Bộ trưởng Công an Tô Lâm khẳng định, việc sử dụng thẻ căn cước có gắn chip điện tử và mã QR “không bị theo dõi và không thể theo dõi được". Ảnh: P.Thắng

Ngày 25/10, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của Dự thảo Luật Căn cước.

Có nên tích hợp cả chíp điện tử và QR code trên thẻ căn cước?

Một trong những vấn đề được đại biểu quan tâm là nội dung thể hiện trên thẻ căn cước.

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh Lê Tấn Tới cho hay, có ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng chỉ nên thể hiện những thông tin mang tính chất ổn định, không trùng lắp; cân nhắc một số thông tin chưa phù hợp.

Bên cạnh đó, có đại biểu đề nghị không nên sử dụng QR code, chỉ nên dùng chip điện tử trên thẻ căn cước.

Theo giải thích của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các thông tin thể hiện trên thẻ căn cước đã được đánh giá cụ thể, bảo đảm không trùng lặp, thống nhất giữa các loại giấy tờ tùy thân phổ biến hiện nay của công dân.

“Việc tích hợp cả QR code và chíp điện tử trên thẻ căn cước nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan, tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng thông tin công dân khi thực hiện các thủ tục hành chính, giao dịch dân sự”, ông Tới nói.

Nêu ý kiến, đại biểu Huỳnh Thị Phúc (đoàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) ủng hộ việc sử dụng thẻ căn cước gắn chip để tích hợp thông tin, tạo sự thuận tiện trong quản lý và sử dụng giấy tờ, dữ liệu.

Nhưng việc việc sử dụng thẻ gắn chip song song với sử dụng mã QR, bà Phúc đề nghị cân nhắc. Lý do là hiện những vụ việc lộ lọt thông tin cá nhân diễn ra ngày càng nhiều, trong khi tội phạm công nghệ cao rất tinh vi, tiềm ẩn nguy cơ lộ lọt thông tin.

Đại biểu Huỳnh Thị Phúc (đoàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu)

Chung lo ngại tình trạng lộ lọt thông tin cá nhân, đại biểu Vũ Trọng Kim (Nam Định) đề nghị ban soạn thảo cân nhắc kỹ lưỡng việc đưa mã QR.

Trước ý kiến băn khoăn rằng khi sử dụng thẻ căn cước có gắn chíp, mã QR có bị theo dõi hay không, Bộ trưởng Công an Tô Lâm khẳng định “không bị theo dõi và không thể theo dõi được”.

“Bộ Công an hay bất cứ cơ quan nào cũng không được và không thể theo dõi. Chúng tôi có trách nhiệm đảm bảo an toàn, an ninh cho công dân sử dụng thẻ căn cước”, Đại tướng Tô Lâm nêu rõ.

Ông cho hay, cơ quan quản lý sẽ đảm bảo người sử dụng thẻ căn cước không bị theo dõi bởi bất kỳ tổ chức, cá nhân nào, cũng như đảm bảo an ninh, an toàn về dữ liệu của công dân.

“Việc thẻ căn cước gắn chip có chức năng theo dõi là thất thiệt, do đối tượng xấu tung lên”, Bộ trưởng Bộ Công an nói thêm.

Băn khoăn việc đổi thẻ căn cước

Vấn đề nữa khiến đại biểu Quốc hội băn khoăn là việc đổi thẻ căn cước, nhất là trường hợp “điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính, tên đơn vị hành chính”.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Phương Thủy nói, hiện cả nước đang sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã nên số lượng đối tượng thuộc diện trên là rất lớn.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Phương Thủy. Ảnh: P.Thắng

Cho nên, nếu áp dụng như quy định trong dự thảo luật, theo bà Thủy sẽ tạo gánh nặng chi phí rất lớn, chưa kể chi phí thời gian, đi lại và chi phí khác của người dân. Thêm nữa, còn gia tăng áp lực không nhỏ cho cơ quan thực hiện công tác này tại địa phương liên quan.

“Điều này có thể dẫn đến việc chậm trễ hoặc gây phiền hà cho người dân, làm ảnh hưởng đến hiệu quả thực hiện chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính của Đảng và Nhà nước”, bà Thủy lo ngại.

Báo cáo giải trình cho rằng khi cấp đổi, đổi lại thẻ thuộc các trường hợp này thì người dân được miễn lệ phí, nhưng theo bà Thủy, phí này công dân không bỏ ra thì Nhà nước phải chi.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật tính toán, một xã quy mô khoảng 5.000 dân, thì tiền lệ phí đổi thẻ sẽ là 250 triệu, còn cấp huyện quy mô vừa phải 100.000 dân, chi phí cho việc này khoảng 5 tỷ đồng.

Trao đổi lại với đại biểu Thủy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh ông Nguyễn Minh Đức nhấn mạnh khi thay đổi đơn vị hành chính, rất cần cấp đổi, cấp lại thẻ căn cước.

“Bởi vì sao”, ông Đức đặt vấn đề và lý giải, chỉ 1 chi tiết nơi sinh trong hộ chiếu ở Luật Xuất cảnh, nhập cảnh còn phải sửa. Thay đổi đơn vị hành chính mà không sửa nơi sinh sẽ rắc rối cho chính người dân. Vì vậy, cơ quan soạn thảo, cũng như cơ quan thẩm tra đã tính toán để làm sao đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho người dân.

Dùng quyền tranh luận, đại biểu Nguyễn Phương Thủy cho rằng điều này có thể giải quyết được, bởi theo Điều 26 của Luật Cư trú, khi có thay đổi địa chỉ nơi cư trú vì điều chỉnh đơn vị hành chính, tên đường phố, tổ dân phố, thôn, xóm… cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm điều chỉnh các thông tin này trên cơ sở dữ liệu quốc gia về cư trú, cập nhật cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

“Các thông tin về nơi cư trú này hoàn toàn có thể truy cập qua mã QR trên thẻ căn cước cũng như trên định danh điện tử VNeID rất dễ dàng, tránh việc sẽ có những thời điểm thông tin in trên thẻ căn cước và thông tin trên cơ sở dữ liệu chênh nhau. Giải pháp đơn giản nhất là bỏ thông tin về nơi cư trú trên thẻ căn cước”, bà Thủy nêu quan điểm.

Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị một số vấn đề đại biểu quan tâm cần phải tiếp tục nghiên cứu, rà soát

Theo chương trình nghị sự, Quốc hội sẽ xem xét biểu quyết thông qua Luật Căn cước sáng ngày 27/11.