán bộ cần thực hiện đồng bộ; trong khi hệ thống thông tư hướng dẫn vẫn đang trong quá trình hoàn thiện. Ông đề xuất các giải pháp: Tăng cường phổ biến, tập huấn pháp luật; đẩy nhanh xây dựng văn bản hướng dẫn; nâng cao năng lực đội ngũ; chú trọng giám sát thực thi và tổng kết thực tiễn để kịp thời điều chỉnh chính sách.
Tại toạ đàm, các ý kiến tập trung làm rõ những yêu cầu đặt ra trong quá trình triển khai Luật Thanh tra năm 2025. Theo đó, hầu hết đều nhận định hoạt động thanh tra cần bám sát mục tiêu phục vụ quản lý Nhà nước, bảo đảm kết luận và kiến nghị xử lý rõ ràng, khả thi; đồng thời tăng cường kiểm soát chất lượng hoạt động của đoàn thanh tra, coi trọng việc tổng kết thực tiễn để hoàn thiện quy trình, thủ tục và hệ thống mẫu biểu hướng dẫn.
Công tác thẩm định kết luận thanh tra được nhấn mạnh phải gắn với kinh nghiệm thực tiễn, bảo đảm người thẩm định có đủ năng lực, hiểu biết và chịu trách nhiệm về nội dung thẩm định. Bên cạnh đó, cần sớm ban hành văn bản hướng dẫn chi tiết về trình tự, thủ tục hoạt động của đoàn thanh tra; bảo đảm sự thống nhất giữa kế hoạch thanh tra và nội dung ghi nhận trong báo cáo, kết luận, góp phần nâng cao tính đồng bộ và hiệu quả trong tổ chức thực hiện Luật.
Kết luận toạ đàm, TS. Trần Đăng Vinh ghi nhận các ý kiến, đồng thời khẳng định, Vụ Pháp chế sẽ tiếp tục tham mưu, hoàn thiện cơ chế chính sách, hoàn chỉnh dự thảo văn bản hướng dẫn thi hành, phối hợp các đơn vị rà soát, tháo gỡ vướng mắc nhằm đưa Luật Thanh tra năm 2025 đi vào cuộc sống một cách thiết thực, hiệu quả.
Dưới đây là một số hình ảnh của buổi Toạ đàm hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam:
