Phó Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Văn Du

Sáng ngày 6/4, Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức họp báo công bố lệnh của Chủ tịch nước với Pháp lệnh Trình tự, thủ tục TAND xem xét, quyết định việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Pháp lệnh này được Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV thông qua tại phiên họp thứ 9 ngày 24/3.

Phó Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Văn Du cho biết, hiện nay người chưa thành niên sử dụng chất ma tuý ngày một gia tăng.

Trong khi, việc cai nghiện tự nguyện chưa có hiệu quả, nhiều trường hợp không đăng ký cai nghiện tự nguyện, có đăng ký nhưng vẫn vi phạm, đặc biệt những người lang thang không có nơi cư trú.

“Những đối tượng này bị bỏ ngỏ trong một thời gian đã ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội”, ông Du nói.

Do vậy, pháp lệnh ra đời nhằm bảo vệ và hỗ trợ người chưa thành niên cai nghiện ma tuý lành mạnh, ổn định trật tự xã hội.

Ông Du cho hay, pháp lệnh liên quan đến đối tượng đặc thù là người dưới 18 tuổi nên phiên họp xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc phải bảo đảm tính thân thiện.

Để đảm bảo điều này, phiên họp xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc được tổ chức trực tiếp hoặc trực tuyến.

Đồng thời, theo quy định của pháp lệnh, phiên họp phải đáp ứng các yêu cầu như được tổ chức thân thiện, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người bị đề nghị. Phòng họp được bố trí thân thiện, an toàn.

Thẩm phán được phân công phải được đào tạo hoặc có kinh nghiệm giải quyết các vụ việc liên quan đến người dưới 18 tuổi hoặc có hiểu biết cần thiết về tâm lý học, khoa học giáo dục đối với người dưới 18 tuổi.

Trong phiên họp, thẩm phán mặc trang phục hành chính của TAND. Cha mẹ hoặc người giám hộ hoặc người đại diện hợp pháp của người bị đề nghị hỗ trợ người bị đề nghị.

Việc hỏi người bị đề nghị phải phù hợp với lứa tuổi, mức độ phát triển, trình độ văn hóa và hiểu biết của họ. Câu hỏi cần ngắn gọn, đơn giản, dễ hiểu, không hỏi nhiều vấn đề cùng một lúc.

Để đảm bảo tốt nhất quyền của người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi bị đề nghị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, pháp lệnh có những quy định cho tòa án và thẩm phán được tham vấn ý kiến hoặc yêu cầu chuyên gia y tế, tâm lý, giáo dục, xã hội học, đại diện của nhà trường, UBND cấp xã, đại diện ủy ban mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã…

Vẫn theo ông Du, hiện TAND Tối cao đang xây dựng kế hoạch triển khai pháp lệnh, trong đó chú trọng chuẩn bị về nguồn nhân lực thẩm phán, đào tạo với mục tiêu thi hành pháp lệnh hiệu quả, thực sự đảm bảo quyền và lợi ích của người dưới 18 tuổi.

TAND Tối cao sẽ tiếp tục rà soát đánh giá về cơ sở vật chất, nguồn nhân lực nếu phát sinh sẽ báo cáo với các cấp có thẩm quyền để giải quyết.

Pháp lệnh này có 5 chương, 48 điều, có hiệu lực kể từ ngày Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua.

Tuân thủ quy định của Hiến pháp và thứ bậc có hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật, đồng thời bảo đảm việc áp dụng pháp luật kịp thời, thống nhất trong thực tiễn, pháp lệnh quy định các điều kiện hoãn, miễn chấp hành quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, tạm đình chỉ hoặc miễn chấp hành thời gian còn lại trong quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Với mục đích bảo đảm quyền được học tập cho người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi, pháp lệnh quy định người phải chấp hành quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc nhưng chưa đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc được hoãn chấp hành quyết định trong trường hợp họ đủ điều kiện và đã đăng ký tham dự hoặc đang tham dự kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông hoặc phải tham gia thi tốt nghiệp trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và được cơ sở giáo dục nơi họ học tập xác nhận.