Nhiều tổ chức, doanh nghiệp có thu thập thông tin của khách hàng, nhưng bảo mật thông tin khách hàng không đảm bảo đúng quy định, có thể dẫn tới tình trạng sử dụng trái phép thông tin cá nhân, gây tác động tiêu cực tới xã hội. Ảnh minh họa: Hoàng Nam

Trong lĩnh vực thanh tra chuyên ngành, lực lượng thanh tra đã thực hiện 68 cuộc theo kế hoạch và 195 cuộc đột xuất trong một số lĩnh vực chủ yếu như: Tần số vô tuyến điện, viễn thông, an toàn thông tin, thông tin điện tử, báo chí, bưu chính... Qua đó, đã có 247 cuộc đã ban hành kết luận với 263 tổ chức, cá nhân được thanh tra, kiểm tra với 187 tổ chức, cá nhân vi phạm, đã ban hành 169 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền xử phạt là 2,442 tỷ đồng.

Qua công tác thanh tra, kiểm tra, Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông cho rằng, quy định pháp luật hiện hành còn thiếu, chưa đồng bộ, chưa có đầy đủ chế tài xử lý đối với một số vấn đề phát sinh trên thực tế, cụ thể như: Chưa có quy định về tỷ lệ thông tin tích cực, tiêu cực đăng tải trên báo, tạp chí, quy định cụ thể về yêu cầu đối với tin, bài chuyên sâu, chuyên ngành; chưa có quy định cụ thể về tiêu chí xác định tên miền gây nhầm lẫn với cơ quan báo chí; chưa quy định chế tài đối với cơ quan chủ quản của cơ quan báo chí, dẫn đến cơ quan chủ quản chưa quan tâm đúng mức đến trách nhiệm của mình đối với cơ quan báo chí.

Việc xử lý nội dung đăng tải trên báo chí thường phải căn cứ vào ý kiến, kết luận của cơ quan chuyên môn về ngành, lĩnh vực cụ thể, do vậy, quá trình xử lý phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan với nhau; nhất là vụ việc phức tạp, các cơ quan chức năng của Bộ thường phải xin ý kiến của nhiều cơ quan để có thể đánh giá được chính xác, khách quan về thông tin trên báo chí và thông tin do các tổ chức, cá nhân phản ánh, dẫn tới làm tăng thời gian xử lý vụ việc.

Hiện nay, vẫn còn tình trạng nhiều tổ chức, doanh nghiệp có thu thập thông tin của khách hàng khi cung cấp hàng hóa, dịch vụ để quảng cáo, tiếp thị, chăm sóc khách hàng. Tuy nhiên, việc bảo mật thông tin khách hàng không đảm bảo đúng quy định, nhân viên của doanh nghiệp khi được giao quản lý các tập thông tin khách hàng, đã lợi dụng chia sẻ cho người khác sử dụng; nhiều người dân dễ dãi, chủ quan khi cung cấp thông tin cá nhân cho các đơn vị cung cấp dịch vụ hoặc đăng tải lên mạng, dẫn tới tình trạng sử dụng trái phép thông tin cá nhân trở nên phức tạp, gây tác động tiêu cực tới xã hội.

Để giải quyết những vấn đề còn tồn tại nêu trên, theo Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông, trước hết cần chú trọng nâng cao chất lượng tổng hợp, báo cáo để có thể đánh giá được toàn diện thực trạng của lĩnh vực, qua đó kịp thời tham mưu, đề xuất với các cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới chính sách quản lý nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước của Bộ.

Đổi mới cách thức, phương thức giám sát, đánh giá; tích cực chuyển đổi số nhằm tăng cường khả năng phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm; tiếp tục đẩy mạnh, tập trung giám sát, kiểm tra, thanh tra và xử lý nghiêm minh các đơn vị có nhiều vấn đề nổi cộm, gây bức xúc trong xã hội; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan có liên quan, đặc biệt là phát huy tinh thần chủ động, tích cực của các cơ quan quản lý tại địa phương trong việc phát hiện, đánh giá, thẩm định và xử lý nội dung sai phạm; tích cực phổ biến, nâng cao năng lực và hướng dẫn Sở Thông tin và Truyền thông trong hoạt động giám sát, xử lý đối với hành vi vi phạm phát sinh trên địa bàn quản lý; tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền để các đối tượng quản lý hiểu rõ quy định của pháp luật nhằm phòng ngừa, ngăn chặn hành vi vi phạm xảy ra.

