Việc hạ thấp tỷ lệ mắc bệnh dại hiện gặp nhiều khó khăn do dịch bệnh dại trên đàn chó chưa được kiểm soát. Ảnh: Thảo Nguyên

Báo cáo của Bộ Y tế cho thấy, năm 2013, trên thế giới, đặc biệt là khu vực châu Á - Thái Bình Dương, tình hình dịch bệnh truyền nhiễm diễn biến phức tạp. 

Tại Việt Nam đến nay chưa ghi nhận trường hợp nhiễm cúm A (H7N9) trên người cũng như gia cầm, nhưng có 2 trường hợp nhiễm cúm A (H5N1), trong đó 1 trường hợp tử vong tại Đồng Tháp. 

Bệnh tay chân miệng xảy ra tại 63 địa phương với 78.141 trường hợp mắc; bệnh sốt rét có 20.211 trường hợp mắc, trong đó có 13.956 ký sinh trùng sốt rét, 68 bệnh nhân sốt rét ác tính và 5 trường hợp tử vong tại Phú Yên, Bình Phước, Trà Vinh, Hà Nội, Khánh Hòa.

Đáng chú ý, tử vong do bệnh dại ở Việt Nam đang đứng hàng đầu trong số trường hợp tử vong do các bệnh truyền nhiễm trong các năm gần đây. Năm 2013, ghi nhận có 99 trường hợp tử vong, tập trung chủ yếu tại các tỉnh Sơn La, Nghệ An, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Yên Bái… 98,9% trường hợp tử vong đều không tiêm vắc xin dại sau khi bị chó cắn.

Bộ Y tế nhận định, hầu hết các bệnh truyền nhiễm gây dịch đều giảm về số mắc và tử vong so với cùng kỳ năm 2012, nhưng nguy cơ bùng phát dịch bệnh trong thời gian tới có thể xảy ra.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, hiện cộng đồng chưa có miễn dịch, chưa có vắc xin phòng bệnh và không có thuốc điều trị đặc hiệu cúm A (H7N9); viêm đường hô hấp cấp tính khu vực Trung Đông (MERS-CoV) nên tiếp xúc với mầm bệnh, người dân dễ bị nhiễm bệnh và khó khăn trong điều trị. 

Trong khi đó, ghi nhận các trường hợp mắc bệnh tại các tỉnh gần đường biên giới Việt Nam, việc giao lưu đi lại của người dân ở các tỉnh Nam Trung Quốc, Campuchia (ổ dịch bệnh cúm trên gia cầm) rất lớn, việc buôn bán, vận chuyển gia cầm chưa được kiểm soát tốt. 

Nhận thức và thực hành hành vi vệ sinh cá nhân phòng bệnh của người dân ở cộng đồng chuyển biến chậm. Các chiến dịch vệ sinh môi trường, diệt loăng quăng, bộ gậy, chủ động phòng, chống sốt xuất huyết, tay chân miệng và các dịch bệnh khác được tổ chức nhưng còn mang tính hình thức, hiệu quả chưa cao vì không được duy trì thường xuyên…

Các ý kiến tại hội nghị đề xuất Chính phủ tăng cường hơn nữa công tác phòng, chống dịch bệnh, gắn trách nhiệm cụ thể đối với các cấp chính quyền; đồng thời có chế độ đãi ngộ thích hợp cho cán bộ công tác trong lĩnh vực y tế dự phòng. 

Để giảm tỷ lệ mắc và tử vong do các bệnh truyền nhiễm, khống chế kịp thời dịch bệnh, không để dịch bệnh lớn xảy ra, theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, vai trò của cấp địa phương đặc biệt quan trọng. Các địa phương không chỉ tập trung vào các hoạt động can thiệp khi có dịch bệnh xảy ra mà còn phải tập trung vào các hoạt động giám sát các yếu tố nguy cơ nhằm ngăn ngừa không cho dịch bệnh bùng phát; tăng cường thanh tra, kiểm tra các điểm tiêm chủng phòng bệnh, nhanh chóng đầu tư khắc phục sớm các điểm tiêm chủng chưa đạt yêu cầu.

Bộ Y tế cũng đề xuất xem xét hỗ trợ cho các địa phương khó khăn và chỉ đạo các địa phương quản lý, tiêm vắc xin phòng bệnh dại cho đàn chó. Có chính sách miễn phí tiền vắc xin tiêm cho người không để tử vong do bệnh dại cao như hiện nay.

Ghi nhận và đánh giá cao kết quả triển khai phòng chống dịch bệnh năm 2013, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam lưu ý không được chủ quan, nếu lơ là sẽ rất phức tạp. Các bộ, ngành và địa phương phải tổ chức kiểm dịch y tế chặt chẽ, ngăn chặn không cho các bệnh dịch nguy hiểm xâm nhập, giám sát dịch bệnh chủ động tại cộng đồng, đặc biệt lưu ý những bệnh gây tử vong lớn. 

Trên cơ sở hướng dẫn của Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các địa phương chủ động triển khai hiệu quả, nhất là chuẩn bị thời điểm mùa xuân nóng ẩm rất nhiều bệnh phát sinh. Cùng với đó, phải chú trọng tuyên truyền, phổ biến kiến thức về các biện pháp phòng bệnh; vận động nhân dân thực hiện phong trào vệ sinh nâng cao sức khỏe. Cùng với đó phải xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, công khai để người dân biết…

Thảo Nguyên