Tại các Bệnh viện: Bạch Mai, Nhi Trung ương, Phụ sản, K Trung ương đều có biển cấm hút thuốc lá treo ở hầu hết các khoa phòng, phòng chờ, khuôn viên bệnh viện. Tuy nhiên tình trạng người dân vô tư hút thuốc lá ở khuôn viên vườn hoa, khu vực chờ khám hoặc khu vực chờ đến giờ vào thăm bệnh nhân vẫn diễn ra... Khi bị bảo vệ bệnh viện hoặc nhân viên nhắc nhở một số người tỏ ra khó chịu, một số lại di chuyển sang khu vực khác để tiếp tục hút thuốc.

Theo khảo sát, mặc dù lãnh đạo các bệnh viện cũng đã quán triệt đến cán bộ, y, bác sĩ, nhân viên, bệnh nhân... thực hiện không hút thuốc lá, thế nhưng vẫn rất khó kiểm soát bệnh nhân, người nhà bệnh nhân hút thuốc trong bệnh viện. Nếu bắt gặp cũng chỉ có thể nhắc nhở, yêu cầu dừng hút vì cán bộ, nhân viên bệnh viện không có chức năng xử phạt. Việc hút thuốc diễn ra chốc lát, không có bằng chứng để đưa đến Thanh tra Y tế hay các cơ quan chức năng để tiến hành xử phạt. Trong khi đó, việc bán thuốc lá hiện nay tràn lan, không chấp hành bất cứ quy định nào.

Thanh tra Y tế là lực lượng chủ lực về xử phạt, nhưng lại quá mỏng, thiếu về số lượng và trang thiết bị, kinh phí hoạt động còn hạn chế. Bên cạnh đó, việc quy định thẩm quyền xử phạt của UBND các cấp, đó là quy định thẩm quyền chung theo hiện hành là Luật Xử lý vi phạm hành chính nhưng chưa có quy định cụ thể về cơ quan tham mưu, chịu trách nhiệm chính việc xử phạt hành vi hút thuốc lá nơi công cộng của cấp xã, phường, thị trấn nên rất khó thực hiện.

Báo cáo của Công đoàn Y tế Việt Nam cho thấy, từ đầu năm đến nay, Công đoàn ngành Y tế đã tổ chức nhiều đoàn giám sát việc thực hiện Luật PCTHTL và xây dựng môi trường cơ sở y tế không khói thuốc tại nhiều địa phương: Hải Dương, Quảng Ninh, Bình Thuận, Ninh Thuận, Thanh Hóa, Nghệ An...

Tại các địa phương này, đoàn đã tiến hành kiểm tra ở nhiều đơn vị y tế trực thuộc Sở Y tế và một số đơn vị khám chữa bệnh, trường học... tuyến Trung ương trực thuộc Bộ. Qua kiểm tra cho thấy, hầu hết các đơn vị đã thành lập và kiện toàn Ban Chỉ đạo PCTHTL tại đơn vị. Công tác tuyên truyền PCTHTL đã được nhiều đơn vị thực hiện bài bản như Bệnh viện 71 Trung ương, Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí, Trường Đại học Y dược Hải Phòng... Các Sở Y tế Quảng Ninh, Hải Phòng, Thanh Hóa... đã tham mưu xây dựng Ban Chỉ đạo PCTHTL của tỉnh và triển khai nhiều hoạt động có hiệu quả.

Mặc dù vậy, vẫn còn tồn tại một số khó khăn như: Lưu lượng người bệnh, người nhà, người đến thăm quá đông, dẫn đến khó kiểm soát tình trạng hút thuốc lá trong bệnh viện; khuôn viên một số bệnh viện còn nhiều đầu mẩu thuốc lá. Đó là những rào cản không nhỏ khiến cho việc thực hiện Luật PCTHTL chưa đạt hiệu quả cao.

Để ngăn chặn, tiến tới hạn chế thấp nhất việc hút thuốc lá, thời gian tới, ngành Y tế phối hợp với các cơ quan chức năng tiếp tục chú  trọng đẩy mạnh truyền thông về tác hại của hút thuốc và hút thuốc thụ động; Luật PCTHTL và các văn bản hướng dẫn thi hành. Bên cạnh đó, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc tuân thủ các quy định của Luật.

Ngọc Diệp