Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì phiên họp Chính phủ tháng 9/2020. Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Ngày 2/10, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 9/2020.

Trước khi bắt đầu phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã tặng hoa, phát biểu chúc mừng đồng chí Chu Ngọc Anh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ được Bộ Chính trị điều động, phân công tham gia Ban chấp hành, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội và được HĐND bầu, được Thủ tướng Chính phủ phê chuẩn để giữ chức Chủ tịch UBND TP. Hà Nội.

Thủ tướng đánh giá, với quá trình công tác trên nhiều cương vị khác nhau, đồng chí Chu Ngọc Anh đã vượt qua nhiều khó khăn, thách thức để hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước đã giao phó. Trong nhiệm kỳ này, trên cương vị Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, đồng chí đã có nhiều đóng góp quan trọng trong chỉ đạo, đôn đốc, triển khai các nhiệm vụ của Bộ đạt kết quả tốt, nhất là trong đẩy mạnh khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo (Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Việt Nam duy trì xếp hạng cao, năm 2020 ở vị trí 42/131 quốc gia và vùng lãnh thổ, đứng đầu nhóm 29 nền kinh tế cùng mức thu nhập).

“Thay mặt Chính phủ, tôi đánh giá cao, biểu dương sự cố gắng của đồng chí Chu Ngọc Anh và tin tưởng rằng, với kinh nghiệm công tác, đồng chí sẽ nỗ lực hết mình để xây dựng Thủ đô của chúng ta xứng đáng là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa của đất nước”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu.

Tại phiên họp, Chính phủ đã nghe và thảo luận các nội dung: Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội tháng 9 và 9 tháng năm 2020; công tác chuẩn bị cho kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV; đề xuất việc xem xét các khoản đóng góp, ủng hộ trong các hoạt động chống dịch COVID-19 là chi phí được trừ khi xác định thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp theo đúng Nghị quyết số 84/NQ-CP ngày 29/5/2020; báo cáo về vướng mắc trong thực hiện hỗ trợ kinh phí cho các địa phương phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn; dự án Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về chính sách phát triển nghề công chứng; dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố Hồ Chí Minh; việc lắp đặt các trạm BTS của doanh nghiệp viễn thông di động trên tài sản công; việc kéo dài thời gian thí điểm Đội Quản lý trật tự xây dựng đô thị trực thuộc UBND quận, huyện, thị xã tại thành phố Hà Nội…

Phát biểu khai mạc phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, Phiên họp có ý nghĩa quan trọng khi chúng ta đã đi qua 3/4 chặng đường năm 2020, từ đó có thể đánh giá về cơ bản kết quả cả năm 2020 và chuẩn bị cho kế hoạch 2021.

Tình hình kinh tế-xã hội tháng 9 và 9 tháng năm 2020 ngày càng tốt hơn. Chúng ta đã ngăn chặn có hiệu quả dịch COVID-19, đến nay, đã 30 ngày không có ca nhiễm mới trong cộng đồng. Quý III có sự tăng trưởng tốt hơn, đặc biệt các ngành, lĩnh vực như nông nghiệp, công thương, tài chính, ngân hàng, các lĩnh vực xã hội có xu hướng phục hồi mạnh mẽ, rõ nét, tạo tiền đề cho quý IV và cả năm 2020. Tăng trưởng quý III đạt 2,62% là cơ sở để nhận định rằng chúng ta có thể đạt tăng trưởng dương trong năm 2020 và đây là cố gắng rất lớn trong bối cảnh các nước ASEAN đều tăng trưởng âm.

Bên cạnh đó, các bộ, ngành, địa phương đã tổ chức thành công nhiều sự kiện quan trọng của đất nước trong tháng 9, trong đó có kỷ niệm 75 năm Quốc khánh 2/9. Nhiều địa phương tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ, tổ chức tốt Đại hội Thi đua yêu nước.

“Có thể khẳng định, mục tiêu kép đã được tổ chức triển khai thực hiện hết sức nghiêm túc và đạt kết quả tốt”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu.

