(Thanh tra) - Chuyển đổi số đang trở thành xu thế tất yếu trong mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế – xã hội. Với phụ nữ Việt Nam, đặc biệt là phụ nữ vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo, đây không chỉ là công cụ mà còn là “cánh cửa rộng mở” giúp họ tiếp cận tri thức, công nghệ, thị trường và tham gia sâu hơn vào dòng chảy kinh tế hiện đại. Từ chỗ sản xuất – kinh doanh nhỏ lẻ, nhiều phụ nữ đã vươn lên làm chủ kinh tế, xây dựng thương hiệu và phát triển mô hình kinh doanh bền vững nhờ sức mạnh của kinh tế số.
Những năm gần đây, chuyển đổi số đã mang lại nhiều cơ hội giúp phụ nữ vượt qua rào cản về địa lý, giới tính và kỹ năng. Các nền tảng thương mại điện tử, mạng xã hội, dịch vụ công trực tuyến… trở thành “công cụ quyền lực” giúp họ dễ dàng tiếp cận người mua, quản lý hoạt động kinh doanh và chủ động ứng dụng công nghệ trong cuộc sống.
Đặc biệt đối với phụ nữ miền núi hay vùng khó khăn, nơi chợ phiên và giao thương truyền thống từng là kênh bán hàng chủ đạo, kinh tế số đã giúp sản phẩm vượt ra khỏi những giới hạn cũ. Nông sản, thủ công mỹ nghệ hay đặc sản địa phương có thể đến tay khách hàng ở Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh, thậm chí xuất khẩu theo đơn đặt hàng trực tuyến.
Chị Thái Thị Hạng, xã Văn Lãng, Thái Nguyên là ví dụ tiêu biểu. Từ việc chỉ bán cho những người quen, chị được Chi hội Phụ nữ hỗ trợ tập huấn kỹ năng số và mạnh dạn đưa thương hiệu “Trang Farm” lên Facebook, Zalo.
Từ chỗ chỉ biết đóng gói đơn giản, chị đã học cách chụp ảnh sản phẩm, quay video giới thiệu quy trình từ hái chè, đến phơi chè và cho vào hệ thống làm sấy chè cho đến ra sản phẩm để tạo niềm tin với khách hàng. “Giờ mỗi ngày tôi chốt 15 - 20 đơn, thu nhập ổn định hơn,” chị Hạng chia sẻ.
“Hồi đầu tôi sợ lắm, chẳng biết livestream là gì, cũng không biết phải chụp ảnh sản phẩm thế nào. Nhưng khi được hướng dẫn, rồi tự mình làm được, tôi thấy tự tin hơn rất nhiều”, chị Hạng chia sẻ.
Câu chuyện của chị là minh chứng rõ nét cho sự chuyển mình mạnh mẽ của phụ nữ trong nền kinh tế số.
Nhận thức rõ vai trò của công nghệ, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam xác định ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số là nhiệm vụ trọng tâm giai đoạn 2022-2027. Hội đặt mục tiêu mỗi năm có 1 triệu phụ nữ được nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ thông tin, trong đó 30% là phụ nữ dân tộc thiểu số và miền núi. Các lớp đào tạo tập trung vào kỹ năng số cơ bản, bán hàng online, thương mại điện tử, dịch vụ công trực tuyến và an toàn thông tin.
Không dừng lại ở bồi dưỡng kỹ năng, Hội còn hỗ trợ phụ nữ tiếp cận tín dụng, công nghệ, chính sách, kết nối doanh nghiệp và xây dựng mô hình kinh tế số phù hợp đặc thù từng địa phương. Đây chính là nền tảng giúp hàng nghìn phụ nữ tự tin hơn trên hành trình khởi nghiệp sáng tạo.
Đặc biệt, trong những năm qua, các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ được triển khai theo hướng “đúng, trúng, kịp thời". Nhiều lớp tập huấn về quản trị doanh nghiệp, chuyển đổi số, thương mại điện tử được tổ chức trên phạm vi toàn quốc, giúp doanh nghiệp nữ nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh mới.
Đơn cử như tại Gia Lai, thông qua sự phối hợp giữa Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh và ngành bưu điện, hơn 120 loại nông sản và 135 sản phẩm OCOP đã được đưa lên các sàn thương mại điện tử. Hơn 60% người trực tiếp vận hành gian hàng là phụ nữ. Không ít chị em từ chỗ chỉ biết “gói, xách, mang đi chợ” nay đã trở thành những “tiểu thương số” chuyên nghiệp.
Theo số liệu của Hội Nông dân Gia Lai, chỉ riêng năm 2024, địa phương có 16.900 hộ thoát nghèo, trong đó gần 50% là hộ do phụ nữ làm chủ. Điều này cho thấy cách tiếp cận phát triển “lấy phụ nữ làm trung tâm” đang đi đúng hướng.
Theo Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến, chuyển đổi số chỉ bền vững khi gắn với giảm nghèo. Ứng dụng công nghệ giúp phụ nữ thoát khỏi tư duy sản xuất tự cung tự cấp để làm kinh tế bài bản hơn.
Khi tiếp cận công nghệ, phụ nữ không chỉ nâng cao thu nhập mà còn thay đổi tư duy kinh tế: biết phân tích thị trường, biết kể câu chuyện sản phẩm, biết xây dựng thương hiệu, những kỹ năng từng được xem là “xa xỉ” với phụ nữ nông thôn.
Bà Tuyến cho biết, để nâng cao vai trò phụ nữ trong kinh tế số, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam định hướng triển khai các chương trình chuyên sâu như: Đào tạo kỹ năng livestream, bán hàng đa nền tảng; kết nối chuyên gia, doanh nghiệp, tổ chức hỗ trợ đổi mới sáng tạo; tổ chức hội thảo, triển lãm công nghệ dành riêng cho phụ nữ; xây dựng mô hình hợp tác xã, tổ nhóm khởi nghiệp của phụ nữ; phát triển hình ảnh “nữ doanh nhân thế hệ số”.
Đề án 939 về hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp (2017–2025) và Đề án 2415 giai đoạn mới tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong hỗ trợ vốn, pháp lý, thông tin thị trường và công nghệ.
