(Thanh tra) - Hiện nay, tình trạng học sinh hút thuốc lá, nhất là thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng rất phổ biến, nó là nguyên nhân gây ra nhiều căn bệnh nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe, học tập và tương lai của học sinh. Phòng, chống tác hại của thuốc lá trong học đường là một phần quan trọng của chiến lược phòng chống sử dụng hóa chất gây nghiện và hại cho sức khỏe, đòi hỏi sự hợp tác giữa các bên liên quan, bao gồm giáo viên, học sinh, phụ huynh và cả cộng đồng.
Luật Phòng chống tác hại của thuốc là có hiệu lực thi hành từ ngày 01/5/2013, trải qua hơn 10 năm thi hành Luật, công tác phòng chống tác hại của thuốc lá đã đạt được những kết quả đáng khích lệ.
Tuy nhiên, theo số liệu thống kê, Việt Nam vẫn nằm trong nhóm 15 nước có số người hút thuốc lá nhiều nhất trên thế giới, tỷ lệ hút thuốc trong giới trẻ đang gia tăng và tuổi bắt đầu hút thuốc đang ngày càng trẻ hóa.
Theo thống kê, trong những năm gần đây, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh từ 13 đến 15 tuổi đã gia tăng một cách đáng kể từ 3,5% (năm 2022) lên 8,0% (năm 2023).
Ở nhóm tuổi trẻ từ 15 đến 24 tuổi sử dụng thuốc lá điện tử với tỷ lệ 7,3%; nhóm tuổi từ 25 đến 44 tuổi là 3,2%; nhóm tuổi 45 đến 64 là 1,4%. Đặc biệt đáng lo ngại là ở nữ giới tuổi từ 11 đến 18 tuổi, theo kết quả sơ bộ của điều tra 11 tỉnh, thành phố thì tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử là 4,3% năm 2023.
Chính vì vậy, công tác tuyên truyền, phòng chống tác hại của thuốc lá trong trường học có ý nghĩa quan trọng, góp phần bảo vệ sức khỏe của các thế hệ tương lai của đất nước, giảm tỷ lệ hút thuốc trong cộng đồng, giảm các gánh nặng bệnh tật và kinh tế cho mỗi cá nhân, gia đình và toàn xã hội. Thực hiện trường học không khói thuốc là một biện pháp hữu hiệu trong việc ngăn chặn hành vi thử hút thuốc lá của các em học sinh.
Không những thế, việc xây dựng nếp sống văn minh, lịch sự trong trường học, hạn chế được các nguy cơ cháy nổ từ tàn thuốc, diêm, bật lửa... giảm chi phí vệ sinh môi trường. Tạo môi trường học tập và làm việc trong lành, đảm bảo quyền của những người không hút thuốc được hít thở bầu không khí không có khói thuốc; giúp ngăn ngừa việc bắt đầu hút thuốc lá trong học sinh và giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong học sinh, cán bộ giáo viên.
Để môi trường học đường không có khói thuốc, học sinh không hút thuốc lá, nhà trường cần đẩy mạnh phong trào giáo dục về tác hại của thuốc lá điện tử cho học sinh bằng nhiều hình thức như: thường xuyên tuyên truyền về tác hại của việc hút thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng… cho học sinh để các em nhận thức được trong thuốc lá điện tử đều chứa các chất độc hại, trong đó có chất nicotine là chất gây nghiện. Khi hút thuốc lá điện tử đồng nghĩa với việc tạo điệu kiện đưa các chất độc hại này theo đường miệng vào bên trong cơ thể. Các chất độc hại tích tụ dần, phá hủy các tế bào, gây nên những bệnh nguy hiểm. Điển hình nhất là các bệnh về phổi như: lao phổi, ung thư phổi, tràn dịch màng phổi, viêm phế quản phổi…
Ngoài ra, nó còn gây các bệnh về tim mạch, hô hấp, tiêu hóa, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản sau này và gây nên những biến chứng nguy hiểm khác. Bên cạnh đó, chất nicotine còn nó tác động trực tiếp đến hệ thần kinh. Khi các em đã lệ thuộc vào nó sẽ làm cho hệ thần kinh luôn ở trạng thái bị kích thích, ảnh hưởng đến cảm xúc của các em. Đa số những em học sinh hút thuốc lá điện tử thường bị thay đổi tâm tính, từ hiền lành, chăm học, ngoan ngoãn trở nên cộc cằn, thô lỗ, dễ dàng nổi cáu, thậm chí là nói dối, bỏ học, ăn cắp để có tiền mua thuốc hút, điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc tập trung trong học tập của các em.
Bên cạnh công tác giáo dục cho học sinh về những tác hại do thuốc lá điện tử gây ra, nhà trường cần đẩy mạnh công tác kiểm tra, nhắc nhở và xử phạt những học sinh sử dụng, mua bán, lôi kéo bạn bè sử dụng thuốc lá điện tử.
Như vậy, để đẩy mạnh xây dựng trường học không khói thuốc, nhà trường cần chú trọng công tác tuyên truyền, và quyết liệt hơn trong việc xử phạt hành vi hút thuốc lá trong môi trường học đường. Ngoài ra, các trường học cần nâng cao ý thức và nhận thức về tác hại của thuốc lá ở mỗi học sinh, để các em không hút thuốc, góp phần bảo vệ sức khỏe cho thế hệ tương lai, giảm tỷ lệ hút thuốc trong cộng đồng.
