Bà Nguyễn Thị Minh phát biểu tại hội nghị trực tuyến về thực hiện chính sách BHYT 6 tháng đầu năm 2015. Ảnh: Sơn Lâm

Lạm dụng quỹ BHYT “chuyển hướng” tinh vi hơn

Thứ trưởng Bộ Tài chính, Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam Nguyễn Thị Minh cho biết, để hoàn thành mục tiêu phấn đấu 75% dân số tham gia BHYT trong năm 2015 còn phải phát triển khoảng trên 3,2 triệu người (tương đương 3,5% dân số cả nước). Nhưng đối tượng cần “gia tăng” này hầu hết đều là những người có thu nhập không ổn định hoặc phụ thuộc về tài chính nên khó khăn khi tham gia BHYT nếu không có cơ chế hỗ trợ thích hợp, hiệu quả.

Đến nay vẫn còn 31 tỉnh, TP có tỷ lệ tham gia BHYT đạt dưới 70% dân số toàn tỉnh, trong đó có 15 địa phương mới bao phủ được dưới 60% dân số; 8 tỉnh, TP trên 55% dân số. Đặc biệt, một số tỉnh từ năm 2014 trở về trước có tỷ lệ bao phủ BHYT rất cao do có nhiều đối tượng thuộc diện chính sách xã hội, được ngân sách Nhà nước mua thẻ BHYT nhưng đến năm nay bị sụt giảm mạnh số người có thẻ BHYT như Bắc Kạn giảm 8%, Hậu Giang giảm 6%, Lạng Sơn, Tuyên Quang giảm 5% so với năm 2014.

Tính tuân thủ pháp luật trong việc tham gia BHYT của một bộ phận không nhỏ các doanh nghiệp, người sử dụng lao động và nhóm đối tượng thuộc diện bắt buộc tham gia BHYT không cao. Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính, Tổng Giám đốc BHXH, hiện có tới trên 40% doanh nghiệp có biểu hiện trốn đóng, nợ đọng BHYT cho người lao động; một số tỉnh trên 20% học sinh, sinh viên, trong đó chủ yếu là sinh viên từ năm học thứ 2 của của các trường đại học, cao học, trung học chuyên nghiệp chưa tham gia BHYT…

Đáng chú ý, tình trạng lạm dụng quỹ BHYT không những chưa được giải quyết triệt để mà còn có xu hướng thay đổi theo chiều hướng tinh vi hơn như: Hợp thức hóa việc chỉ định quá mức dịch vụ kỹ thuật, ghi thêm ngày điều trị, cố tình áp sai các dịch vụ kỹ thuật để hưởng mức giá cao hơn, việc lắp đặt máy móc, trang thiết bị theo hình thức liên doanh liên kết chưa đúng quy định còn tồn tại trong một số cơ sở y tế… Công đấu thầu mua sắm thuốc, vật tư y tế vẫn còn tồn tại một số vấn đề bất cập cũng chậm được khắc phục gây lãng phí nguồn quỹ này.

Không để địa phương “đứng ngoài cuộc”

Các chuyên gia cho rằng, để đạt được mục tiêu không phải dễ nên rất cần sự vào cuộc một cách mạnh mẽ của các cơ quan chức năng. Theo đó, phải tăng cường công tác tuyên truyền, giải thích để người dân hiểu lợi ích của BHYT chứ không phải đợi đến khi ốm, đau mới nhớ đến BHYT. Tin học hóa hệ thống BHYT một cách đồng bộ, toàn diện, từ xã lên huyện, tỉnh và triển khai đồng loạt, cùng một lúc để người dân ở đâu, đi đâu cũng được khám chữa bệnh, thanh toán BHYT thuận tiện.

Cùng với đó, các bộ, ngành, địa phương phải tăng cường thanh tra, kiểm tra việc chấp hành tham gia BHYT; xử lý nghiêm các hành vi gian lận, trục lợi quỹ BHYT tại các cơ sở khám chữa bệnh. Nhất là, huy động mọi nguồn lực để hỗ trợ 30% mức đóng BHYT còn lại cho hộ cận nghèo, không để các địa phương vẫn đứng ngoài cuộc. “Đây là chủ trương lớn, không phải chỉ là chỉ tiêu thành tích mà nó còn có ý nghĩa lớn hơn thế”, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh.

BHXH Việt Nam cũng đề nghị Chính phủ giao chỉ tiêu cụ thể cho các địa phương; những tỉnh, thành có tỷ lệ tham gia thấp, thống kê cụ thể tình hình, đồng thời có cơ chế hỗ trợ cho các đối tượng; Bộ Lao động Thương binh Xã hội thống kê rõ các đối tượng nông - lâm - ngư - diêm nghiệp có mức sống trung bình để có cơ sở khuyến khích các hộ gia đình tham gia BHYT; Bộ Y tế thì nhanh chóng xây dựng quy trình tham gia BHYT hộ gia đình để thúc đẩy việc tham gia trong nhóm đối tượng này…

Quyền lợi của người tham gia BHYT được đảm bảo

6 tháng đầu năm 2015, đã có gần 60 triệu lượt bệnh nhân khám chữa bệnh theo chế độ BHYT với tổng số tiền được chi trả từ quỹ BHYT gần 20 nghìn tỷ đồng. Quyền lợi của người tham gia BHYT được đảm bảo theo đúng quy định.

Ngành BHXH đã tổ chức ký hợp đồng khám chữa bệnh BHYT với 2.089 cơ sở y tế trong đó có 1.688 cơ sở y tế công lập, 401 cơ sở ngoài công lập; 69 cơ sở khám, chữa bệnh tuyến trung ương, 536 tuyến tỉnh, 1.206 tuyến huyện, 278 tuyến xã. Thông qua việc ký hợp đồng với các đơn vị này tổ chức khám chữa bệnh tại 9.496 trạm y tế xã. Thực hiện rà soát, giảm thiểu các thủ tục hành chính đối với người bệnh tham gia BHYT.

Sơn Lâm