Nhiều hộ dân trồng sâm Ngọc Linh ở Kon Tum vươn lên thoát nghèo, làm giàu chính đáng trên mảnh đất của mình. Ảnh: N.G

Liên quan đến dự án trồng sâm "trên giấy", ngày 5/3, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT), Công an quận Cầu Giấy, Hà Nội xác định: Trong thời gian từ tháng 10/2020 đến tháng 11/2022, Công ty Cổ phần Tập đoàn Mỹ Hạnh do Phạm Mỹ Hạnh là Chủ tịch Hội đồng Quản trị có địa chỉ tại quận Cầu Giấy đưa ra thông tin quảng cáo sai sự thật về việc công ty đang thực hiện dự án trồng và chăm sóc cây sâm Ngọc Linh tại địa bàn các tỉnh Kon Tum, Quảng Nam.

Phát triển vùng trồng sâm gắn với bảo vệ rừng tự nhiên tại Kon Tum. Ảnh: N.G

Qua điều tra, Phạm Mỹ Hạnh, đại diện Công ty Cổ phần Tập đoàn Mỹ Hạnh đã ký hợp đồng với khoảng 1.000 cá nhân. Với cách thức sử dụng tiền người đầu tư sau trả cho người góp vốn trước và số tiền Hạnh đã chiếm đoạt là rất lớn và hiện tại Hạnh đã mất khả năng chi trả.

Cơ quan CSĐT, Công an quận Cầu Giấy đã phát đi thông báo ai là bị hại của Phạm Mỹ Hạnh đến Cơ quan CSĐT để trình báo sự việc và được hướng dẫn giải quyết theo quy định của pháp luật.

Tương tự, với thủ đoạn dựng "dự án ma" kêu gọi đầu tư, tại tỉnh Kon Tum, năm 2023, qua điều tra, xác minh, cơ quan chức năng phát hiện Công ty Cổ phần Tập đoàn Y dược sâm Ngọc Linh Việt Nam (có địa chỉ tại Hà Nội) trồng sâm Ngọc Linh “trên giấy”; Công ty Cổ phần Rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum - thành viên của Công ty Vổ phần Tập đoàn Y dược sâm Ngọc Linh Việt Nam, công bố sở hữu vườn sâm Ngọc Linh “khủng”, với diện tích lên tới 600ha trồng trên núi Ngọc Linh.

Thực tế Công ty Cổ phần Rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum chỉ mới đang triển khai nuôi cấy mô và vừa được bàn giao hơn 24,4ha vào cuối tháng 10/2022, để liên kết thí điểm đưa cây sâm giống nuôi cấy mô ra ngoài thực địa tại huyện Tu Mơ Rông và dự án cấy mô cũng chưa được cơ quan chức năng kiểm chứng.

Buồn hơn đối với người dân trồng sâm, cuối tháng 2/2024, nhiều hộ nông dân tại 4 xã thuộc huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum hoảng hốt khi phát hiện vườn sâm bị kẻ gian nhổ trộm khoảng 800 cây sâm trồng trong rừng.

Sau khi nhận tin báo, UBND huyện Tu Mơ Rông đã tiến hành kiểm tra, thống kê bước đầu xác định, có hơn 800 cây sâm từ 4 đến 10 năm tuổi của người dân bị mất trộm. Cơ quan chức năng đang tiếp tục rà soát thiệt hại mở rộng phạm vi điều tra.

Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông Võ Trung Mạnh cho biết: Sau vụ mất trộm sâm gây thiệt hại nhiều về tài sản, công sức của người dân, hiện địa phương đã tích cực chỉ đạo các ngành chức năng điều tra, sớm làm rõ các đối tượng để răn đe và giúp cho người dân an tâm sản xuất. Huyện đã vận động người dân thay nhau túc trực trên vườn 24/24 giờ; lắp đặt camera giám sát và hướng dẫn thành lập các đội, tổ bảo vệ vườn sâm không để xảy ra vụ trộm cắp cây sâm trên địa bàn.

Bảo vệ nguồn giống sâm gốc tại Kon Tum được chính quyền quan tâm. Ảnh: N.G

Cùng với việc ngăn chặn các thủ đoạn lừa đảo người tiêu dùng trên các trang mạng xã hội, các nhà đầu tư "ảo" vẽ "dự án ma", để nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng và khai thác sản phẩm sâm Ngọc Linh Kon Tum, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum Nguyễn Hữu Tháp vừa ký, ban hành Kế hoạch số 670/KH-UBND về tăng cường công tác quản lý chất lượng sâm Ngọc Linh. Mục tiêu hướng tới là nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng và khai thác sản phẩm sâm củ, các sản phẩm chế biến từ sâm củ gắn với chỉ dẫn địa lý “Ngọc Linh”, nhãn hiệu chứng nhận “Sâm Ngọc Linh Kon Tum” đã được bảo hộ. Xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng đối với sản phẩm sâm Ngọc Linh. Đồng thời, đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền; quản lý nguồn gốc giống sâm; quản lý, sử dụng chỉ dẫn địa lý “Ngọc Linh”; phát triển thị trường, xúc tiến thương mại...

Song song với nhiệm vụ phát triển, nâng cao giá trị cây sâm trên địa bàn tỉnh, tại các huyện Đăk Glei và Tu Mơ Rông nơi có gần 2.400ha đất được quy hoạch chuyên canh sâm Ngọc Linh, các cấp thường xuyên quan tâm giúp các hộ dân có công việc làm và dần vươn lên thoát nghèo, làm chủ vườn cây của riêng hộ gia đình.

Các hộ dân được hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc và vươn lên làm chủ vườn sâm qua việc cấp cây giống từ các công ty trồng sâm Ngọc Linh tại tỉnh Kon Tum. Ảnh: N.G

Với 100% dân số là đồng bào Xơ Đăng, người dân tại xã Ngọc Lây, huyện Tu Mơ Rông đã làm chủ quy trình trồng sâm, nhiều hộ đã thoát nghèo và vươn lên làm giàu nhờ chuyên canh trồng cây dược liệu.

Ngoài nguồn cây giống được các cấp làm vốn, trong những năm qua, cả trăm hộ dân trên địa bàn mạnh dạn vay vốn với số tiền lên đến hàng chục tỷ đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội để trồng sâm Ngọc Linh. Hiện toàn huyện đã phát triển được khoảng 2.340ha sâm Ngọc Linh, trong đó 70ha vườn sâm do người dân làm chủ. Riêng tại làng Lộc Bông, xã Ngọc Lây có 82/82 hộ trồng sâm Ngọc Linh.

Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông Võ Trung Mạnh vui mừng nói: "Cùng với việc hỗ trợ cho doanh nghiệp liên kết phát triển, huyện thường xuyên phối hợp các đơn vị giúp người dân làm chủ quy trình trồng sâm. Đồng thời tạo mọi điều kiện tốt nhất để người dân vay vốn, tạo sinh kế, giúp bà con cùng nhau vươn lên làm chủ, thay đổi cuộc sống, xây dựng buôn làng giàu đẹp".

Từ 26 đến 30/4/2024, tỉnh Kon Tum dự kiến tổ chức Festival Sâm Ngọc Linh Kon Tum - Việt Nam lần thứ I năm 2024 với nhiều hoạt động và nhiều tỉnh, thành tham gia.