Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục DSKHHGĐ Phạm Vũ Hoàng phát biểu tại hội thảo. Ảnh: PA

Người di cư là nhóm dân số dễ bị tổn thương

Ngày 7/7, tại Hà Nội, Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DSKHHGĐ), Bộ Y tế, phối hợp với Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tổ chức Hội thảo “Khởi động Chương trình nâng cao sức khỏe người di cư Việt Nam”.

Phát biểu tại hội thảo, ông Phạm Vũ Hoàng, Phó Tổng cục Trưởng Tổng Cục DSKHHGĐ cho biết, di cư là một hiện tượng tất yếu, gắn liền với quá trình phát triển.

Dân số thế giới hiện có khoảng hơn 7 tỷ người thì có khoảng 272 triệu người di cư. Tại Việt Nam, với quy mô dân số 96,2 triệu người, xếp thứ 15 thế giới, thứ 8 châu Á và thứ 3 cộng đồng ASEAN. Số người Việt Nam di cư quốc tế chiếm gần 9% dân số.

Theo Tổng Điều tra Dân số và Nhà ở năm 2019 của Tổng cục Thống kê, di cư nội địa trong 5 năm qua là hơn 7% dân số. Dòng di cư nội địa chủ đạo của Việt Nam là từ thành thị đến thành thị và từ nông thôn ra thành thị.

Việt Nam đang ở thời kỳ cơ cấu dân số vàng với 65,4 triệu người trong độ tuổi lao động (15-64 tuổi), chiếm 68,0% tổng dân số. Với số lượng dân số trong độ tuổi lao động lớn, mang đến nhiều lợi thế cho quá trình phát triển kinh tế-xã hội của đất nước nhưng cũng chắc chắn tác động rất lớn đến các dòng di cư tại Việt Nam.

“Di cư là một sự tất yếu và là động lực của phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Tuy nhiên, di cư cũng tạo ra những khó khăn, thách thức cho cả nơi đi và nơi đến. Nơi đi là sự khuyết thế hệ và sụt giảm lực lượng lao động; nơi đến là các sức ép đối với cơ sở hạ tầng, dịch vụ an sinh xã hội, y tế, nước sạch, giáo dục, giao thông và thậm chí cả những vấn đề về an toàn, an ninh trật tự xã hội. Bản thân người di cư cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn, nhiều rào cản trong việc tiếp cận và thụ hưởng các dịch vụ trên, trong đó có việc chăm sóc sức khỏe”, ông Phạm Vũ Hoàng nhấn mạnh.

Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: PA

Theo ông Phạm Vũ Hoàng, chúng ta đã và đang chứng kiến một thực tiễn hiện nay là đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng toàn diện, sâu rộng đến mọi quốc gia trên thế giới và đang diễn biến phức tạp. Việc di chuyển, tiếp xúc của người di cư quốc tế đã làm gia tăng tình trạng lây lan của dịch bệnh giữa các quốc gia và trên toàn cầu.

Người di cư là nhóm dân số dễ bị tổn thương cũng phải đối mặt với những vẫn đề như mất việc làm, giảm lương đặc biệt là những nguy cơ về sức khỏe và những việc này cũng tác động tới sự phát triển kinh tế-xã hội của mỗi quốc gia.

Cần sự chung tay của các cấp, các ngành

Chia sẻ tại hội thảo, ông Nguyễn Đình Cử, Chủ tịch Hội đồng Khoa học, Viện Nghiên cứu Dân số, gia đình và trẻ em cũng cho biết, trong những năm gần đây, di cư ở Việt Nam có xu hướng gia tăng tới bùng nổ di cư. Xu hướng này còn tiếp tục tăng lên bởi Việt Nam đang ở thời kỳ dân số vàng với lực lượng lao động chiếm tới 68% dân số, thu nhập, việc làm chênh lệch giữa thành thị - nông thôn cũng như giữa các thành phố lớn...

Nghiên cứu cho thấy một bức tranh về người di cư Việt Nam cũng như các chính sách cho người di cư trước đây, hiện nay và khuyến nghị trong tương lai.

Tại hội thảo, các đại biểu cùng nhau thảo luận về những rào cản đã tác động đến sức khỏe của người di cư và việc tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Đó là việc thực hiện chính sách chưa đồng bộ tại tuyến cơ sở, hệ thống giám sát sức khỏe người di cư chưa đầy đủ, còn nhiều hạn chế trong quan hệ đối tác và mạng lưới kết nối các bên liên quan, chưa thực sự lưu tâm về giới và thân thiện với người di cư từ phía người cung cấp dịch vụ y tế, nhân viên hành chính và cộng đồng...

Từ thực tế đó, các đại biểu đã đưa ra một số giải đáp nhằm thúc đẩy nâng cao sức khỏe của người di cư, trong đó nhấn mạnh sự cần thiết kế, xây dựng chương trình nâng cao sức khỏe người di cư, tăng cường khả năng tiếp cận và thụ hưởng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe người di cư trong đó có dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản/kế hoạch hóa gia đình.

Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới và Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030 đã yêu cầu quan tâm, đầu tư đối với nhóm dân số dễ bị tổn thương trong đó có người di cư. Do vậy, di cư không phải là bài toán của riêng một ngành nào cần giải mà là sự phối kết hợp chung tay của tất cả các cấp, ngành, Trung ương và địa phương.