Xyanua là loại chất độc rất mạnh, được hấp thu nhanh qua đường tiêu hóa, niêm mạc, đường hô hấp sau đó phân bổ nhanh vào cơ thể và gây độc, một liều rất nhỏ cũng có thể gây tử vong.

Thảo luận tại tổ về Dự án Luật Hóa chất sửa đổi chiều 8/11, đại biểu Quốc hội nêu thực tế thời gian qua, công tác quản lý bộc lộ sự lỏng lẻo, yếu kém trong kiểm soát kinh doanh hóa chất đặc biệt.

Đại biểu Quốc hội Mai Văn Hải (Thanh Hóa) ví dụ về một số vụ việc đau lòng dùng chất xyanua để sát hại người thân. Có gia đình 3-4 người bị đầu độc bằng hóa chất độc hại này.

Một trong những nguyên nhân sâu sau của tình trạng trên, theo đại biểu Quốc hội đoàn Thanh Hóa là công tác quản lý chưa chặt chẽ. “Không ở đâu mua xyanua dễ dàng như ở Việt Nam”, ông Hải nói.

Đại biểu Quốc hội Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa). Ảnh: Đ.X

Vì vậy, ông đề xuất cần quy định chặt chẽ việc kinh doanh hóa chất đặc biệt, hóa chất độc hại, cũng như quy định điều kiện người mua những loại hóa chất này.

Cũng đề cập đến việc quản lý hóa chất nguy hiểm, hóa chất cấm, đại biểu Quốc hội Nguyễn Quốc Hùng (đoàn Hà Nam) kiến nghị, cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra cần gia cố các điều kiện về quy định của tổ chức, cá nhân được vận chuyển hóa chất.

“Chúng ta không chỉ vận chuyển hóa chất đường bộ mà còn vận chuyển ở đường sắt, đường thủy. Đề nghị cơ quan soạn thảo hết sức lưu ý liên quan đến công tác vận chuyển, điều kiện cấp giấy phép, trách nhiệm của các tổ chức cá nhân vận chuyển”, ông Hùng nói.

Thực tế, dù đã có quy định chặt chẽ về việc mua bán chất xyanua nhưng những năm gần đây, chất kịch độc này lại được nhiều kẻ thủ ác dễ dàng mua, sử dụng để giết người một cách tàn nhẫn.

Đề cập tới đường dây bán hơn 2,5 tấn xyanua bị triệt phá tại TP Hồ Chí Minh mới đây, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TP Hồ Chí Minh) cho biết bà “giật mình thon thót” khi lần đầu đọc thông tin này trên báo chí.

Đại biểu Quốc hội Phạm Khánh Phong Lan. Ảnh: P.Thắng

“Có thể nói chúng ta là quốc gia duy nhất mua hóa chất dễ như vậy”, bà Lan nói.

Đại biểu cũng đề cập đến việc, thời gian qua liên tục xuất hiện các vụ dùng axit để “tạt nhau”. Vấn đề đặt ra, theo bà Lan, “họ lấy axit đó ở đâu, làm sao mua được?”.

Thêm vào đó, còn có tình trạng người dân sử dụng phụ gia công nghiệp, chứa nhiều tạp chất, có thể gây hại cho sức khỏe. Dẫn chứng chợ Kim Biên (TP Hồ Chí Minh) - nơi được gọi là “chợ tử thần”, bà Lan cho hay hiện có 16 hộ kinh doanh phụ gia thực phẩm.

Để quản lý, UBND quận 5 và lực lượng quản lý an toàn thực phẩm phải thực hiện nhiều giải pháp nhằm kiểm soát việc mua bán sao cho đúng nhãn mác, nguyên đai, nguyên kiện.

Ngoài 16 hộ nêu trên, theo bà Lan, khu vực còn có rất nhiều hộ kinh doanh hóa chất thông thường, không do ngành quản lý an toàn thực phẩm cấp phép, nên không thể vào để mà bắt quả tang nếu có vi phạm.

Từ thực tế trên, đại biểu Quốc hội cho rằng, rằng việc mua bán hóa chất nói chung, chất phụ gia công nghiệp nói riêng đều phải có giấy phép kinh doanh, phải quản lý chặt về điều kiện, giấy tờ, chứng từ…, không thể có chuyện bất cứ người nào muốn là mua được. 

Đề xuất có phiếu kiểm soát mua, bán hóa chất cần kiểm soát đặc biệt

Dự thảo Luật Hóa chất sửa đổi gồm 89 điều, trong đó có 30 điều quy định về quản lý hoạt động hóa chất.

Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên. Ảnh: P.Thắng

Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, nhằm kịp thời nắm bắt các hóa chất nguy hiểm mới được đưa vào Việt Nam, dự thảo luật quy định tất cả hóa chất khi nhập khẩu phải được khai báo. Số liệu khai báo sẽ được đồng bộ vào Cơ sở dữ liệu hóa chất và cung cấp trực tiếp cho các bộ quản lý chuyên ngành.

Danh mục hóa chất cần kiểm soát đặc biệt do Chính phủ ban hành. Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, việc mua, bán hóa chất cần kiểm soát đặc biệt phải có phiếu kiểm soát, có xác nhận của bên mua, bên bán làm cơ sở cho việc kiểm soát hóa chất lưu thông trên thị trường.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, có ý kiến đề nghị rà soát, làm rõ giá trị pháp lý, mối quan hệ giữa phiếu đã được lập, xác nhận với việc công bố một số nội dung trên Cơ sở dữ liệu hoá chất; nghiên cứu loại bớt nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân sử dụng hóa chất.