Nhiều khu đất ở Nghệ An chưa thể đấu giá do vướng Luật đất đai năm 2024. Ảnh: P.V

Từ tháng 2/2025, UBND tỉnh Nghệ An đã phê duyệt, giao Trung tâm Phát triển quỹ đất chuẩn bị thủ tục đấu giá cho 16 khu quy hoạch với tổng diện tích hơn 52,7 ha, dự kiến tổ chức theo từng quý trong năm. Đây là các khu đất được kỳ vọng góp phần bổ sung nguồn lực cho ngân sách, phục vụ phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

Tuy nhiên, khoản 1, Điều 125 Luật Đất đai 2024 quy định Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê phải thông qua đấu giá quyền sử dụng đất. Điều này dẫn đến tình trạng các khu đất vốn có nguồn gốc là đất thương mại dịch vụ hoặc đất sản xuất nông nghiệp, khi được đưa ra đấu giá, người trúng đấu giá phải nộp toàn bộ tiền một lần ngay từ đầu.

Thực tế, yêu cầu này khiến nhiều tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tiếp cận vì không đủ năng lực tài chính để thanh toán một khoản lớn ngay lập tức, đặc biệt là trong bối cảnh thị trường bất động sản và tín dụng còn nhiều biến động.

Trong số 16 khu đất chưa thể triển khai, diện tích lớn nhất là khu đất tại phường Trường Vinh (trước đây là phường Bến Thủy, TP. Vinh) rộng hơn 64.000 m²; tiếp đến là khu đất tại phường Hoàng Mai (trước đây là phường Quỳnh Thiện, TX. Hoàng Mai) rộng trên 21.000 m²; khu đất tại xã Quỳnh Anh (trước đây là xã Quỳnh Bảng và xã Minh Lương, huyện Quỳnh Lưu) có tổng diện tích gần 34.200 m²; khu đất tại phường Vinh Lộc (trước đây là xã Phúc Thọ, TP. Vinh) rộng hơn 12.300 m². Ngoài ra còn có hai khu tại thị xã Cửa Lò và các khu ở Nghĩa Hành, Lam Thành, Quỳ Hợp, Anh Sơn, Quỳnh Phú, Tân Kỳ, Tân Phú, Bạch Ngọc.

Bên cạnh vướng mắc từ quy định pháp luật, nhiều khu đất còn tồn tại các vấn đề liên quan đến giải phóng mặt bằng. Một số diện tích có nguồn gốc từ đất thu hồi của các dự án chậm tiến độ hoặc hết thời hạn thuê nhưng chưa được gia hạn, trên đất vẫn còn tài sản của doanh nghiệp, thậm chí có hộ dân sinh sống. Điển hình như khu đất 702,7 m² tại xã Tân Kỳ (trước đây là xã Nghĩa Dũng) và khu đất 519 m² tại xã Anh Sơn hiện vẫn chưa hoàn tất di dời. Việc xử lý tài sản, vận động giải tỏa trong những trường hợp này gặp nhiều khó khăn, mất nhiều thời gian, chưa thể bàn giao đất sạch để tổ chức đấu giá.

Trước tình hình trên, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh đã báo cáo lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND tỉnh Nghệ An, đồng thời kiến nghị ban hành quy định mới về đấu giá quyền sử dụng đất, thay thế Quyết định từ năm 2018 đã hết hiệu lực. Quy định mới sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng để địa phương tháo gỡ vướng mắc, phù hợp với các nội dung của Luật Đất đai 2024, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người tham gia đấu giá.

Việc khơi thông các nút thắt pháp lý và thực tế được kỳ vọng sẽ giúp Nghệ An sớm triển khai kế hoạch đấu giá quỹ đất, tận dụng hiệu quả nguồn lực đất đai, tăng nguồn thu ngân sách, góp phần phát triển hạ tầng, chỉnh trang đô thị và thúc đẩy thương mại – dịch vụ trên địa bàn.