Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải. Ảnh: P.Thắng

Nêu vấn đề “với y tế là thuốc chữa bệnh, nông nghiệp là chất cấm, nhập thì quản lý thế nào” được Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải nêu ra tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi cho ý kiến về Dự án Luật Hóa chất sửa đổi, ngày 12/9.

Dự thảo Luật Hóa chất sửa đổi gồm 89 điều, 10 chương, trong đó từ Điều 30 đến Điều 37 và từ Điều 38 đến Điều 44 quy định hóa chất kiểm soát đặc biệt và hóa chất cấm.

Theo đó, hóa chất cần kiểm soát đặc biệt sẽ có danh mục do Chính phủ ban hành, gồm: hóa chất thuộc đối tượng kiểm soát để thực thi điều ước quốc tế về hóa chất mà Việt Nam là thành viên và hóa chất có khả năng gây hại đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, sức khỏe con người, sinh vật, tài sản và môi trường.

Việc mua bán hóa chất cần kiểm soát đặc biệt, dự thảo luật quy định phải có phiếu kiểm soát, có xác nhận của bên mua, bên bán.

Phiếu kiểm soát mua, bán hóa chất cần kiểm soát đặc biệt, bao gồm các thông tin về tên hóa chất, số lượng hóa chất, mục đích sử dụng; tên tổ chức, mã số doanh nghiệp, địa chỉ, đại diện bên mua và bên bán; giấy phép kinh doanh hóa chất cần kiểm soát đặc biệt của bên bán; địa điểm và thời điểm giao hàng.

Dự thảo luật cũng quy định, việc lập và xác nhận phiếu kiểm soát mua, bán hóa chất cần kiểm soát đặc biệt được thực hiện qua cơ sở dữ liệu hóa chất trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ thời điểm giao hàng.

“Hàm lượng này là chất cấm, hàm lượng khác lại là thuốc”

Nêu ý kiến, Trưởng Ban Công tác đại biểu thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội Nguyễn Thanh Hải bày tỏ băn khoăn việc quản lý hóa chất nguy hiểm, chất độc tại dự thảo luật.

Bà Hải cho biết, thời gian bà làm Trưởng Ban Dân nguyện, có vấn đề nổi lên là chất tạo nạc Salbutamol trong chăn nuôi.

Theo bà, Salbutamol dùng với hàm lượng lớn trong chăn nuôi là chất cấm, nếu chất này tồn dư trong cơ thể có thể gây ung thư. Người mua cũng không phân biệt được bằng mắt thường, chỉ có thể quản lý trong quá trình chăn nuôi, kinh doanh.  Ngược lại, trong y học Salbutamol là chất chữa bệnh hen suyễn, dùng liều lượng thấp, nhỏ.

Một chất khác cũng trong “tình trạng” tương tự, theo bà Hải, là Dinitơ oxit (N2O) là chất có tác dụng an thần, giảm đau trong y tế và nhiều ngành công nghiệp, chế biến thực phẩm.

Nếu lạm dụng Dinitơ monoxide sử dụng trong vui chơi thì ảnh hưởng tới tinh thần, thể chất, gây ảo giác mà người ta vẫn gọi là “bóng cười”.

“Nghĩa hàm lượng này là chất cấm, hàm lượng khác lại là thuốc", bà Hải nói và đặt câu hỏi: Trong trường hợp chất Salbutamol hay Dinitơ được nhập thì cơ quan nào kiểm soát việc này?

“Với y tế là thuốc chữa bệnh, nông nghiệp là chất cấm. Nhập thì quản lý thế nào, trách nhiệm của bộ nào. Dự thảo luật có giải quyết vấn đề này không?”, bà Hải nêu ý kiến.

Trưởng Ban Công tác đại biểu cũng phản ánh tình trạng vi phạm kinh doanh hóa chất đang diễn ra phổ biến, đặc biệt là sử dụng sai mục đích, sản xuất chế biến thực phẩm gây nguy hại cho sức khỏe người tiêu dùng.

Quản lý mua bán hóa chất cần kiểm soát đặc biệt chưa chặt chẽ

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh Lê Tấn Tới đề cập vấn đề quản lý hóa chất đặc biệt, hóa chất nguy hiểm.

Theo ông Tới thực tế thời gian qua cho thấy việc quản lý các hóa chất cần kiểm soát đặc biệt chưa chặt chẽ.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh Lê Tấn Tới. Ảnh: P.Thắng

“Vừa qua chúng ta xảy ra 2 vụ án rất nghiêm trọng liên quan chất xyanua ở Đồng Nai và vụ án người Việt tại Thái Lan. Dù lượng rất nhỏ thôi nhưng vụ án rất nghiêm trọng, ảnh hưởng quốc phòng - an ninh”, ông Tới dẫn chứng.

Dự thảo luật có Điều 33 quy định về kiểm soát mua bán hóa chất cần kiểm soát đặc biệt, song theo ông Tới, thực tế việc quản lý mua bán rất khó khăn.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh phân tích, với việc mua bán hóa chất này, dự thảo luật chỉ quy định về phiếu kiểm soát, có xác nhận của bên mua, bên bán. Tuy nhiên, hiện nay, người mua, bán chỉ đặt hàng qua điện thoại, qua mạng và giao ở một địa điểm nào đó.

“Chúng ta để lọt việc quản lý này trong khi hiện nay tình hình mạng, công nghệ rất phát triển”, ông Tới nói và đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu thêm quản lý các hóa chất đặc biệt nguy hiểm, điển hình như xyanua, các hóa chất khác.

Về phiếu kiểm soát mua, bán hóa chất cần kiểm soát đặc biệt, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, khi thẩm tra dự thảo luật này, có ý kiến đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát, làm rõ giá trị pháp lý, mối quan hệ giữa phiếu đã được lập, xác nhận với việc công bố trên Cơ sở Dữ liệu hoá chất về loại hoá chất và mục đích sử dụng hoá chất trước khi sử dụng lần đầu hoặc khi thay đổi mục đích sử dụng.

Ý kiến trong cơ quan thẩm tra cũng đề nghị nghiên cứu loại bớt nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân sử dụng hóa chất để tránh chồng chéo, gia tăng nghĩa vụ tuân thủ pháp luật cho cá nhân, tổ chức (ví dụ thủ tục lập, xác nhận phiếu, công bố thông tin).

Ngoài ra, Thường trực Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường đề nghị rà soát các quy định về sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu hóa chất cấm để bảo đảm sự phù hợp với Luật Quản lý ngoại thương.

Theo dự kiến chương trình, Dự án Luật Hóa chất sửa đổi sẽ được trình Quốc hội tại kỳ họp 8 vào tháng 10 tới.