Tuy nhiên, Thủ tướng cũng cho rằng, bên cạnh những kết quả đạt được, nhiều lĩnh vực vẫn còn gặp khó khăn như: dịch vụ, hàng không, vận tải, hoạt động của doanh nghiệp nhỏ và vừa; tăng trưởng còn ở mức thấp so với tiềm năng và kỳ vọng… Thủ tướng đề nghị các thành viên Chính phủ thảo luận thẳng thắn, đóng góp ý kiến để xử lý, tháo gỡ những khó khăn, bất cập, yếu kém còn tồn tại nhằm đạt kết quả tốt nhất trong thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra trong quý IV/2020, chuẩn bị đà cho triển khai kế hoạch năm 2021 và các năm tiếp theo. Đặc biệt, trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến phức tạp và ảnh hưởng của dịch COVID-19, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần “cần tự lực, tự cường mạnh mẽ hơn nữa trong phát triển đất nước”.

Thảo luận tại phiên họp, các thành viên Chính phủ thống nhất cho rằng, nhìn lại 3/4 chặng đường đã qua của năm 2020, trong bối cảnh có nhiều khó khăn, thách thức, song tăng trưởng kinh tế quý III (2,62%) và 9 tháng năm 2020 (2,12%) dù ở mức thấp nhất trong một thập kỷ qua nhưng đây là nỗ lực rất lớn đáng ghi nhận khi cả nước đang căng mình chống dịch COVID - 19 và là mức tăng trưởng khá so với các nước trong khu vực và trên thế giới.

Trong 9 tháng năm 2020, kinh tế vĩ mô giữ được ổn định; các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm; lạm phát được kiểm soát, CPI bình quân 9 tháng tăng 3,85% so với cùng kỳ năm trước. Đặc biệt, tốc độ giải ngân vốn đầu tư công tháng 9 và 9 tháng đều đạt mức cao nhất trong giai đoạn 2016-2020. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội thực hiện quý III/2020 tăng 7,4% so với cùng kỳ.

Trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp trên thế giới làm đứt gãy thương mại quốc tế, hoạt động xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam vẫn giữ được mức tăng trưởng dương. Tính chung 9 tháng, xuất khẩu tăng 4,2%; có tới 30 mặt hàng xuất khẩu đạt hơn 1 tỷ USD, 5 mặt hàng xuất khẩu đạt hơn 10 tỷ USD. Xuất siêu đạt kỷ lục, gần 17 tỷ USD. Công tác bảo đảm an sinh xã hội, phúc lợi xã hội được triển khai đồng bộ, hiệu quả; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững.

Các thành viên Chính phủ cho rằng, những kết quả đạt được là hết sức tích cực, song lạc quan nhưng không chủ quan, khối lượng công việc cần làm trong tháng 10, quý IV/2020 và thời gian tới vẫn còn rất lớn. Chúng ta phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức, đòi hỏi các cấp, các ngành cần nỗ lực vượt qua để có thể đạt các chỉ tiêu đề ra ở mức cao nhất.

Tại phiên họp, các thành viên Chính phủ đóng góp nhiều ý kiến, đề xuất về các giải pháp nhằm tiếp tục tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu; giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô; bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; kiểm soát tốt lạm phát; đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công; kích thích mạnh mẽ các động lực tăng trưởng, thúc đẩy phát triển kinh tế trên các ngành, lĩnh vực gắn liền với thực hiện hiệu quả, đồng bộ các biện pháp phòng chống dịch, bảo đảm sức khỏe và đời sống cho người dân...

