Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà. Ảnh: Đ.X

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh sự cần thiết thành lập, nhập đơn vị hành chính đô thị của 9 tỉnh: Bình Dương, Bắc Ninh, An Giang, Quảng Nam, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, Bến Tre, Bắc Kạn và Đắk Lắk.

Theo bà Trà, thị xã Tân Uyên thuộc tỉnh Bình Dương là trung tâm công nghiệp, dịch vụ, có vai trò thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và đô thị hóa phía Đông Nam của tỉnh.

Sau khi thành lập thành phố Tân Uyên, tỉnh Bình Dương không thay đổi về diện tích tự nhiên, dân số, số đơn vị hành chính. Như vậy, tỉnh có 4 thành phố, một thị xã, 4 huyện và 91 đơn vị hành chính cấp xã. Tỷ lệ đô thị hóa đạt 84,32%.

Với tỉnh Bắc Ninh, thị xã Thuận Thành được thành lập trên cơ sở huyện Thuận Thành, diện tích gần 118 km2, quy mô dân số gần 200.000 người; thành lập thị xã Quế Võ trên cơ sở huyện Quế Võ, có diện tích trên 155 km2 và gần 220.00 người.

Bộ trưởng Nội vụ cho biết huyện Thuận Thành được quy hoạch là đô thị công nghiệp, dịch vụ, nông nghiệp công nghệ cao, có vai trò thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng nam sông Đuống của tỉnh; huyện Quế Võ được quy hoạch là đô thị công nghiệp, dịch vụ, có vai trò thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng bắc sông Đuống của tỉnh.

Sau điều chỉnh, tỉnh Bắc Ninh không thay đổi về diện tích tự nhiên, dân số và số đơn vị hành chính, nhưng tăng 2 thị xã và 21 phường, giảm 2 huyện, 19 xã và 2 thị trấn.

Với tỉnh An Giang, thị xã Tịnh Biên được thành lập trên cơ sở nguyên trạng huyện Tịnh Biên; thị trấn Đa Phước trên cơ sở xã Đa Phước thuộc huyện An Phú và thị trấn Hội An trên cơ sở xã Hội An thuộc huyện Chợ Mới.

Việc điều chỉnh này, tỉnh An Giang không thay đổi về diện tích tự nhiên, dân số và số đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã nhưng tăng 1 thị xã và 7 phường, giảm 1 huyện, 1 thị trấn và 6 xã.

Với tỉnh Quảng Nam, 5 xã Điện Thắng Bắc, Điện Thắng Trung, Điện Thắng Nam, Điện Minh, Điện Phương được lên thành phường; xã Quế Trung thuộc huyện Nông Sơn lên thị trấn.

Đối với tỉnh Vĩnh Phúc, xã Kim Long thuộc huyện Tam Dương lên thị trấn; xã Tam Hồng thuộc huyện Yên Lạc lên thị trấn; xã Định Trung thuộc thành phố Vĩnh Yên lên phường trên

Với tỉnh Thái Nguyên, thành lập thị trấn Hóa Thượng trên cơ sở nguyên trạng diện tích tự nhiên và quy mô dân số của xã Hóa Thượng thuộc huyện Đồng Hỷ.

Cạnh đó, nhập toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số xã Quân Chu vào thị trấn Quân Chu thuộc huyện Đại Từ.

Với tỉnh Bến Tre, có 3 đơn vị hành chính được lên thị trấn gồm: xã Tiên Thủy thuộc huyện Châu Thành; xã An Thủy thuộc huyện Ba Tri và xã Phước Mỹ Trung thuộc huyện Mỏ Cày Bắc.

Với tỉnh Bắc Kạn, thành lập thị trấn Vân Tùng trên cơ sở nguyên trạng diện tích tự nhiên và quy mô dân số của xã Vân Tùng thuộc huyện Ngân Sơn.

Với tỉnh Đắk Lắk, xã Pơng Drang thuộc huyện Krông Búk được lên thị trấn.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ cũng cho biết sự cần thiết điều chỉnh địa giới hành chính của 2 xã Long Khánh và Ngũ Lạc thuộc huyện Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh.

Theo đó, điều chỉnh 3,13 km² diện tích tự nhiên và 490 người của xã Long Khánh (gồm toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của ấp Phước Hội) về ấp Mé Láng thuộc xã Ngũ Lạc quản lý.

Bà Trà cho hay, việc sáp nhập này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho sinh hoạt của người dân và công tác quản lý hành chính của chính quyền địa phương, phù hợp với định hướng quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

“Đây là nguyện vọng của cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương”, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho hay.

Ở góc độ cơ quan thẩm tra, Ủy ban Pháp luật đồng tình việc thành lập các đơn vị hành chính đô thị và điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính tại 10 tỉnh nêu trên.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng, việc này đáp ứng yêu cầu tổ chức quản lý hành chính nhà nước trên địa bàn, tạo điều kiện phát huy tiềm năng, thế mạnh của địa phương.

Hạn chế gây phiền hà cho người dân, kiểm soát tránh đầu cơ, đẩy giá đất

Ủy ban Pháp luật đề nghị chính quyền các địa phương này tập trung nguồn lực để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng đô thị, xã hội cho đơn vị hành chính đô thị được thành lập để sớm đạt mức yêu cầu đối với những tiêu chuẩn còn chưa bảo đảm.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua các nghị quyết

Các địa phương cũng cần xác định rõ tỷ lệ diện tích đất trồng lúa, đất chuyển đổi sang mục đích khác để phát triển kinh tế, sử dụng có hiệu quả nguồn tài nguyên đất, tránh lãng phí; kiểm soát tốt tình trạng đầu cơ, đẩy giá đất ở đơn vị hành chính đô thị mới được thành lập.

Ủy ban Pháp luật cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an kịp thời có chỉ đạo, hướng dẫn Công an các địa phương có liên quan chủ động cập nhật, điều chỉnh thông tin liên quan về địa chỉ nơi cư trú của người dân trong cơ sở dữ liệu về cư trú, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua các nghị quyết, hạn chế gây phiền hà cho người dân, đáp ứng yêu cầu quản lý Nhà nước.

Điều hành phiên làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng nêu vấn đề, việc điều chỉnh đơn vị hành chính sẽ dẫn đến cả triệu người thay đổi thông tin về nơi cư trú. Do đó, rà soát căn cước công dân, cơ sở dữ liệu sẽ ảnh hưởng ra sao?

Báo cáo vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang cho biết, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đang được thực hiện “đúng, đủ, sạch, sống”, cập nhật thường xuyên nên khi có nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội thì lực lượng công an cơ sở sẽ cập nhật, bổ sung mà không có vướng mắc gì.

“Cơ sở dữ liệu được cập nhật thường xuyên nên dù chưa thay đổi căn cước công dân thì trong dữ liệu đã được cập nhật nên không ảnh hưởng”, Thứ trưởng Lương Tam Quang khẳng định.

Sau khi nghe thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua các nghị quyết thành lập, nhập, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính của 10 tỉnh trên.

Cụ thể, các nghị quyết về việc thành lập đơn vị hành chính đô thị tại 9 tỉnh (Bình Dương, Bắc Ninh, An Giang, Quảng Nam, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, Bến Tre, Bắc Kạn, Đắk Lắk) có hiệu lực là từ ngày 10/4/2023.

Còn nghị quyết về việc điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính giữa xã Ngũ Lạc và xã Long Khánh thuộc huyện Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh có hiệu lực từ ngày 01/3/2023.