Đoàn kiểm tra huyện Kỳ Sơn kiểm tra việc kinh doanh kit test nhanh. Ảnh: Xuân Thống

Loạn test nhanh và thuốc “đặc trị” Covid-19

Những ngày sau Tết Nhâm Dần 2022, số ca bệnh nhiễm Covid-19 trên địa bàn Nghệ An tăng nhanh đột biến, bình quân từ 1.500-2.000 ca mắc mới. Trước tình hình diễn biến dịch phức tạp, người dân có nhu cầu test Covid-19 rất cao. Ngoài một lượng người chủ động kiểm tra, test nhanh để theo dõi sức khỏe sau kỳ nghỉ quay lại làm việc, thì số người dân có một trong những triệu chứng theo khuyến cáo (như ho, sốt, khô họng, đau họng) cũng muốn đi test để kiểm tra, phòng, chống Covid-19 ở các cơ sở y tế phường, xã, các bệnh viện... luôn tăng lên.

Từ thực tế đó, nắm bắt tâm lý, nhu cầu cấp thiết của người dân, tại các quầy/hàng kinh doanh thuốc, vật tư y tế, kể cả được cấp phép hay không cấp phép, đều kinh doanh các mặt hàng trong danh mục y tế phục vụ phòng, chống dịch, nhất là kit test Covid-19 (bộ xét nghiệm nhanh virus Sars-cov-2) với mức giá không thống nhất, “mỗi nơi mỗi phách”.

Theo ghi nhận, trên địa bàn TP Vinh và các huyện lân cận, tại các nhà thuốc, cửa hàng vật tư y tế giới thiệu nhiều mặt hàng test nhanh khác nhau, với đủ chủng loại của các nước, vùng lãnh thổ như: Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, Mỹ, Việt Nam… với các mức giá dao động từ 50.000-100.000 đồng, tùy theo từng loại sản phẩm và nguồn gốc xuất xứ và phương pháp test khác nhau (ngoáy mũi và test thường). Qua tìm hiểu tại các bệnh viện, cơ sở y tế, được biết lý do có sự chênh lệch giá tùy thuộc giá sinh phẩm y tế nhập vào của mỗi hãng sản xuất và thời điểm nhập khác nhau.

Theo ông Trần Minh Tuệ, Phó Giám đốc Sở Y tế Nghệ An, thời gian qua, sở đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, yêu cầu các đơn vị trực thuộc thực hiện đúng quy định về mua sắm, sử dụng trang thiết bị, vật tư, sinh phẩm xét nghiệm, thuốc, vắc xin… phòng, chống dịch Covid-19, bảo đảm đúng quy định, khoa học, hiệu quả, tránh lãng phí, thất thoát, tiêu cực.

Sở đã quán triệt nghiêm túc việc thực hiện công tác đấu thầu mua thuốc, sinh phẩm, hóa chất, vật tư y tế; tuyệt đối không được mua tại các cơ sở y tế (kể cả tại trạm y tế) mà không qua đấu thầu.

Đồng thời, tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh hóa chất, sinh phẩm, trang thiết bị y tế của các cơ sở bán lẻ trong khuôn viên cơ sở khám chữa bệnh, trong đó lưu ý không được mua bán trang thiết bị y tế khi chưa có giá kê khai và không được mua bán cao hơn giá kê khai trên Cổng Thông tin điện tử Bộ Y tế tại thời điểm mua bán.

Điển hình, ngày 14/2/2022, đoàn kiểm tra của Sở Y tế phối hợp cùng lực lượng quản lý thị trường (QLTT) tỉnh tiến hành kiểm tra cửa hàng kinh doanh thiết bị y tế của một đại lý trên đường Nguyễn Phong Sắc, TP Vinh. Cửa hàng này kinh doanh theo giấy phép với các ngành nghề: Thiết bị vật tư y tế, bảo hộ lao động, hóa chất công nghiệp, dịch vụ phun thuốc công nghiệp. Đây là các mặt hàng kinh doanh thiết bị vật tư y tế, hóa chất công nghiệp thuộc nhóm ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

Qua kiểm tra, đoàn đã lập biên bản ghi nhận cơ sở có kinh doanh bộ kit test Covid-19 về hành vi "mua bán trang thiết bị y tế thuộc loại C khi chưa thực hiện thủ tục công bố đủ điều kiện mua bán theo quy định của pháp luật". Với hành vi nay, chủ cơ sở kinh doanh đã vi phạm điểm b, khoản 3, Điều 75 Nghị định 117/2020/NĐ-CP với mức xử phạt từ 10 - 20 triệu đồng.

