Sông Lô khu vực xã Đức Bác, nơi tàu khai thác cát của anh Đô bị đoàn kiểm tra phát hiện hành vi vi phạm

Lời kêu cứu

Năm 2010, do khó khăn về kinh tế và không có việc làm nên gia đình anh Đô đã thế chấp tất cả tài sản để vay tiền của ngân hàng mua một tàu khai thác cát làm phương tiện mưu sinh. Con tàu mang biển kiểm soát (BKS) PT-1810 thường xuyên được thuê khai thác cát.

Từ năm 2011, anh Đô nhiều lần được anh Trần Đức Long (xã Liễn Sơn, huyện Lập Thạch), là người của Công ty Cổ phần (CP) Xây dựng và Kinh doanh nhà Vĩnh Phúc (Cty Nhà Vĩnh Phúc) thuê khai thác cát. (Cty Nhà Vĩnh Phúc có chức năng khai thác cát và có giấy phép khai thác trên mỏ cát huyện Sông Lô nhiều năm nay).

Ngày 20/6/2012, anh Đô được anh Long thuê khai thác cát tại khu vực sông Lô, đoạn thôn Thượng, xã Đức Bác với trao đổi đây là khu vực thuộc quyền khai thác của anh Long.

Ngày 21/6, khi tàu cuốc và công nhân của anh Đô khai thác cát theo địa chỉ anh Long cung cấp được hơn 1 tiếng thì lực lượng Công an tỉnh Vĩnh Phúc đến kiểm tra lập biên bản và thu giữ tàu BKS PT-1810 và tàu PT-1760.

Anh Đô cho biết, sau đó gần 2 tháng, ngày 25/8/2012, anh nhận được Quyết định số 1271A/QĐ-CTUBND do Phó Chủ  tịch UBND huyện Sông Lô Dương Văn Sơn ký về việc xử phạt hành chính trong lĩnh vực khoáng sản. Theo đó, anh Đô bị xử phạt về tiền 20 triệu đồng và hình thức phạt bổ sung là tịch thu tàu cuốc BKS PT-1810. Quyết định nêu rõ: Lý do, ngày 21/6, Nguyễn Văn Đô có hành vi sử dụng tàu cuốc BKS PT-1810 và tàu cuốc PT-1760 của ông Nguyễn Văn Năm (bố đẻ Đô) khai thác khoáng sản (cát, sỏi) trái phép trên sông Lô thuộc địa phận xã Đức Bác. Hành vi nêu trên đã phạm vào điểm a, khoản 5, Điều 11 Nghị định 150/2004/NĐ-CP của Chính phủ đã được sửa đổi, bổ sung tài khoản 3, Điều 1 Nghị định 77/2007 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 150/2004/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực khoáng sản.

Theo anh Đô, quyết định xử phạt hành chính không chỉ áp dụng mức xử phạt cao nhất về tiền mà còn tịch thu tàu cuốc đăng ký tên Nguyễn Văn Đô BKS PT-1810 gây thiệt hại nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của anh. “Vì hoàn cảnh gia đình rất khó khăn, mẹ mất sớm, tôi đã phải thế chấp toàn bộ tài sản để vay ngân hàng mua tàu. Đến nay, con tàu cũng đang được thế chấp giấy tờ tại ngân hàng. Tôi chỉ là người dân lao động bình thường, trình độ học vấn thấp, chưa hiểu biết đầy đủ về pháp luật. Tôi làm thuê theo thỏa thuận cho anh Long. Chỉ đến khi bị công an bắt giữ thu tàu tôi mới biết anh Long không có giấy phép khai thác cát tại đó. Mặt khác, đây là lần đầu tiên tôi vi phạm, từ trước đến nay không có vi phạm pháp luật gì. Giữa lúc toàn Đảng đang kiểm điểm theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4, việc lãnh đạo huyện Sông Lô ban hành quyết định xử phạt thiếu tính khách quan như trên đã gây thiệt hại lớn về tài sản (gần 3 tỷ đồng) cho gia đình tôi, đẩy gia đình tôi gồm 10 người phải lâm vào tình cảnh mất công ăn việc làm, đứng trước nguy cơ vỡ nợ, nguy hiểm cả tính mạng vì bị xiết nợ. Vì vậy, tôi khẩn thiết đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc hủy quyết định xử phạt hành chính của UBND huyện Sông Lô, xem xét mức xử phạt với hành vi vi phạm của tôi đúng với các qui định của pháp luật, tránh để việc lạm quyền gây bất bình cho nhân dân và ảnh hưởng xấu đến công tác quản lý Nhà nước”, anh Đô bức xúc.

Bất thường cần sớm làm rõ!

