Nhìn lại để tiếp tục giữ vững nhịp đồng hành cùng sự thật

Niềm vui và nước mắt

Là một trong số ít các báo vào cuộc từ đầu về dự án (DA) Khu đô thị mới Thủ Thiêm, phóng viên Báo Thanh tra đã có mặt tại 3 buổi tiếp công dân do Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh chủ trì, có sự tham gia của Ban Tiếp công dân Trung ương. 

Những nụ cười rạng rỡ của cựu chiến binh Nguyễn Phi Thường, của công dân Vũ Huy Hoàng, cùng những gương mặt người dân đã nhiều lần đến gõ cửa các cơ quan chức năng, dành cho phóng viên như làm ấm lại không khí giá lạnh của thời tiết cuối năm tại Trung tâm Chính trị quận 2, nơi được chọn là địa điểm để lãnh đạo địa phương tiếp công dân nhằm thống nhất giải pháp xử lý vụ việc kéo dài 22 năm theo kết luận của Thanh tra Chính phủ. 

Chen lẫn ý kiến phát biểu có khi gay gắt, có khi trầm lắng, nức nở là những trích dẫn được người dân lấy nguyên văn từ bài viết của Báo Thanh tra, về đường hướng giải quyết các vấn đề của DA Khu đô thị mới Thủ Thiêm. 

Niềm vui và nước mắt của công dân cũng là 2 thái cực được biểu hiện song song khi nhận được văn bản trả lời của cơ quan chức năng, hay vụ việc khiếu nại kéo dài được giải quyết lại một cách đúng lý hợp tình, sau phản ánh của Báo Thanh tra.

Đó là vụ việc các hộ dân có nhà đất tại lô K khu trung tâm huyện Côn Đảo nhận được phản hồi của Bộ Tài nguyên và Môi trường sau bài viết về sai phạm trong cấp sổ đỏ cho cán bộ đè lên nhà đất của dân. Tiếp đó, Thanh tra tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã vào cuộc để có kết luận đầy đủ và kiến nghị xử lý nhiều cán bộ sai phạm. 

Đây cũng là niềm vui của công dân Khu công nghiệp Long Giang tại tỉnh Tiền Giang, sau khi chính sách hỗ trợ được thực hiện trên cơ sở kiến nghị của Thanh tra Chính phủ với 12 lần thanh tra.

Đó là hy vọng của nhiều cán bộ quân đội hưu trí tại phường 2, quận Tân Bình đã hơn 10 năm khiếu nại về chính sách bồi thường không hợp lý do UBND TP Hồ Chí Minh áp dụng khi thu hồi nhà đất ngoài dự kiến cho DA đường Tân Sơn Nhất - Bình Lợi - Vành đai ngoài. 

Đối với sự việc này, Báo Thanh tra đã phản ánh toàn diện, đầy đủ, trung thực, khách quan về tất cả các vấn đề mà công dân khiếu nại, cùng ý kiến phản hồi của UBND quận Tân Bình, của các sở, ngành về trách nhiệm thực hiện kết luận của Thanh tra Chính phủ. 

Ngoài ra, nhiều tin, bài của Báo Thanh tra cũng như phân tích về câu chuyện bất thường có liên quan đến quy hoạch sử dụng đất tại quận Tân Bình khi sân golf của 1 tập đoàn được xây dựng trong Sân bay Tân Sơn Nhất, làm phá vỡ quy hoạch đô thị, gây ngập nước, kẹt xe, đe dọa an toàn bay, còn tuyến đường chính thì “bị chẻ đôi” thành hai nhánh nhỏ, với hàng loạt nút thắt giao thông. Đến thời điểm này, quan điểm của UBND TP Hồ Chí Minh là phải hủy bỏ sân golf và sử dụng phần đất này đúng quy hoạch cho an ninh quốc phòng.

Đồng hành cùng sự thật

Dù sự thật đã được phản ánh toàn diện, nhưng trách nhiệm thực thi công vụ của một số cơ quan chức năng không nghiêm túc, nên kết quả giải quyết vẫn chưa xong. Ngay cả khi Báo Thanh tra có tin, bài thì đã có nhiều cuộc điện thoại hoặc lời hứa của quan chức lãnh đạo là sẽ làm hết sức, và mong phóng viên thông cảm đừng viết thêm nữa. Đặc biệt là các tuyến tin, bài về dấu hiệu lợi ích nhóm và tham nhũng trong lĩnh vực nhà đất công thường xuyên nhận được các văn bản trả lời của nhiều địa phương, hoặc công văn hỏa tốc với nội dung chung chung, hãn hữu lắm thì mới có văn bản cho rằng Báo phản ánh chưa đúng bản chất vấn đề.