Đồng thời cung cấp thông tin cho các cơ quan báo chí để kịp thời tuyên truyền đến toàn xã hội về kết quả xử lý các hành vi vi phạm nhằm giúp người dân có đầy đủ thông tin, chủ động chấp hành tốt pháp luật, không thực hiện hành vi vi phạm hoặc tiếp tay thực hiện hành vi vi phạm, không bị các đối tượng xấu lợi dụng thực hiện hành vi vi phạm.

Trong từng lĩnh vực cụ thể, Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông cũng đề xuất những giải pháp như: Tiếp tục nghiên cứu các giải pháp chống sao chép, vi phạm bản quyền trên không gian mạng đối với lĩnh vực xuất bản, in, phát hành.

Đối với lĩnh vực viễn thông, tiếp tục sử dụng hạ tầng kỹ thuật viễn thông để rà quét, phát hiện, bắt giữ các đối tượng sử dụng trạm BTS giả, phát tán tin nhắn giả mạo các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, tin nhắn gửi các đường link lừa đảo; tăng cường thông tin, tuyên truyền đến người dân về các phương thức, thủ đoạn gọi điện lừa đảo để người dân biết, chủ động thực hiện; tăng cường thanh tra, xử lý doanh nghiệp nếu không áp dụng các biện pháp ngăn chặn cuộc gọi rác, tin nhắn rác; chỉ đạo doanh nghiệp nhắc nhở, chấn chỉnh, cắt dịch vụ thuê bao quấy rối.

Đối với lĩnh vực báo chí, thông tin trên mạng, cần tăng cường công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra để kịp thời phát hiện, ngăn chặn tình trạng báo hóa tạp chí, trang thông tin điện tử tổng hợp, mạng xã hội; xử lý nghiêm minh hành vi vi phạm để cảnh báo, răn đe; đề xuất sửa đổi, bổ sung các chế tài xử lý đối với các cơ quan chủ quản khi để cơ quan báo chí trực thuộc xảy ra tình trạng vi phạm pháp luật kéo dài, hoạt động không đúng tôn chỉ, mục đích; ứng dụng công nghệ để đánh giá tình trạng báo hóa nhằm xác định rõ mức độ thông tin phù hợp tôn chỉ, mục đích, mức độ khai thác lại, sao chép lại thông tin của tạp chí điện tử.

Sử dụng phương tiện, thiết bị, các nền tảng để phát hiện, xử lý, ngăn chặn các website quảng cáo vi phạm pháp luật; chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông, công nghệ thông tin phối hợp, thực hiện các yêu cầu xử lý, ngăn chặn các nền tảng kinh doanh trái pháp luật trên môi trường mạng theo yêu cầu của các bộ, ngành, UBND các tỉnh/thành phố.

Trong những tháng cuối năm 2024, Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông tiếp tục triển khai thực hiện theo đúng kế hoạch thanh tra năm 2024 đã được Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông phê duyệt. Thực hiện tốt việc giám sát các đoàn thanh tra, giám sát nội bộ; tăng cường theo dõi, kiểm tra sau thanh tra, thực hiện nghiêm túc kết luận thanh tra; công khai kết luận thanh tra.

Đồng thời tập trung thanh tra, kiểm tra vào các điểm nóng, các vấn đề phức tạp, trên cơ sở các vấn đề được đại biểu Quốc hội đặt ra tại các kỳ họp vừa qua, các chỉ đạo, kết luận của Bộ trưởng và lãnh đạo Bộ như giám sát, tổ chức làm việc, đấu tranh và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật đối với doanh nghiệp nước ngoài cung cấp nền tảng xuyên biên giới vào Việt Nam; kiện toàn mô hình tổ chức của Thanh tra Bộ và mô hình tổ chức của các cục được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành.

Tập trung chuyển đổi số cho toàn ngành Thanh tra Thông tin và Truyền thông, trong đó ưu tiên việc triển khai xây dựng hệ thống quản lý, giám sát việc thực hiện kế hoạch thanh tra, xử lý vi phạm của các cơ quan trong ngành; giám sát, phân tích, cảnh báo về tình trạng vi phạm pháp luật của các tổ chức, cá nhân; tạo lập cơ sở dữ liệu thanh tra của toàn ngành nhằm tạo ra một nguồn dữ liệu đầy đủ, bao quát toàn diện về các lĩnh vực quản lý của Bộ, góp phần đưa ra cảnh báo sớm, rút ngắn thời gian xử lý và nâng cao hiệu quả công tác tổng hợp, báo cáo, phân tích và chấn chỉnh hoạt động của các đơn vị.