Nghiên cứu câu chuyện của anh Nguyễn Văn Đô, chúng tôi nhận thấy có dấu hiệu bất thường khi hành vi vi phạm được đưa vào xử phạt ở khung và mức tăng nặng. Trong khi đó, nhiều qui định về xử phạt hành chính lại bị bỏ qua!

Trao đổi với chúng tôi, luật sư Lê Thị Thanh Nga, Công ty Luật Việt Lê thuộc Đoàn Luật sư Hà Nội khẳng định: Có thể dễ dàng nhận thấy, việc quản lý khai thác tài nguyên khoáng sản ở nhiều địa phương thời gian qua có dấu hiệu buông lỏng. Với hồ sơ Báo Thanh tra cung cấp, chúng tôi xin phân tích một số dấu hiệu bất thường cần làm rõ.

Khoản 1, Điều 124 Bộ luật Dân sự (2005) nêu rõ: “Giao dịch dân sự được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể”. Điều 401 Luật này cũng quy định: “Hợp đồng dân sự có thể được giao kết bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể khi pháp luật không quy định loại hợp đồng đó phải được giao kết bằng một hình thức nhất định”.

Như vậy, cần xác định rõ là giữa anh Đô và anh Long đã có một hợp đồng dân sự về việc anh Long thuê anh Đô khai thác cát bằng tàu cuốc. Bản thân các anh này đều thừa nhận trước các cơ quan chức năng. Anh Đô là người được thuê khai thác và không hề biết việc anh Long không có giấy phép khai thác cát, sỏi tại khu vực xã Đức Bác. Khi cơ quan chức năng kiểm tra, anh Đô không có mặt tại địa điểm xảy ra vi phạm. Do vậy, khi anh Đô khai báo thành khẩn trước các cơ quan chức năng là làm thuê cho anh Long và anh Long cũng thừa nhận chuyện này thì theo qui định của Luật, cần phải xác định anh Đô không phải là đồng phạm mà là người có tài sản liên quan. Chủ thể bị xử phạt hành chính cần phải xác định là anh Long mới đúng. Đây cũng là cái gốc của vấn đề khi biên bản xử phạt hành chính của Công an tỉnh Vĩnh Phúc ngày 13/8/2012 không được anh Đô ký.

Điểm thứ 2, quyết định xử phạt hành chính của UBND huyện Sông Lô không hề nêu các tình tiết tăng nặng hay giảm nhẹ khi xử phạt. Do vậy, theo qui định, với hành vi vi phạm hành chính lần đầu thì mức xử phạt (khi không có tình tiết tăng nặng hay giảm nhẹ) chỉ là trung bình cộng của mức cao nhất và thấp nhất. Theo qui định của Điều 7 Nghị định 150 (được sửa đổi tại Điều 1 Nghị định 77 đã nêu ở trên - PV), mức phạt cụ thể này là 15 triệu đồng.

Không xác định tình tiết tăng nặng mà quyết định xử phạt hành chính của UBND huyện Sông Lô lại đưa hình phạt bổ sung là tịch thu tàu cuốc của anh Đô. Tiếp đó, lại xác định, sau khi anh Đô nộp phạt thì trả lại tàu cuốc đăng ký tên bố anh Đô, trong khi cả 2 tàu này đều do đội công nhân của anh Đô sử dụng tại địa điểm bị phát hiện hành vi vi phạm.

Cần phải thấy rõ là, 2 tàu cuốc PT-1760 và PT-1810 là 2 tang vật trong cùng một hành vi vi phạm cho cùng một người thuê là anh Long khai thác cát tại khu vực sông Lô. Anh Đô bị xử phạt hành chính ở khung cao nhất mặc dù có nhiều tình tiết giảm nhẹ như: Vi phạm lần đầu, thái độ thành khẩn… thì càng không có lý do gì để cơ quan chức năng chỉ trả 1 tàu cuốc PT-1760 do được đăng ký dưới tên bố đẻ anh là ông Nguyễn Văn Năm mà tịch thu tàu cuốc PT-1810. Đây có thể coi là một điểm bất thường của quyết định xử phạt hành chính mà UBND huyện Sông Lô ban hành và khiến người dân bức xúc.

Anh Đô đã khiếu nại quyết định hành chính trên và  không nhất trí với quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu của UBND huyện Sông Lô, đồng thời gửi đơn khiếu nại đến UBND tỉnh Vĩnh Phúc.

Đây cũng là  điểm mà UBND tỉnh Vĩnh Phúc cần sớm làm rõ để rộng đường dư luận, bảo đảm sự khách quan, công minh của pháp luật, khẳng định lòng tin của nhân dân.

Thúy Nhài