Giải ngân một số dự án giao thông quan trọng Quốc gia còn thấp. Ảnh: Thanh Hoa

Theo báo cáo từ Bộ Tài chính, các bộ, cơ quan, địa phương đã phân bổ chi tiết toàn bộ 12/12 dự án quan trọng quốc gia lĩnh vực giao thông vận tải. Tổng số vốn là 100.137,1 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách Trung ương là 84.889,6 tỷ đồng, vốn ngân sách địa phương là 15.247,5 tỷ đồng. Bộ Tài chính đã kịp thời duyệt dự toán để đảm bảo vốn cho các dự án.

Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng, các địa phương, các chủ đầu tư, nhà thầu, người dân đã nỗ lực triển khai, khắc phục các khó khăn để đẩy nhanh tiến độ thi công. Nhiều dự án bước đầu ghi nhận tiến triển.

Đặc biệt, đối với các dự án có tiến độ hoàn thành năm 2025, công tác giải phóng mặt bằng đã cơ bản hoàn thành. Một số vướng mắc cục bộ như đường gom, điện cao thế không ảnh hưởng nhiều tới tiến độ thi công. Nguồn cung vật liệu xây dựng tại dự án cơ bản được tháo gỡ. Các dự án thuộc khu vực đồng bằng sông Cửu Long, các tỉnh đã rà soát và bố trí đủ nguồn cung.

Mặc dù có sự chuẩn bị vốn và sự vào cuộc quyết liệt thế nhưng theo báo cáo từ Bộ Tài chính, đến hết ngày 31/7/2025, tổng số vốn giải ngân của 12 dự án quan trọng quốc gia ngành giao thông vận tải là 22.579,5 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 23,5% kế hoạch được giao, thấp hơn so với tỷ lệ giải ngân bình quân chung của cả nước là 46,3%.

Bộ Tài chính nhận định, để đảm bảo tiến độ giải ngân theo chỉ đạo của Chính phủ, nhiều khó khăn và vướng mắc cần tiếp tục được tháo gỡ kịp thời.

Theo Bộ Tài chính, một trong những nguyên nhân chính là do quy định pháp luật liên quan đến quản lý khoáng sản, đất đai đã được chỉnh sửa, ban hành hoặc áp dụng theo các cơ chế đặc thù nhưng quá trình triển khai thực hiện còn vướng mắc cần tiếp tục được hoàn thiện, sửa đổi, ban hành để áp dụng thống nhất, đồng bộ.

Chính quyền địa phương chưa tích cực trong việc giải quyết các khó khăn vướng mắc về công tác giải phóng mặt bằng, xử lý triệt để các phát sinh khiếu nại nhất là với các diện tích đất ở, sinh kế, tập quán, thói quen của người dân; xử lý nghiêm hiện tượng người dân cản trở thi công trong phạm vi mặt bằng đã bàn giao. Một số tỉnh chưa hoàn thành bàn giao mặt bằng trạm dừng nghỉ thuộc Dự án Cao tốc Bắc - Nam phía Đông.

Một số dự án có kế hoạch hoàn thành năm 2025, khối lượng còn nhiều trong khi mùa mưa đến sớm hơn thường lệ và dự kiến kéo dài, ảnh hưởng đến việc triển khai thi công tiềm ẩn rủi ro chậm hoàn thành theo kế hoạch, đòi hỏi sự nỗ lực cố gắng vượt bậc, sự sát sao, điều hành linh hoạt mới bảo đảm kế hoạch hoàn thành 3.000 km đường bộ cao tốc, đặc biệt là dự án thành phần 3, 5 Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh, dự án thành phần 1 Biên Hòa - Vũng Tàu, Tuyên Quang - Hà Giang.

Một số dự án mới khởi công nhưng tiến độ triển khai thời gian đầu còn chậm, cần xây dựng kế hoạch cụ thể, rút kinh nghiệm trong triển khai các dự án thời gian qua để khắc phục, khó khăn, vướng mắc và tăng tốc trong thời gian tới.

Ngoài ra, hiện nay một số dự án quan trọng quốc gia không còn nhu cầu sử dụng vốn dẫn đến không sử dụng hết kế hoạch vốn năm 2025 đã bố trí, điển hình như: Dự án Cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020, dự kiến kế hoạch năm 2025 khoảng 1.000 tỷ đồng; Dự án Cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025, dư kế hoạch vốn năm 2025 khoảng 3.000 tỷ đồng...