Nhân viên bệnh viện tuyên truyền PCTHTL cho bệnh nhân và người nhà bệnh nhân

Quỹ PCTHTL được thành lập theo Quyết định số 47/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Việc Quốc hội thông qua Luật PCTHTL và cho phép thành  lập Quỹ PCTHTL là một bước tiến quan trọng góp phần thực hiện các cam kết của Việt Nam khi phê chuẩn Công ước Khung về kiểm soát thuốc lá, thể hiện sự cam kết mạnh mẽ của Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội trong công tác PCTHTL nói riêng và công tác chăm sóc, nâng cao sức khỏe cộng đồng nói chung. Việc thông qua và thi hành Luật PCTHTL và thành lập Quỹ PCTHTL nhận được sự đánh giá cao của Tổ chức Y tế Thế giới và bạn bè Quốc tế.

Thực hiện các nhiệm vụ của Quỹ được quy định trong Luật PCTHTL, thời gian qua, Quỹ PCTHTL đã tích cực phối hợp với các bộ, ngành, các tổ chức chính trị - xã hội và UBND các tỉnh, thành phố tăng cường thực hiện Luật PCTHTL. Các hoạt động PCTHTL đã được 20 bộ, ngành và 63 tỉnh, thành phố tổ chức thực hiện khá đồng bộ và đẩy mạnh trong toàn quốc, bước đầu đã nâng cao nhận thức của lãnh đạo các cấp, người dân trong cộng đồng về PCTHTL, góp phần thực hiện Luật PCTHTL và bảo vệ sức khỏe người dân.

Trong thời gian qua, các hỗ trợ của Quỹ PCTHTL tập trung vào một số mục tiêu cơ bản: Nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá, các quy định của Luật PCTHTL và các văn bản hướng dẫn. Nhân rộng các mô hình môi trường không khói thuốc tại các cơ quan, đơn vị và các tỉnh, thành phố. Nâng cao năng lực cho mạng lưới cộng tác viên PCTHTL và cơ quan điều hành Quỹ PCTHTL, thực hiện nghiên cứu, đánh giá về tình hình sử dụng thuốc lá, tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe, kinh tế, xã hội để cung cấp bằng chứng phục vụ công tác PCTHTL. Thí điểm thực hiện công tác tư vấn cai nghiện thuốc lá qua điện thoại và công tác tư vấn điều trị cai nghiện thuốc lá tại các cơ sở y tế.

Nâng cao năng lực cho các cán bộ làm công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát tình hình thực thi Luật PCTHTL. Thực hiện các mục tiêu này, Quỹ PCTHTL hiện đang hỗ trợ 26 bộ, ngành, 63 tỉnh, thành phố và 10 bệnh viện thực hiện các hoạt động về PCTHTL. Hơn 3 năm từ khi thực hiện Luật PCTHTL, với sự ủng hộ của Quốc hội, Chính phủ, sự chỉ đạo sát sao của Bộ trưởng Bộ Y tế - Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ, sự nỗ lực của Quỹ và sự phối hợp của các bộ, ban, ngành, các tỉnh, thành phố, công tác PCTHTL đã có những chuyển biến tích cực.

Thực tế cho thấy, đã có nhiều nhiều quốc gia xây dựng và ban hành Quỹ PCTHTL và đạt đươc nhiều kết quả khả quan. Điển hình như ở Thái Lan có Quỹ nâng cao sức khỏe ThaiHealth được thành lập năm 2001 với tổng kinh phí quỹ 109 triệu USD. Thông qua quỹ này, Thái Lan đã thực hiện nhiều hoạt động hiệu quả: Vận động thành công các chính sách cấm quảng cáo, khuyến mại, tài trợ; tăng thuế thường xuyên, in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh; giảm tỉ lệ người hút thuốc trong nhà từ 86% năm 2000 xuống còn 59% năm 2006; thiết lập dịch vụ điện thoại và trung tâm tư vấn liệu pháp cai thuốc lá trên toàn quốc...

Quỹ nâng cao sức khỏe của Australia với các hoạt động PCTHTL từ năm 1971 đến năm 1998 đã làm giảm 17.400 ca tử vong sớm, trong đó, giảm 6.900 ca tử vong do bệnh tim, 4.000 ca tử vong do ung thư phổi, 3.600 ca tử vong do bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, 2.900 ca tử vong do đột quỵ và các bệnh ung thư khác. Lợi ích kinh tế do hoạt động PCTHTL tạo ra là 7.812 triệu USD, lớn hơn gấp nhiều lần chi phí thực hiện hoạt động là 136 triệu USD (nghiên cứu năm 2011).

Được biết, hiện nay, trên thế giới đã có 30 quốc gia đã thành lập quỹ nâng cao sức khỏe để hỗ trợ thực hiện hoạt động PCTHTL. Kinh nghiệm từ các nước đã cho thấy: Việc mở rộng các cơ chế tài trợ bền vững và dành riêng cho các chương trình nâng cao sức khỏe sẽ làm giảm nhu cầu chi tiền cho các dịch vụ chữa bệnh, đem lại không chỉ lợi ích sức khỏe cho người dân mà còn cả lợi ích kinh tế cho quốc gia.

PV