Lực lượng chức năng tiến hành test nhanh chất cấm trong chăn nuôi đối với 89 con heo, 22 con bò đang nuôi nhốt tại cơ sở giết mổ gia súc. Ảnh: Công an Đồng Nai

Chất cấm trong chăn nuôi đã được đưa vào luật, các cơ quan chức năng đã có nhiều kiến nghị, đề xuất các biện pháp quản lý, ngăn chặn.

Ngày 7/10/2025, Phòng An ninh kinh tế - Công an tỉnh Đồng Nai phối hợp Chi cục Chăn nuôi và Thủy sản, Công an phường Trảng Dài, tiến hành kiểm tra cơ sở giết mổ do ông N.H.P (40 tuổi, ngụ phường Trảng Dài) làm chủ.

Qua test nhanh, lực lượng chức năng phát hiện 89 con heo dương tính với chất cấm Salbutamol, thuộc nhóm Beta-agonist bị nghiêm cấm theo Thông tư 57 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường).

Salbutamol là chất tạo nạc, giúp vật nuôi tăng trọng nhanh nhưng gây tồn dư độc hại, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng.

Vụ việc được phát hiện kịp thời trước khi các sản phẩm được cơ sở giết mổ đưa ra thị trường tiêu thụ.

Tuy nhiên, đây là hồi chuông cảnh tỉnh về tình trạng sử dụng chất cấm trong chăn nuôi vẫn diễn biến phức tạp, đòi hỏi các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát từ khâu chăn nuôi, lưu thông đến giết mổ.

Pháp lý đã đủ, cần thực thi tốt kiểm tra, giám sát

Luật sư Trần Văn Dương, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội cho biết, Luật Chăn nuôi quy định các tổ chức, cá nhân sử dụng thức ăn chăn nuôi phải bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm đối với sức khỏe con người, vật nuôi và môi trường; tuân thủ quy định của pháp luật, hướng dẫn về vận chuyển, lưu giữ, bảo quản, sử dụng thức ăn chăn nuôi; chấp hành việc thanh tra, kiểm tra về chất lượng thức ăn chăn nuôi của cơ quan Nhà nước...

Hành vi sử dụng chất cấm trong chăn nuôi hoặc tiêm, pha trộn vào vật nuôi bị nghiêm cấm tuyệt đối.

Người có hành vi vi phạm sử dụng chất cấm trong chăn nuôi có thể bị xử phạt hành chính theo Nghị định 14/2021/NĐ-CP, với mức phạt tiền lên đến 100 triệu đồng, tùy mức độ và quy mô.

Nếu hành vi gây hậu quả nghiêm trọng hoặc mang tính tổ chức, người vi phạm còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 317 Bộ luật Hình sự về tội “Vi phạm quy định về an toàn thực phẩm”, với khung hình phạt lên đến 15 năm tù.

Theo luật sư Trần Văn Dương, việc Công an Đồng Nai phát hiện chất cấm trong chăn nuôi ngay tại cơ sở giết mổ, trước khi sản phẩm chế biến được đưa ra thị trường, là hành động rất kịp thời.

Tuy nhiên, cơ quan chức năng cũng cần xem xét ngược lại khâu kiểm tra, giám sát thực thi các quy định của pháp luật về chăn nuôi đối với cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền ở địa phương.

“Pháp luật đã quy định rất đầy đủ, nhưng việc kiểm tra, giám sát trên thực tế còn thiếu chiều sâu. Kiểm tra chuyên ngành nông nghiệp, quản lý thị trường và công an kinh tế cần phối hợp chặt chẽ, kiểm soát ngay từ khâu đầu vào, tức là nguồn cung thuốc thú y và hóa chất. Nếu không chặn được từ khâu nhập, phân phối, vận chuyển thì việc xử lý ở khâu cuối là chưa triệt để, vẫn có thể lọt sản phẩm không đảm bảo chất lượng ra thị trường”, luật sư Dương nhấn mạnh.

Từ nhiều năm trước, Bộ Y tế đã đề xuất hạn chế tình trạng lạm dụng chất cấm này trong chăn nuôi bằng cách đưa vào danh mục kiểm soát đặc biệt. Ảnh: VGP

Câu chuyện một cơ sở cảnh tỉnh cả một chuỗi

Từ vụ việc ở Đồng Nai, nhiều ý kiến cho rằng việc phát hiện 89 con heo nhiễm chất cấm không chỉ là câu chuyện của một cơ sở, mà là hồi chuông cảnh báo cho cả chuỗi quản lý an toàn thực phẩm.

Bà Tạ Thị L, chủ một cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống ở Hà Đông, Hà Nội, chia sẻ: “Tôi rất hoang mang, không biết đâu là thịt sạch, đâu là thịt có chất cấm, có hóa chất độc hại. Mong chính quyền công khai danh sách các cơ sở vi phạm để người dân còn tránh”.

Ý kiến của nông dân Nguyễn Đăng N ở Ninh Bình lại cho thấy một thực tế khác: “Một số người nuôi chạy theo lợi nhuận, dùng chất cấm để tăng trọng nhanh. Nhưng nhiều hộ chăn nuôi nhỏ lẻ không biết rằng hậu quả pháp lý rất nặng. Cần có tuyên truyền và kiểm tra tận cơ sở, chứ không chỉ chờ khi ra thị trường mới xử lý”.

Từ góc độ xã hội, người dân đề nghị siết chặt kiểm tra liên ngành, kiểm tra đột xuất thay vì báo trước; đồng thời áp dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc thịt heo, công khai kết quả kiểm nghiệm trên nền tảng điện tử để người tiêu dùng dễ kiểm tra.

Không ít ý kiến cho rằng, cần tiếp tục phát huy vai trò lực lượng công an kinh tế trong phòng ngừa, phát hiện và đấu tranh với vi phạm về chất cấm, bởi đây là hành vi có yếu tố lợi nhuận, dễ bị lợi dụng để trục lợi.

Vụ việc ở Đồng Nai thêm một lần nhắc nhở, pháp luật chỉ phát huy hiệu lực khi được thực thi nghiêm minh. Cơ quan quản lý cần siết chặt quy trình giám sát, kiểm tra, phối hợp đồng bộ, công khai kết quả và xử lý triệt để để bảo vệ sức khỏe Nhân dân, củng cố niềm tin của người tiêu dùng vào chất lượng thực phẩm Việt Nam.