Các ĐBQH Nguyễn Thanh Hồng, Nguyễn Thị Xuân, Nguyễn Hữu Cầu, Nguyễn Mai Bộ (từ trái sang). Ảnh: TN

Trao thêm quyền để chống oan sai?

Nêu ý kiến, Thiếu tướng Công an Nguyễn Thanh Hồng (ĐBQH Đoàn Bình Dương) cho rằng, bổ sung chức năng giám định tư pháp cho Phòng Kỹ thuật hình sự thuộc Viện KSND Tối cao là “không phù hợp”.

Theo Tướng Hồng, các lý do đưa ra để thành lập như chỉ một số đơn vị giám định hình sự thuộc Bộ Công an đảm nhiệm việc giám định về âm thanh, hình ảnh nên quả tải, mỗi vụ giám định mất thời gian dài… là không thoả đáng.

“Lý do kéo dài do nhiều nguyên nhân”, ông Hồng nói và nhận định, giao chức năng giám định tư pháp cho Phòng Kỹ thuật hình sự thuộc Viện KSND Tối cao sẽ chồng chéo với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan này.

ĐBQH Nguyễn Thị Xuân: Ảnh: CTV

Theo Thiếu tướng Công an Nguyễn Thị Xuân (ĐBQH Đoàn Đắk Lắk), các cơ quan giám định hiện có đã đáp ứng nhu cầu giám định, đảm bảo tính kịp thời, nhanh chóng.

Bà Xuân cho rằng, tổng kết Luật Giám định không thấy nêu khó khăn của Viện KSND trong việc trưng cầu giám định âm thanh, hình ảnh. Cho nên, yêu cầu thực tế chưa phải cấp thiết.

“Viện KSND vừa thực hiện quyền công tố vừa thực hiện giám định thì có bảo đảm tính khách quan, công minh hay không?”, bà Xuân đặt câu hỏi và cho rằng, việc bổ sung quy định này cũng sẽ làm tăng biên chế, cơ cấu tổ chức nếu như Viện KSND ở địa phương cũng thành lập các phòng chuyên môn tương ứng.

Ở chiều ngược lại, Thiếu tướng Quân đội Nguyễn Mai Bộ (ĐBQH Đoàn An Giang) nhấn mạnh, ở đây không phải là câu chuyện quá tải. Việc bổ sung chức năng giám định tư pháp cho Phòng Kỹ thuật hình sự thuộc Viện KSND Tối cao là để tránh oan sai trong hoạt động điều tra.

ĐBQH Nguyễn Mai Bộ. Ảnh: CTV

Theo ông Bộ, khoản 7, Điều 165, Bộ Luật Tố tụng hình sự đã quy định, Viện KSND “trực tiếp tiến hành một số hoạt động điều tra trong trường hợp để kiểm tra, bổ sung tài liệu, chứng cứ khi xét phê chuẩn lệnh, quyết định của cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra hoặc trường hợp phát hiện có dấu hiệu oan, sai, bỏ lọt tội phạm, vi phạm pháp luật mà viện KS đã yêu cầu bằng văn bản nhưng không được khắc phục hoặc trường hợp để kiểm tra, bổ sung tài liệu, chứng cứ khi quyết định việc truy tố”.

“Trong giám định âm thanh, hình ảnh mà đã được cơ quan công an giám định nay mới phát hiện ra có vấn đề. Trường hợp đó, nếu giao lại cho công an giám định thì sẽ ra kết quả như thế nào?”, ĐB Bộ đặt giả định.

Tướng Nguyễn Mai Bộ nói tiếp, trong lịch sử tư pháp từng có vụ việc Tùng Dương ở cầu Chương Dương đã bao lần giám định của công an không ra được đến khi giao giám định quân đội mới ra.

“Trung bình một năm 8 vụ, anh em ngồi chơi, không có việc làm”

Từ điểm cầu Nghệ An, Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu, Giám đốc Công an tỉnh tranh luận lại với ĐB Bộ. Theo Tướng Cầu, nếu để chống oan sai mà thành lập cơ quan giám định thuộc Viện KSND Tối cao, độc lập với cơ quan của ông an, quân đội là “không thuyết phục”.

Đưa ra lý do, Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An cho hay, từ trước nay đến nay Viện KS có bao nhiêu yêu cầu về giám định mà các cơ quan giám định không thực hiện yêu cầu không. “Cái này không có”, ông Cầu nói.

ĐBQH Nguyễn Hữu Cầu. Ảnh: TN

Thêm vào đó, Tướng Cầu cho hay, theo báo cáo của Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an) mà ông có trong tay thì trong 8 năm (từ năm 2012 đến nay) chỉ có 60 vụ việc giám định về âm thanh, hình ảnh.

“Trung bình một năm chỉ có 8 vụ việc thôi. Anh em ngoài đó ngồi chơi không có việc làm đâu”, ĐB Đoàn Nghệ An thông tin và cho rằng, nền tư pháp ngày càng phát triển thì oan sai sẽ ngày càng giảm đi. Chứ không phải giám định âm thanh, hình ảnh là phát hiện được nhiều oan sai.

Nhắc lại quan điểm của Đảng tại Nghị quyết 39, 18 về tinh gọn bộ máy, tổ chức, không thành lập cơ quan mới nếu không thực sự xuất phát từ yêu cầu cấp thiết của thực tiễn, Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu đề nghị ĐBQH xem xét thận trọng.

Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga. Ảnh: CTV

Về vấn đề này, Uỷ ban Thường vụ QH đồng ý bổ sung “Phòng Giám định kỹ thuật hình sự thuộc KSND Tối cao” là một trong các tổ chức giám định tư pháp công lập về kỹ thuật hình sự thực hiện giám định về âm thanh, hình ảnh từ các dữ liệu điện tử.

Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga cho hay, Chính phủ đã cân nhắc kỹ trên cơ sở thực tiễn hoạt động tố tụng, nhằm đáp ứng yêu cầu cấp thiết trong công tác điều tra, xử lý tội phạm về tham nhũng, tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp hiện nay; báo cáo bổ sung trình QH khẳng định về sự cần thiết.

“Theo báo cáo đánh giá tác động của cơ quan chủ trì soạn thảo (Bộ Tư pháp - PV) quy định trên không làm tăng biên chế chung của ngành KSND; yêu cầu về đầu tư cơ sở hạ tầng, đào tạo không lớn; không có tác động tiêu cực đối với cá nhân, tổ chức trong xã hội; không gây tác động tiêu cực về giới; không làm phát sinh thủ tục hành chính và không xung đột với hệ thống văn bản pháp luật hiện hành”, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga báo cáo trước QH.

Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu nói, do còn nhiều ý kiến khác nhau, Uỷ ban Thường vụ QH sẽ lấy phiếu ý kiến ĐB trước khi biểu quyết thông qua Dự án Luật tại kỳ họp này.