Đại biểu Nguyễn Quốc Luận (đoàn Yên Bái). Ảnh: P.Thắng

Giá điện chỉ tăng, không giảm, ngành điện vẫn lỗ lớn

Nêu ý kiến khi thảo luận tại hội trường về Dự thảo Luật Giá (sửa đổi) chiều ngày 23/5, đại biểu Nguyễn Quốc Luận (đoàn Yên Bái) đặt vấn đề, danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá có 10 loại, không bao gồm giá điện.

Theo dự thảo luật, giá điện nằm ở danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá. Ông Luận cho rằng, cần bổ sung giá điện vào danh mục bình ổn giá.

Nêu lý do, theo đại biểu, đây là hàng hóa, dịch vụ quan trọng liên quan trực tiếp đến đời sống người dân, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, tác động lớn đến kinh tế - xã hội.

“Thực tiễn cho thấy loại hàng hóa này chỉ tăng, không có giảm. Tuy nhiên, việc tăng giá điện này vẫn chưa đủ bù đắp chi phí, dẫn đến ngành điện bị lỗ lớn, gây ra mất cân đối dòng tiền và kéo theo nhiều hệ lụy nghiêm trọng.

Vì vậy, loại hàng hóa này cần được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền có biện pháp để bình ổn giá, đưa vào danh mục bình ổn giá thì hợp lý hơn”, đại biểu đoàn Yên Bái nêu quan điểm.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp). Ảnh: P.Thắng

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cũng cho rằng nên đưa giá điện vào mặt hàng bình ổn giá.

“Hiện nay 100% người dân đều sử dụng điện, vậy tại sao không đưa mặt hàng này vào diện bình ổn, mà lại định giá? Đưa giá điện vào diện bình ổn giá, tôi tin rằng người dân rất hoan nghênh”, ông Hòa nói.

Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân (đoàn TP HCM) nêu, Luật Giá hiện không có nguyên tắc điều tiết giá là Nhà nước phải có nguồn lực tài chính công và dự trữ hàng hoá phù hợp khi điều tiết giá.

Có nguồn tài chính công khi điều tiết giá để EVN thoát lỗ

Với giá điện, theo ông Nhân, Nhà nước điều tiết bằng “mệnh lệnh hành chính”, chứ không có nguồn ngân sách để hỗ trợ nếu doanh nghiệp thua lỗ. Và thực tế, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) kinh doanh thua lỗ dù đã tăng giá điện 3%, với tổng lỗ 3 năm dự kiến hơn 100.000 tỷ đồng, bằng 49% vốn điều lệ của tập đoàn này.

Chưa kể, hiện EVN đang nợ tiền mua điện gần 20.000 tỷ đồng đến hạn phải trả nhưng không có tiền để trả.

Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân (đoàn TP HCM). Ảnh: P.Thắng

Việc này đe dọa tài chính của doanh nghiệp, không có tiền duy tu máy móc, năng lực sản xuất giảm cũng như khó vay các ngân hàng để có tiền trả nợ khách hàng, đầu tư mới, theo ông Nhân.

Đại biểu Đoàn TP HCM lưu ý thêm, năm 2024 nếu giá điện không tăng, khoản lỗ sẽ lên tới 112.000 - 114.000 tỷ đồng, chiếm 54-70% vốn chủ sở hữu của EVN, còn nếu giá điện tăng 3% thì lỗ 94.000 - 126.000 tỷ đồng, mất 46-60% vốn chủ sở hữu.

“Với tình hình như vậy, EVN không thể hết lỗ trong năm 2025, không thể thành tập đoàn mạnh, phát triển bền vững như Chính phủ yêu cầu”, ông Nhân nhận định.

Từ đó, đại biểu Nhân đề nghị bổ sung nguyên tắc quản lý điều tiết giá vào Dự thảo Luật Giá (sửa đổi), đó là Nhà nước phải có nguồn lực tài chính công, dự trữ hàng hóa phù hợp khi điều tiết giá, để EVN - tập đoàn lớn nhất, doanh nghiệp Nhà nước quan trọng nhất ngành Điện năm 2024 không tiến tới trạng thái “sắp phá sản”, mà phát triển bền vững.

Theo chương trình kỳ họp 5, Quốc hội sẽ thông qua Dự thảo Luật Giá (sửa đổi) vào chiều 19/6.

Hỗ trợ EVN bằng ngân sách phải sửa Luật Ngân sách

Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho hay, việc không đưa giá điện vào diện bình ổn là do Nhà nước đã định giá. Theo ông, việc định giá này sẽ mang lại lợi ích cho người tiêu dùng hơn, đảm bảo nguồn lực trong bối cảnh ngân sách hạn hẹp.

“Doanh nghiệp sản xuất điện chủ yếu là EVN - tập đoàn Nhà nước chiếm trên 50%, nếu hỗ trợ bằng ngân sách thì phải sửa Luật Ngân sách để phù hợp, nên chúng tôi xin chưa tiếp thu ý kiến này”, Bộ trưởng Tài chính giải trình trước Quốc hội.