Thống kê của Vụ Kế hoạch Tài chính (Bộ Y tế) cho thấy, tính đến năm 2012, trên cả nước có 622 bệnh viện tuyến huyện với tổng số 68.959 giường bệnh; 651 phòng khám đa khoa khu vực với 6.752 giường bệnh; 11.105 trạm y tế xã. Tỷ lệ trạm y tế xã có bác sỹ làm việc tại trạm chiếm 73,5%; 96,4% trạm y tế xã có nữ hộ sinh hoặc y sỹ sản nhi; 73,4% xã đạt chuẩn quốc gia về y tế xã giai đoạn 2001 - 2010.

Tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) chiếm 71,6%; khoảng 78,8% trạm y tế xã đã thực hiện khám, chữa bệnh BHYT. Việc triển khai khám, chữa bệnh BHYT tại trạm y tế xã làm tăng tính tiếp cận dịch vụ y tế của người dân ngay tại tuyến cơ sở. Tỷ lệ thẻ BHYT đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu tại trạm y tế xã chiếm 41% và tại bệnh viện huyện chiếm 45% tổng số thẻ đăng ký khám chữa bệnh ban đầu.

Bên cạnh đó, các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu đã được cung cấp đến tất cả mọi người dân, kể cả khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc ít người, biên giới, hải đảo…

Việt Nam được Liên hợp quốc đánh giá cao về nỗ lực thực hiện các mục tiêu thiên niên kỷ trong lĩnh vực y tế, trong đó có vai trò quan trọng của YTCS và chăm sóc sức khỏe ban đầu.

Ông Nguyễn Nam Liên, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, cho biết, từ năm 2005, Bộ Y tế đã tiến hành đầu tư xây dựng và tu bổ hệ thống y tế xã, huyện bằng nguồn ngân sách Trung ương. Bộ Y tế cũng đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư tổng thể cải thiện hệ thống YTCS, tập trung vào trạm y tế xã bằng nguồn vốn ODA và trái phiếu Chính phủ, ưu tiên bệnh viện, trạm y tế các tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa. 

Tuy nhiên, mức độ đầu tư vẫn chưa tương xứng với nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao cả về số lượng và chất lượng của người dân. Cùng với đó là vô vàn khó khăn và thách thức khác (mô hình bệnh tật thay đổi với sự phát triển của các bệnh không lây nhiễm, các bệnh mới nổi và dịch bệnh lạ, tình trạng già hóa dân số gia tăng quá nhanh…) đặt ngành Y tế vào tình thế phải “lao tâm khổ tứ” để tìm ra giải pháp khắc phục…

Trưởng nhóm Vấn đề Xã hội và Y tế của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, bà Kari Hort cho biết: “Việt Nam đạt được khá nhiều thành tựu trong vấn đề chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân từ hệ thống YTCS so với các quốc gia có cùng thu nhập, đây là niềm tự hào của ngành Y tế Việt Nam. Tuy nhiên, khi xã hội phát triển, việc tiếp cận các dịch vụ y tế của người dân cũng ngày càng tăng cao, YTCS chính là đơn vị cung cấp các dịch vụ y tế đáng tin cậy cho người dân. Vì vậy, cần có chiến lược đầu tư cho YTCS, nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, nhất là tuyến y tế ban đầu”.

Đại diện Bộ Y tế cho biết, trong thời gian tới, bên cạnh các bệnh viện huyện, trạm y tế đã và đang được đầu tư xây dựng và tu bổ bằng các nguồn ngân sách Nhà nước, ODA, Bộ Y tế sẽ kêu gọi đầu tư, xã hội hóa hoạt động này. Bộ cũng sẽ tập trung cải tạo hệ thống y tế dự phòng, kêu gọi, vận động y tế tư nhân tham gia vào hoạt động chăm sóc sức khỏe nhân dân. Cụ thể, cơ sở y tế tư nhân nào có đủ điều kiện, đăng ký hợp đồng với Bảo hiểm xã hội Việt Nam sẽ cho phép khám, chữa bệnh BHYT. Thậm chí, hệ thống phòng khám bác sỹ gia đình nếu đáp ứng cũng sẽ đưa vào chương trình chăm sóc sức khỏe ban đầu.

PV