Với sự chỉ đạo quyết liệt của Ban Biên tập, truyền thống của một cơ quan thông tin có bề dày với hàng loạt tin, bài bám sát tôn chỉ mục đích của tờ báo ngành trong công tác phòng, chống tham nhũng, giải quyết khiếu nại, tố cáo, đối với các văn bản phản hồi có dấu hiệu quy kết, phóng viên sẽ giải trình đầy đủ với các chứng cứ kèm theo hồ sơ. 

Sau khi gửi văn bản trả lời cho cơ quan quản lý Nhà nước về báo chí theo đúng tiến độ thì Báo tiếp tục phản ánh về sự việc cho đến khi có kết quả cuối cùng. Đây là các chủ đề được phản ánh đậm nét qua nhiều số báo như: Sai phạm đất đai tại quận 7 khi hàng trăm sổ đỏ không có hồ sơ gốc được phát hiện qua khiếu nại của công dân Huỳnh Văn Cò về dấu hiệu làm giả giấy tờ đối với 33.903m² đất nông nghiệp mang tên ông Nguyễn Đức Thống có sự tiếp tay của nhiều cán bộ biến chất, có hành vi cố tình làm sai lệch bản chất khiếu nại của công dân. Những khu đất vàng bị chuyển hóa thành tài sản của doanh nghiệp tư nhân qua việc thoái vốn Nhà nước tại khu vực phía Nam, hoặc giao đất không qua đấu giá làm dư luận bất bình. Đến thời điểm này, nhiều cán bộ đã bị khởi tố về hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn, tuy vậy còn hàng loạt sai phạm vẫn cần được làm rõ để xử lý nghiêm theo quy định.

Ngay khi sai phạm liên quan đến khách sạn hình con tàu của Tập đoàn Trần Thái tại đảo ngọc Phú Quốc được Báo Thanh tra làm rõ thì một sự thật giật mình đã được lộ sáng. Đó là các điểm đảo của tỉnh Kiên Giang đều chưa có số liệu về mốc nước triều trung bình nhiều năm để thiết lập hành lang bảo vệ bờ biển, nên hàng trăm dự án có quy mô xây dựng với mật độ vượt chuẩn đã được Ban Quản lý Khu kinh tế Phú Quốc vô tư cấp phép cho doanh nghiệp theo kiểu băm nát bờ biển, che lấp toàn bộ không gian của cộng đồng. Điều nghiêm trọng hơn, hành vi cấp phép này là trái với ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về phát triển bền vững huyện đảo Phú Quốc. Đến thời điểm này, sau 3 lần gia hạn, đoàn kiểm tra liên ngành của UBND tỉnh Kiên Giang vẫn còn nợ Báo Thanh tra một câu trả lời đầy đủ về trách nhiệm quản lý Nhà nước...

Điều vẫn làm chúng tôi trăn trở là, dù thực tế đã có câu trả lời để giải thích cho hiện tượng phần lớn công dân khiếu nại về chính sách bồi thường giải tỏa, nhưng lại quá khó để thực hiện. Nhiều địa phương dù biết Luật Đất đai đã quy định rõ về thẩm quyền thu hồi nhà đất đối với các dự án công ích có vốn ngân sách, cũng như hình thức chủ đầu tư dùng vốn tự có, phải thỏa thuận với người dân về giá trị quyền sử dụng đất khi làm dự án kinh doanh bất động sản, nhưng lấy lý do đặc thù nên hầu hết UBND các quận, huyện đều ban hành quyết định thu hồi đất cho các dự án tư nhân. Thực tế này đã và đang là nút thắt khó gỡ tại hầu hết các dự án bất động sản kết hợp chỉnh trang đô thị có quy mô sử dụng đất lớn tại 20 tỉnh, thành phía Nam.

Khi phát sinh khiếu nại về thẩm quyền thu hồi nhà đất thì các cơ quan chuyên môn lại đùn đẩy, né tránh, không giải quyết mà để người dân bức xúc phải tiếp khiếu vượt cấp đến Thanh tra Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Điều bất thường là, khi Thanh tra Chính phủ có báo cáo kết luận, và Thủ tướng Chính phủ có văn bản chấp thuận, lãnh đạo các tỉnh, thành lại viện dẫn lý do sợ dắt dây đến mức giá bồi thường trước đó, để không giải quyết. Công dân phải gõ cửa các cơ quan báo chí, trong đó có Báo Thanh tra, với mong ước kết luận của Thanh tra Chính phủ được đăng tải công khai.

Thời gian cứ trôi, các số báo lại dày thêm sẽ là niềm tự hào và cũng là cơ hội để phóng viên Báo Thanh tra tiếp tục đồng hành cùng nhịp độ thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng và chống tham nhũng của toàn ngành, với niềm tin rằng chân lý sẽ đến với mọi người.

Giáng Thăng