Cục QLTT phối hợp Sở Y tế kiểm tra cửa hàng kinh doanh thiết bị y tế trên đường Nguyễn Phong Sắc, TP Vinh. Ảnh: T.Q

“Siết” việc quản lý thuốc điều trị trên không gian mạng

Theo đại diện Sở Y tế, trước tình hình dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, số ca mắc ngày càng tăng, xuất hiện nhiều trang Facebook, Zalo, trang mạng xã hội khác quảng cáo, tiếp thị và mua bán các sản phẩm như: Thuốc điều trị Covid-19, thuốc không có số đăng ký lưu hành (được giới thiệu là hàng xách tay, được sản xuất ở Nga, Mỹ); kit test xét nghiệm Covid-19 không đúng quy định, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân và công tác phòng, chống dịch Covid-19 trên địa bàn tỉnh.

Đơn cử, trên thị trường trước và sau Tết Nguyên đán 2022 diễn ra việc kinh doanh thuốc Molnupiravir. Qua theo dõi, sở đã kiểm tra và có văn bản cảnh báo chuyên môn đây là thuốc đang thử nghiệm lâm sàng, chưa được cấp phép lưu hành, chỉ được dùng miễn phí cho các bệnh nhân Covid-19 tham gia chương trình nghiên cứu. Do đó, việc mua bán, sử dụng sai mục đích đối với thuốc Molnupiravir là vi phạm pháp luật và tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người dân, giảm hiệu quả phòng, chống dịch Covid-19.

Để kịp thời nắm bắt, chấn chỉnh, Sở Y tế đã ban hành văn bản gửi các cơ quan liên quan đề nghị tăng cường công tác quản lý, xử lý nghiêm việc quảng cáo, mua bán thuốc điều trị Covid-19, thuốc không có số đăng ký lưu hành, mua bán kit test xét nghiệm Covid-19 không đúng quy định tại các trang mạng xã hội.

Ông Trần Minh Tuệ cho biết thêm, việc quảng cáo, tiếp thị và mua bán các sản phẩm như: Thuốc điều trị Covid-19, thuốc không có số đăng ký lưu hành; mua bán kit test xét nghiệm Covid-19 không đủ điều kiện kinh doanh trên các trang mạng xã hội là không đúng quy định tại Luật Dược ngày 6/4/2016; Nghị định số 54/2017/NĐ-CP của Chính phủ ngày 8/5/2017 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Dược; Nghị định số 98/2021/NĐ-CP của Chính phủ ngày 8/11/2021 về quản lý trang thiết bị y tế; Luật Quảng cáo; Luật Kinh doanh và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.

Trước tình hình này, Sở Y tế đề nghị Cục QLTT, Công an tỉnh, Sở Công thương, Sở Thông tin và Truyền thông cùng phối hợp để tăng cường công tác quản lý, xử lý nghiêm việc quảng cáo, mua bán thuốc điều trị Covid-19, thuốc không có số đăng ký lưu hành, mua bán kit test xét nghiệm Covid-19 không đúng quy định tại các trang mạng xã hội thuộc địa bàn tỉnh Nghệ An.

Còn ông Nguyễn Văn Hường, Cục trưởng Cục QLTT Nghệ An cho biết: Qua ghi nhận của Tổng cục QLTT, có hiện tượng một số đối tượng buôn bán mặt hàng kit test Covid-19 và các sản phẩm thuốc điều trị chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép lưu hành, có dấu hiệu nhập lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ, không đảm bảo chất lượng. Tổng cục đã có văn bản yêu cầu Cục QLTT chỉ đạo các đội QLTT chủ động thu thập thông tin, tăng cường công tác quản lý địa bàn để chủ động phát hiện, xủ lý nghiêm các đối tượng; đồng thời phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường công tác tuyên truyền về phòng, chống dịch Covid-19.