Sau khi nghe ý kiến phát biểu của các thành viên Chính phủ và các đại biểu tham dự, kết luận phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nêu bật những điểm sáng, những kết quả tích cực đạt được về phát triển kinh tế-xã hội tháng 9 và quý III/2020, trong đó trước hết là việc dịch COVID-19 nhanh chóng được kiểm soát, tạo điều kiện sớm khôi phục kinh tế. Hai đợt bùng phát bệnh vào tháng 3 và tháng 7 đã gây ảnh hưởng lớn nhưng nước ta đã kiểm soát thành công, thực hiện thắng lợi mục tiêu kép, đặc biệt là tháng 9 có sự tăng trưởng cao hơn, cho thấy thực tế nền kinh tế nước ta đã đi qua đáy trong quý II và đang phục hồi theo hình chữ V. Đây là kết quả đáng khích lệ trong bối cảnh các nước ASEAN và các đối tác lớn đều tăng trưởng âm, chuỗi cung ứng trên thế giới bị đứt gãy.

Kinh tế vĩ mô ổn định, các cân đối lớn tiếp tục được bảo đảm, tỷ giá hối đoái, dự trữ ngoại hối tiếp tục tăng nhanh. Khu vực nông, lâm nghiệp, thủy sản tăng trưởng tích cực, đóng góp ngày càng nhiều vào tăng trưởng chung. Nông nghiệp, nông thôn đã phát huy vai trò bệ đỡ cho an ninh lương thực quốc gia.

Giải ngân vốn đầu tư công tiếp tục được đẩy mạnh, tốc độ tăng vốn thực hiện từ Ngân hàng Nhà nước trong tháng 9 và 9 tháng năm 2020 đạt mức cao nhất trong 5 năm qua với tổng mức thực hiện 9 tháng đạt hơn 300 nghìn tỷ đồng, đã giải ngân hơn 60% kế hoạch năm.

Chính sách tiền tệ được điều hành chủ động, linh hoạt, góp phần hạ mặt bằng lãi suất, hỗ trợ nền kinh tế. Trong 9 tháng, Ngân hàng Nhà nước đã 3 lần hạ lãi suất điều hành. Đây là một biện pháp kích thích nền kinh tế.

Các lĩnh vực xã hội được chú trọng. Trong tháng 9 và quý III/2020 không có địa phương nào người dân bị thiếu đói. Hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế đạt kết quả tích cực; hình ảnh, uy tín và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao.

“Những nỗ lực và kết quả đó tạo thêm niềm tin cho nhân dân, củng cố sự vững mạnh của hệ thống chính trị, tạo không khí phấn khởi, đoàn kết, là nhân tố tích cực bảo đảm sự thành công của Đại hội Đảng của nhiều tỉnh, thành phố, hướng tới Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu.

Theo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Việt Nam là nước tăng trưởng dương duy nhất ở khu vực ASEAN, nằm trong số ít nước tăng trưởng dương trên thế giới. Điều này cho thấy, công tác chỉ đạo, điều hành đã đi đúng hướng, đồng thời với nhiệm vụ bảo đảm sức khỏe của nhân dân thì đẩy mạnh phát triển kinh tế là hướng đi cần thiết.

Tuy vậy, chúng ta vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, rủi ro từ bên ngoài khi dịch bệnh chưa thuyên giảm ở nhiều nước. Một số tổ chức quốc tế cảnh báo rủi ro bất ổn tài chính toàn cầu do lượng tiền lớn, trong khi khả năng hấp thụ còn yếu, có thể dẫn đến bong bóng tài sản tài chính; chúng ta cần tiếp tục lưu tâm đến vấn đề này.

Bên cạnh đó là những thách thức từ nội tại như: ngành công nghiệp, xây dựng vẫn tiếp tục bị ảnh hưởng bởi sự đứt gãy chuỗi cung ứng; các thị trường xuất khẩu chính còn gặp khó khăn; lĩnh vực dịch vụ chịu tác động lớn của dịch bệnh và bị ảnh hưởng nặng nề; tiêu dùng phục hồi chậm khi tổng mức bán lẻ hàng hóa, dịch vụ 9 tháng chỉ tăng 0,7%, thấp hơn nhiều so với cùng kỳ, thể hiện người dân còn khó khăn và cũng đã thay đổi hành vi tiêu dùng; tín dụng tăng trưởng còn thấp.

