Phó Chủ tịch các tỉnh Thái Bình, Đồng Tháp, Bình Định cùng các tỉnh Hội ký cam kết thực thi Luật PCTHTL. Ảnh: ND

Luật PCTHTL có hiệu lực từ ngày 1/5/2013, tuy nhiên, việc thực thi Luật vẫn còn những điểm bất cập. Ở nhiều địa điểm công cộng, hiện tượng phơi nhiễm với khói thuốc thụ động còn phổ biến, đặc biệt là ở nhà hàng, quán bar và các quán cà phê. Điều này đòi hỏi nỗ lực không ngừng của các bên liên quan đến thực thi chính sách không khói thuốc.

Thêm vào đó, các kết quả nghiên cứu gần đây cho thấy xu hướng gia tăng của sự vi phạm quy định về cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá. Trong năm 2015, điều tra toàn cầu về hút thuốc lá ở người trưởng thành ở Việt Nam (GATS 2015), một điều tra cỡ mẫu đại diện quốc gia, chỉ ra rằng các chiến dịch PCTHTL đã đạt được những kết quả nhất định trong 5 năm tính từ 2010. Tuy nhiên, tỷ lệ người hút thuốc giảm nhưng chưa đáng kể cho thấy còn nhiều việc phải làm để tăng cường hiệu quả của Luật PCTHTL.

Tại Việt Nam, Phó Chủ tịch UBND tỉnh phụ trách vấn đề văn hóa - xã hội là người chịu trách nhiệm chỉ đạo triển khai các chương trình lĩnh vực y tế và các chương trình y tế công cộng. Cụ thể, vị Phó chủ tịch này đồng thời là trưởng ban chỉ đạo PCTHTL, đóng vai trò then chốt trong việc triển khai hiệu quả chương trình PCTHTL ở địa phương. Các chính sách về môi trường không khói thuốc và quy định cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ các sản phẩm thuốc lá hướng đến bảo vệ người dân khỏi tác hại của khói thuốc thụ động, khuyến khích người hút bỏ thuốc lá và ngăn ngừa thế hệ trẻ bắt đầu thói quen hút thuốc. Sau khi Luật PCTHTL chính thức có hiệu lực từ năm 2013, đến nay, việc thực thi Luật vẫn có nhiều bất cập và đòi hỏi sự cam kết và chương trình hành động cụ thể của các lãnh đạo tuyến tỉnh.

Năm 2016, các lãnh đạo đến từ 15 tỉnh/TP của Việt Nam, Indonesia, Philippines, Myanmar, Malaysia, Timor Leste, Lào và Cambodia đã thống nhất tham gia vào liên minh thành phố khu vực châu Á - Thái Bình Dương PCTHTL. Hiện nay, với sự hỗ trợ của Hội Y tế Công cộng Việt Nam, đã có các tỉnh: Thái Bình, Bạc Liêu và Đồng Tháp đăng ký tham gia liên minh. Mục tiêu của liên minh là xây dựng cam kết chính trị mạnh mẽ, xác định các cơ hội hợp tác, sử dụng các nguồn lực một cách hiệu quả và bền vững cho việc thực thi luật pháp và đưa chương trình PCTHTL thành công một cách thực chất, nhằm giảm thiểu tác hại của gánh nặng của bệnh không lây nhiễm lên cả sức khỏe lẫn phát triển kinh tế quốc gia.

Ngọc Diệp