(Thanh tra) - Đó là một trong những nội dung quan trọng được đưa vào dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 63/2019/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản công; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; dự trữ quốc gia; kho bạc Nhà nước (Nghị định 63) đang được Bộ Tài chính soạn thảo lấy ý kiến góp ý.
Bộ Tài chính cho biết, qua hơn 5 năm thực thi, Nghị định số 63 đã phát huy nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, quá trình tổng kết cho thấy khung xử phạt hiện hành cũng đã bộc lộ các hạn chế. Mức xử phạt chưa đủ sức răn đe và phòng ngừa vi phạm, cần nâng cao từ 1,5 đến 2 lần so với hiện hành.
Thẩm quyền xử phạt của một số chức danh cũng không còn phù hợp với Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2020, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính, và đặc biệt là Luật Thanh tra 2025 khi không còn thanh tra sở, thanh tra huyện, thanh tra tổng cục và cục.
Việc xác định "giá trị tài sản" làm căn cứ phạt chưa rõ ràng, chưa có nguyên tắc xác định số lợi bất hợp pháp do hành vi vi phạm hành chính gây ra. Bên cạnh đó, còn thiếu quy định thẩm quyền xử phạt đối với một số chức danh như trưởng đoàn kiểm tra và Cục trưởng Cục Quản lý công sản.
Do đó, dự thảo Nghị định được Bộ Tài chính xây dựng tập trung sửa đổi, bổ sung những nội dung quan trọng nhằm khắc phục các bất cập nêu trên và nâng cao hiệu quả xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản công.
Một trong những điểm mới đáng chú ý của dự thảo là bổ sung quy định cụ thể về nguyên tắc xác định số lợi bất hợp pháp có được do hành vi vi phạm hành chính, bao gồm việc xác định từ thời điểm hành vi vi phạm đến khi chấm dứt hoặc có quyết định xử phạt.
Đặc biệt, đối với việc buộc nộp lại số tiền tương ứng với giá trị tài sản, dự thảo quy định rõ là giá trị còn lại của tài sản. Trường hợp tài sản không được theo dõi, ghi sổ kế toán, sẽ thành lập hội đồng để đánh giá lại giá trị, đảm bảo tính minh bạch và công bằng. Điều này giải quyết vướng mắc lớn về căn cứ xác định mức phạt và số tiền phải nộp lại, vốn chưa rõ ràng trong Nghị định cũ.
Dự thảo cũng bổ sung các mức phạt đối với hành vi vi phạm trong việc giao, khai thác tài sản kết cấu hạ tầng. Theo đó, phạt tiền từ 1-5 triệu đồng đối với hành vi giao quản lý tài sản kết cấu hạ tầng khi không có quyết định của cơ quan, người có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công; phạt tiền từ 10-20 triệu đồng đối với hành vi trực tiếp tổ chức thực hiện khai thác tài sản kết cấu hạ tầng khi không có quyết định phê duyệt đề án của cơ quan, người có thẩm quyền.
Bên cạnh đó, dự thảo bổ sung nhiều hành vi vi phạm mới để bao quát hơn các trường hợp phát sinh trong thực tiễn. Cụ thể như: Chậm thi hành quyết định giao tài sản công; khai thác tài sản công khi chưa được quyết định của cơ quan, cấp có thẩm quyền; chuyển giao tài sản công về địa phương quản lý, xử lý chậm; xử lý tài sản được xác lập quyền sở hữu toàn dân khi chưa có quyết định phê duyệt phương án xử lý; giao quản lý tài sản kết cấu hạ tầng khi không có quyết định của cơ quan, người có thẩm quyền; trực tiếp tổ chức thực hiện khai thác tài sản kết cấu hạ tầng khi không có quyết định phê duyệt đề án…
Để phù hợp với Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2020 và Luật Thanh tra 2025, dự thảo đã điều chỉnh thẩm quyền xử phạt của các chức danh. Cụ thể, thẩm quyền của chủ tịch UBND cấp huyện được sửa đổi thành thẩm quyền của chủ tịch UBND cấp xã, phù hợp với việc sắp xếp chính quyền địa phương hai cấp. Đồng thời, điều chỉnh lại thẩm quyền xử phạt của trưởng đoàn kiểm tra, Cục trưởng Cục Quản lý công sản, thanh tra viên, trưởng đoàn thanh tra, và bãi bỏ các quy định liên quan đến thanh tra bộ, thanh tra sở, cấp sở.
Theo tờ trình của Bộ Tài chính, dự thảo nghị định được ban hành theo trình tự rút gọn và dự kiến hoàn thành trong tháng 12/2025. Dự thảo quy định nghị định mới sẽ có hiệu lực từ ngày ký ban hành. Đặc biệt, các hành vi vi phạm xảy ra trước ngày nghị định có hiệu lực nhưng chưa bị phát hiện hoặc đang xem xét xử lý sẽ áp dụng quy định mới nếu mức xử phạt nhẹ hơn, bảo đảm quyền lợi của tổ chức, cá nhân theo đúng quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính.