Ngoài ra, Thủ tướng cũng đề cập đến nhiều vấn đề xã hội đang được quan tâm như vấn đề tăng giá sách giáo khoa, có nhiều loại sách tham khảo, vấn đề lạm thu đầu năm học mới diễn ra ở một số nơi; dịch sốt xuất huyết, chân tay miệng có chiều hướng gia tăng hay vấn đề học sinh sử dụng điện thoại di động trong trường học đang gây ra nhiều tranh luận…

“Đối với từng vấn đề tồn tại, Thủ tướng đề nghị các đồng chí Bộ trưởng, trưởng ngành triển khai ngay các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, nhanh chóng khắc phục, không để chậm trễ, làm ảnh hưởng đến việc tăng tốc thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2020”.

Về triển khai các nhiệm vụ thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh, không được chủ quan, lơ là để dịch bệnh bùng phát trở lại; yêu cầu các cấp, các ngành, nhất là hai thành phố lớn là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh kiểm soát chặt chẽ tất cả các nguồn nhập cảnh vào Việt Nam, đặc biệt là nhập cảnh trái phép.

Về việc mở lại các đường bay quốc tế, đây là điều tất yếu phải làm nhưng phải kiểm soát chặt chẽ, không được để dịch bệnh lọt vào cộng đồng. Yêu cầu Bộ Y tế phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương hướng dẫn chi tiết, cụ thể, ngắn gọn, dễ hiểu, dễ vận dụng các biện pháp phòng, chống dịch, bảo đảm an toàn cho người dân, các chuyên gia, nhà ngoại giao, nhà đầu tư. Thủ tướng cũng lưu ý vấn đề về cách ly ở khách sạn khi có nhiều ý kiến khác nhau như trường hợp thay đổi chi phí cách ly ở khách sạn mà báo chí phản ánh vừa qua, gây bức xúc cho người dân.

Thủ tướng yêu cầu, đẩy nhanh tiến trình phục hồi kinh tế, phấn đấu đạt mức tăng trưởng năm 2020 từ 2,5 đến 3%. Theo đó, phải xây dựng mô hình chuỗi giá trị đối với từng loại sản phẩm ưu tiên, tập trung tháo gỡ khó khăn cho những dự án, những chương trình để thúc đẩy tăng trưởng.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cần xem xét chủ đề du lịch Việt Nam an toàn, hấp dẫn trong 3 tháng cuối năm; tăng cường truyền thông và phối hợp với các địa phương, doanh nghiệp triển khai mạnh mẽ Chương trình kích cầu du lịch nội địa.

Tiếp tục ưu tiên đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa đầu tư tư nhân bao gồm cả đầu tư trong nước và FDI. Bộ Công Thương chủ trì kế hoạch triển khai Nghị quyết 115 về các giải pháp thúc đẩy phát triển công nghiệp hỗ trợ. Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước thúc đẩy các tập đoàn, tổng công ty đẩy mạnh đầu tư để góp phần tăng trưởng.

Tiếp tục mở rộng khai thác hiệu quả thị trường, đẩy mạnh kích cầu thị trường nội địa. Chuyển đổi số phải trở thành ưu tiên quốc gia, đẩy nhanh tiến trình phát triển kinh tế số, giao dịch điện tử, thanh toán điện tử. Đẩy nhanh tiến độ xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Các bộ liên quan sớm đề xuất gói hỗ trợ an sinh xã hội bổ sung đợt 2 để tạo thuận lợi hơn nữa cho giải ngân. Đồng thời, cần tích cực triển khai công tác hoàn thiện thể chế pháp luật.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh, cần xác định rõ công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng là nhiệm vụ trọng tâm trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành và phải tập trung chỉ đạo thực hiện đồng bộ, hiệu quả.

Các bộ, các ngành theo phân công, khẩn trương hoàn thành, chuẩn bị tốt các văn bản, báo cáo, các dự án Luật, đề án… trình Hội nghị Trung ương 13, khóa XII và kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIV sắp tới.