Theo Tổng cục Dân số và Kế hoạch hoá gia đình, hiện nay, tốc độ già hoá dân số tại Việt Nam đang dẫn đầu ở châu Á và nhanh trên thế giới. Tuổi thọ trung bình của người Việt Nam đạt 73 tuổi, nhưng bình quân, mỗi người cao tuổi phải chịu 14 năm bệnh tật trong cuộc sống. 95% người cao tuổi có bệnh, trung bình mỗi người mắc 2,69 bệnh.

Kết quả khảo sát cho thấy, đại đa số người Việt Nam được hỏi đồng ý với các sáng kiến mới của Chính phủ, nhằm khuyến khích hoặc yêu cầu người lao động tiết kiệm nhiều hơn cho họ khi về hưu. Theo đó, giải pháp an sinh hưu trí hữu hiệu từ mua bảo hiểm và quản lý tài sản nhận được nhiều sự quan tâm từ người dân. 25% số người được hỏi ở Việt Nam hy vọng về hưu có thu nhập từ các sản phẩm bảo hiểm, cổ phiếu, trái phiếu hay quỹ tương hỗ…

Bà Ritsu Nacken, Trưởng đại diện Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam nhận định, tỷ lệ người cao tuổi trong dân số đã tăng lên 10,5% vào năm 2014 và dự báo sẽ tăng gấp đôi lên 23% vào năm 2040. Gần 1/5 người lao tuổi sống dưới ngưỡng nghèo, hơn 1/3 trong số họ vẫn đang phải làm việc, chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp và phi chính thức, với thu nhập vừa không ổn định vừa thấp. Từ năm 2012, thu nhập tăng lên với mỗi nhóm tuổi ở Việt Nam tăng, ngoại trừ nhóm tuổi từ 65-80. Với người cao tuổi, sức khoẻ ngày càng giảm sút, thu nhập thấp, những thay đổi trong môi trường sống đòi hỏi phải có nhiều sự chăm sóc hơn, họ ngày càng trở nên dễ bị tổn thương, cần nhiều chính sách hỗ trợ, bảo vệ giúp họ không phải chịu những cú sốc, hoặc sự rủi ro rơi vào cảnh nghèo đói.

Theo Vụ Bảo hiểm Xã hội (BHXH), Việt Nam mới chỉ có gần 4,2 triệu người cao tuổi đang được lĩnh lương hưu và trợ cấp mất sức lao động. Trong khi đó, số người đi làm đang tham gia BHXH chỉ chiếm hơn 11 triệu lao động. Phần lớn là lao động trong khu vực chính thức và người tham gia BHXH tự nguyện.

Để đảm bảo mục tiêu lâu dài tới năm 2020, Việt Nam phải có ít nhất 50% số người tham gia BHXH. Bà Trần Thị Thúy Nga, Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ Lao động Thương binh và Xã hội) cho rằng, một trong những định hướng cải cách chính sách lương hưu trong thời gian tới là mở rộng diện bao phủ, bao gồm cả hình thức bắt buộc và tự nguyện. Cụ thể, mở rộng diện bao phủ lương hưu cho người cao tuổi, khuyến khích các hình thức tự tiết kiệm, tham gia các quỹ hưu trí, mua các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ… Bên cạnh đó, cũng cần cải thiện mức hưởng lương hưu. Trước hết, khi Luật BHXH năm 2014 chính thức có hiệu lực sẽ nâng dần mức tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, xây dựng hệ thống lương đa trụ cột, tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung.

Phương Anh