Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Công an. Ảnh: P. Thắng

Chính phủ vừa gửi Quốc hội báo cáo kết quả thực hiện Nghị quyết số 99 của Quốc hội về tiếp tục hoàn thiện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về phòng cháy và chữa cháy năm 2023. Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Công an, thay mặt Chính phủ ký báo cáo.

Theo báo cáo của Chính phủ, tổng số cơ sở thuộc diện quản lý về phòng cháy chữa cháy gần 1,2 triệu cơ sở, trong đó hơn 88.000 cơ sở có nguy hiểm về cháy, nổ.

Cháy nổ tăng, 93 vụ gây thiệt hại nghiêm trọng

Từ tháng 1/10/2022 đến 30/9/2023, toàn quốc xảy ra hơn 1.900 vụ cháy, làm chết 144 người, bị thương 113 người, thiệt hại về tài sản ước tính hơn 315 tỷ đồng và 306 ha rừng.

Trong đó, có 93 vụ cháy lớn gây thiệt hại nghiêm trọng, làm chết 144 người, bị thương 67 người, thiệt hại về tài sản ước tính khoảng hơn 280 tỷ đồng.

Các vụ cháy, theo báo cáo của Chính phủ, xảy ra chủ yếu trong khu dân cư, nhất là loại hình nhà ở riêng lẻ, nhà ở kết hợp với sản xuất kinh doanh. Điển hình là vụ cháy chung cư mini ở phố Khương Hạ, phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội, ngày 12/9, khiến 56 người tử vong.

Cùng thời gian này, toàn quốc xảy ra 14 vụ nổ, làm 5 người chết, bị thương 31 người, thiệt hại về tài sản ước tính khoảng 50 triệu đồng.

“Tình hình cháy, nổ diễn biến phức tạp, khó lường”, Chính phủ nhận định và thông tin, so với cùng kỳ, số vụ cháy tăng 190 vụ, tăng 33 người chết và 34 người bị thương.

Về việc xử lý các công trình chưa bảo đảm an toàn phòng cháy và chữa cháy, Chính phủ cho biết, qua rà soát, cả nước có 5.805 cơ sở không bảo đảm yêu cầu về phòng cháy, chữa cháy được đưa vào sử dụng; hơn 8.000 công trình chưa được nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy đã đưa vào sử dụng.

Với các công trình này, công an các địa phương kiên quyết xử lý hành vi vi phạm, tạm đình chỉ, đình chỉ hoạt động và đăng tải công khai thông tin công trình trên phương tiện thông tin đại chúng.

Về việc di dời cơ sở sản xuất, kinh doanh hàng hóa, hóa chất độc hại, nguy hiểm, báo cáo Chính phủ nêu con số đã có 60 cơ sở được di dời bảo đảm theo quy định, còn lại 33 cơ sở có phương án di dời (theo lộ trình thực hiện của các địa phương, thời hạn muộn nhất hoàn thiện trong năm 2025).

Trong công tác thanh tra, kiểm tra về phòng cháy, chữa cháy và cứu hộ cứu nạn, theo Đại tướng Tô Lâm, năm 2023, Bộ Công an đã chỉ đạo kiểm tra hơn 510.000 cơ sở, phát hiện gần 250.000 tồn tại, thiếu sót.

Các cơ quan chức năng lập gần 30.000 biên bản vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng cháy chữa cháy; xử phạt gần 9.000 trường hợp vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng cháy chữa cháy với tổng số tiền phạt là gần 290 tỷ đồng; tạm đình chỉ hoạt động gần 4.000 trường hợp và đình chỉ hơn 3.000 trường hợp.

Tổng rà soát phòng cháy chữa cháy ở chung cư mini xong trước 15/11

Đại tướng Tô Lâm cũng cho biết, hiện Bộ Công an đang chỉ đạo lực lượng công an toàn quốc chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, cơ quan liên quan tổ chức tổng rà soát, kiểm tra an toàn phòng cháy, chữa cháy tại các chung cư, nhà ở nhiều căn hộ, cơ sở kinh doanh dịch vụ cho thuê trọ có mật độ người ở cao… để đánh giá thực trạng, có ngay các giải pháp hạn chế cháy, nổ. Việc tổng rà soát này sẽ hoàn thành trước ngày 15/11 để tập hợp báo cáo.

Nhận định về các bất cập, Chính phủ cho biết tại nhiều địa phương, nhất là đô thị lớn, các hộ gia đình tự ý chuyển đổi công năng từ nhà ở sang nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh chưa được sự cho phép của cơ quan quản lý của Nhà nước.

Một số chủ đầu tư vẫn không chấp hành quy định về phòng cháy, chữa cháy, còn nhiều công trình chưa được cấp văn bản nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy đã đưa vào sử dụng.

Trong những nguyên nhân chủ quan được đề cập, Chính phủ cho rằng nhận thức, ý thức trách nhiệm của địa phương, người đứng đầu các cơ quan về phòng cháy, chữa cháy còn hạn chế.

Đặc biệt, một số nơi còn tình trạng buông lỏng quản lý hoạt động xây dựng; tình trạng xây dựng không phép, sai phép, trái phép xảy ra ở nhiều địa bàn, nhất là các thành phố lớn có mật độ xây dựng cao.

Nhiều loại hình nhà ở riêng lẻ bị người dân tự ý chuyển đổi công năng thành nhà ở nhiều căn hộ (thường gọi chung cư mini), nhà trọ với mật độ người ở cao, nhà kết hợp sản xuất kinh doanh...

“Các loại hình “biến tướng” này chưa được pháp luật điều chỉnh cụ thể nên gây nhiều khó khăn cho cơ quan quản lý, do không được xem xét, cấp phép thiết kế các điều kiện an toàn trước khi đưa vào sử dụng, gây nguy cơ mất an toàn rất cao”, theo Chính phủ.

Chính phủ đề nghị Quốc hội chỉ đạo hoàn thiện hành lang pháp lý cho công tác phòng cháy chữa cháy; tăng cường giám sát công tác này nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người đứng đầu các đơn vị.

Cạnh đó, Chính phủ đề xuất Quốc hội ưu tiên bố trí nguồn vốn cho các dự án đầu tư trong lĩnh vực phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ khi xem xét, quyết định việc phân bổ kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn và hàng năm.

Theo báo cáo, ngân sách đầu tư cho công tác này khoảng gần 3.300 tỷ đồng, trong đó hơn 1.200 tỷ được đầu tư trang bị phương tiện phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ; hơn 350 tỷ để xây dựng trụ sở, doanh trại và hơn 1.600 tỷ chi cho các hoạt động khác.