Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Công an. Ảnh: P. Thắng

Quốc hội nghe tờ trình, thẩm tra Dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ ở hội trường, sau đó thảo luận tại tổ dự án luật này, sáng ngày 10/11.

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an nêu 6 cơ sở thực tiễn cần thiết phải ban hành luật.

Theo đại tướng, tình hình trật tự, an toàn giao thông đường bộ những năm qua tuy đã có những chuyển biến nhưng còn diễn biến phức tạp, tai nạn giao thông vẫn ở mức cao và nghiêm trọng, nhất là số người chết, luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất an toàn cho người, phương tiện khi tham gia giao thông.

Thống kê, trung bình hàng năm có gần 9 nghìn người chết, gần 30 nghìn người bị thương, trong đó chủ yếu trong độ tuổi lao động, ảnh hưởng trực tiếp đến phát triển kinh tế-xã hội.

“Vi phạm pháp luật khi tham gia giao thông vẫn diễn ra phổ biến, văn hóa giao thông còn nhiều yếu kém. Các loại tội phạm hoạt động trên các tuyến giao thông đường bộ diễn biến phức tạp. Ùn tắc giao thông phức tạp tại các thành phố lớn do lưu lượng phương tiện tăng đột biến, trong khi tổ chức giao thông, hạ tầng giao thông chưa đáp ứng yêu cầu”, Bộ trưởng Công an nói.

Một trong những nguyên nhân chính là nhiều quy định trong Luật Giao thông đường bộ năm 2008 sau 15 năm thực hiện đã bộc lộ những hạn chế, bất cập.

Vì vậy, xây dựng, ban hành Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ xuất phát từ yêu cầu thực tiễn khách quan.

Mục tiêu là bảo đảm tính mạng, sức khỏe, tài sản của người dân khi tham gia giao thông, xác định cụ thể cơ quan nhà nước chịu trách nhiệm chính về trật tự, an toàn giao thông đường bộ; khắc phục những hạn chế, vướng mắc, bất cập của luật hiện hành, theo Đại tướng Tô Lâm.

Dự thảo luật gồm 9 chương, 81 điều, trong đó dành 11 điều quy định về: Điều kiện của người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ; giấy phép lái xe; tuổi, sức khỏe của người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ; đào tạo lái xe; sát hạch lái xe...

Đại tướng Tô Lâm cho biết, dự thảo đã bổ sung một số quy định mới phù hợp với xu hướng, tiến trình chuyển đổi số, tạo thuận lợi cho người dân.

Với một trong các giấy tờ: giấy phép lái xe, chứng nhận đăng ký xe, chứng nhận kiểm định, chứng nhận bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự, trong trường hợp thông tin của các loại giấy tờ nào đã được tích hợp vào tài khoản định danh điện tử, thẻ căn cước theo quy định thì không phải mang theo.

Dự thảo luật không phân chia chi tiết các hạng giấy phép lái xe như Luật Giao thông đường bộ 2008, chỉ quy định nguyên tắc phân hạng giấy phép lái xe để bảo đảm tính linh hoạt trong trường hợp có sự thay đổi của các điều ước quốc tế liên quan mà Việt Nam là thành viên.

Đề xuất quy định kiểm tra bất thường với sát hạch, cấp phép lái xe

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh Lê Tấn Tới cho biết nhiều ý kiến đề nghị quy định cụ thể hạng giấy phép lái xe ngay trong dự thảo luật để đảm bảo tính minh bạch và giá trị pháp lý, tương thích với Công ước viên 1968 và thống nhất với việc phân loại xe cơ giới.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh Lê Tấn Tới. Ảnh: Đ.X

Một số ý kiến đề nghị tiếp tục bổ sung quy định về điểm, trừ điểm giấy phép lái xe. Theo ý kiến này, trong điều kiện phát triển kinh tế số, xã hội số, khoa học công nghệ ngày càng phát triển, việc ứng dụng công nghệ số trong xử lý vi phạm giao thông là tất yếu, kể cả việc tính điểm, trừ điểm giấy phép lái xe như một số nước hiện nay đang thực hiện.

“Về sát hạch giấy phép lái xe, nhiều ý kiến đề nghị bổ sung quy định về quản lý Nhà nước sau sát hạch giấy phép lái xe; đồng thời, bổ sung quy định về kiểm tra bất thường đối với công tác đào tạo, sát hạch cấp bằng, phúc tra kết quả sát hạch, cấp giấy phép lái xe để đảm bảo chặt chẽ”, ông Lê Tấn Tới nói.

Cơ quan thẩm tra cũng cho hay, một số ý kiến đề nghị cân nhắc quy định cấm tuyệt đối người “điều khiển phương tiện tham gia giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn”. Một số ý kiến khác nhất trí với quy định này, vì thực tiễn thực hiện đã chứng minh tính hiệu quả.

Có ý kiến đề nghị bổ sung một số hành vi bị nghiêm cấm như: Bỏ trốn sau khi gây tai nạn giao thông để trốn tránh trách nhiệm; khi có điều kiện mà cố ý không cấp cứu, giúp đỡ người bị tai nạn giao thông; xâm phạm tính mạng, sức khỏe, tài sản của người bị nạn và người gây tai nạn giao thông…

“Ủy ban Quốc phòng An ninh đề nghị nghiên cứu các ý kiến trên để tiếp thu cho phù hợp; tiếp tục rà soát, sắp xếp các quy định cấm để bảo đảm tính thống nhất, logic, tránh trùng lặp với các quy định khác trong dự thảo luật hoặc trùng lặp với quy định của các luật chuyên ngành khác”, theo lời ông Tới.

Cũng theo ông Tới, một số ý kiến cho rằng, sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết thí điểm đấu giá biển số xe ô tô, bước đầu đã chứng minh được tính hiệu quả. Do đó, đề nghị sớm được quy định trong dự thảo luật để bảo đảm phù hợp với quy định của Hiến pháp.

Một số ý kiến khác đề nghị phải thực hiện đủ thời gian thí điểm để có đầy đủ cơ sở đánh giá, tổng kết và báo cáo, đề xuất Quốc hội hoàn thiện pháp luật tại kỳ họp đầu năm 2026.

Cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ sớm có báo cáo Quốc hội kết quả thực hiện Nghị quyết số 73 của Quốc hội để các vị đại biểu Quốc hội có cơ sở xem xét, quyết định.