Ảnh (tư liệu): Sinh thời Bác Hồ luôn quan tâm đào tạo, bồi dưỡng thanh thiếu niên

Phải có đạo đức cách mạng
Thanh niên phải luôn luôn rèn luyện đạo đức cách mạng. Đạo đức cách mạng có thể tóm tắt trong mấy điểm:

Trung thành: Trọn đời trung thành với sự nghiệp cách mạng, với Tổ quốc, với Đảng, với giai cấp.

Dũng cảm: Không sợ khổ, không sợ khó, thực hiện: “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó thanh niên làm”, “Gian khổ thì đi trước, hưởng thụ sau mọi người”.

Khiêm tốn: Không nên tự cho mình là tài giỏi, không khoe công, không tự phụ.

(Bài nói chuyện tại Hội nghị Cán bộ Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam toàn miền Bắc, 1962. Hồ Chí Minh toàn tập, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1996, tập 10, trang 621).

Phải học tập suốt đời
Thanh niên ta phải cố gắng học. Do hoàn cảnh trong xã hội cũ hạn chế mà số đông thanh niên công nông ta ít được đi học. Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội thì nhất định phải có học thức. Cần phải học văn hoá, chính trị, kỹ thuật. Cần phải học lý luận Mác - Lênin kết hợp với đấu tranh và công tác hàng ngày. Cần phải học kinh nghiệm tốt của các đoàn thanh niên bạn. Học đi đôi với hành. Lênin có nói: “Không học thì không thể trở thành người cộng sản”.

(Bài nói chuyện tại Đại hội Lần thứ ba của Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam, 1961. Hồ Chí Minh toàn tập, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1996, tập 10, trang 306).

Phải phấn đấu vì đất nước
Nhiệm vụ của thanh niên không phải là hỏi nước nhà đã cho mình những gì? Mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho nước nhà? Mình phải làm thế nào cho ích lợi nước nhà nhiều hơn? Mình đã vì lợi ích nước nhà mà hy sinh phấn đấu chừng nào?

Thanh niên cần phải có tinh thần và gan dạ sáng tạo, cần phải có chí khí hăng hái và tinh thần tiến lên, vượt mọi khó khăn, gian khổ để tiến mãi không ngừng.

Cần phải trung thành, thật thà, chính trực.

(Bài nói chuyện tại buổi lễ khai mạc Trường Đại học Nhân dân Việt Nam, 1955. Hồ Chí Minh toàn tập, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1996, tập 7, trang 455).

Nếu so với thanh niên các lớp trước, trong đó có cả Bác, thì thanh niên ta ngày nay tiến bộ hơn nhiều, sung sướng hơn nhiều.

Ngày nay, thanh niên là công dân của nước Việt Nam độc lập, tự do có Đảng, có Đoàn của mình, có chính quyền, có Mặt trận, có quân đội của mình, là người chủ tương lai của nước nhà mình.

Chính vì là người chủ tương lai, cho nên toàn thể thanh niên ta phải đoàn kết chặt chẽ, phấn đấu anh dũng, vượt mọi khó khăn, thi đua giúp sức vào sự nghiệp xây dựng một nước nhà tốt đẹp, một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, để mình làm chủ mai sau.

(Bài nói chuyện tại Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, 1956. Hồ Chí Minh toàn tập, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1996, tập 8, trang 261).

Người ta thường nói: Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Để thật xứng đáng là người chủ của một nước xã hội chủ nghĩa, thanh niên ta quyết tâm thực hiện mấy điều sau đây:

Phải thấm nhuần đạo đức cách mạng tức là khiêm tốn, đoàn kết, thực hành chủ nghĩa tập thể, thương yêu và giúp đỡ lẫn nhau, người tiên tiến thì giúp đỡ những người kém, người kém phải cố gắng để tiến lên, ra sức cần kiệm xây dựng nước nhà.

Phải nghiêm khắc chống chủ nghĩa cá nhân như tự tư, tự lợi, tự kiêu, tự mãn, chỉ tham việc gì có danh tiếng, xem khinh những công việc bình thường. Phải chống tham ô, lãng phí.

Phải cố gắng học hỏi để không ngừng nâng cao trình độ chính trị, văn hoá và kỹ thuật để phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân.

(Bài nói tại Đại hội Thanh niên tích cực lao động xã hội chủ nghĩa, 1960. Hồ Chí Minh toàn tập, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1996, tập 10, trang 106).

”Phải luôn luôn nâng cao chí khí cách mạng “trung với nước, hiếu với dân, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”. Không sợ gian khổ, hy sinh, hăng hái thi đua tăng gia sản xuất và anh dũng chiến đấu…

Phải tin tưởng sâu sắc ở lực lượng và trí tuệ của tập thể, của nhân dân. Tăng cường đoàn kết và giúp đỡ lẫn nhau. Nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật. Kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân và chủ nghĩa tự do.

Luôn luôn trau dồi đạo đức cách mạng, khiêm tốn và giản dị. Chống kiêu căng, tự mãn. Chống lãng phí, xa hoa. Thực hành tự phê bình và phê bình nghiêm chỉnh để giúp nhau cùng tiến bộ mãi.

Ra sức học tập nâng cao trình độ chính trị, văn hoá, khoa học, kỹ thuật và quân sự để cống hiến ngày càng nhiều cho Tổ quốc, cho nhân dân.

Luôn chú ý dìu dắt và giáo dục thiếu niên và nhi đồng, làm gương tốt về mọi mặt cho đàn em noi theo.”

(“Thư gửi thanh niên” 1965. Hồ Chí Minh toàn tập, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1996, tập 11, trang 504 - 505).

Vì thanh niên là người tiếp sức cách mạng cho thế hệ thanh niên già, đồng thời là người phụ trách dìu dắt thế hệ thanh niên tương lai - tức là các cháu nhi đồng.

Vì thanh niên là người xung phong trong công cuộc phát triển kinh tế và văn hoá, trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội. Về nông nghiệp, số đông “kiện tướng” làm công tác thuỷ lợi, làm phân bón, vỡ đất hoang, cải tiến nông cụ... đều là thanh niên. Về công nghiệp, trong phong trào cải tiến kỹ thuật, nâng cao năng suất, thanh niên cũng là người xung phong. Về văn hoá, trong công việc xoá nạn mù chữ, bổ túc văn hoá, thi đua “hai tốt”, thanh niên cố gắng nhiều và có công nhiều...

Vì thanh niên là lực lượng cơ bản trong bộ đội, công an và dân quân tự vệ, đang hăng hái giữ gìn trật tự, trị an, bảo vệ Tổ quốc.

Vì trong mọi công việc, thanh niên thi đua thực hiện khẩu hiệu: “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó thanh niên làm”.

(Bài nói chuyện tại Đại hội Toàn quốc lần thứ hai của Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, 1961. Hồ Chí Minh toàn tập, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1996, tập 10, trang 488).

Phương Thảo (Tổng hợp)