Sau khi Nghị định số 176/2013/NĐ-CP về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế được ban hành, Quỹ PCTHTL đã hỗ trợ các bộ, ngành, các tỉnh/thành phố tổ chức 205 lớp tập huấn cho  8.271 cán bộ thanh tra, công an các tỉnh/thành phố nâng cao năng lực trong công tác xử lý vi phạm hành chính về PCTHTL. 

Với nguồn kinh phí từ các tổ chức quốc tế, Quỹ PCTHTL đã phối hợp với Bộ Công an, thanh tra Bộ Y tế tổ chức kiểm tra tại một số tỉnh/thành phố: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Nha Trang, Huế, Hội An, Thái Nguyên. Hỗ trợ UBND một số quận tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng triển khai thí điểm việc tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện Luật PCTHTL thông qua việc nghiên cứu đề xuất cơ chế mới trong việc kiểm tra xử lý vi phạm và tổ chức các đoàn kiểm tra tại 3 tỉnh/thành phố.

Công tác thanh tra, kiểm tra ngày càng có nhiều chuyển biến với sự tham gia tích cực của lực lượng công an các tỉnh/thành phố thông qua sự chỉ đạo của Ban Chỉ đạo PCTHTL Bộ Công an, Ban Chỉ đạo PCTHTL của công an các tỉnh/thành phố, sự tham gia của Thanh tra Bộ Y tế, UBND một số quận tại Hà Nội như quận Hoàn Kiếm, Tây  Hồ, Hoàng Mai, Đống Đa.

Tại các tỉnh/thành phố, công tác kiểm tra việc thực hiện Luật PCTHTL cũng được các đơn vị nhận hỗ trợ của Quỹ tham mưu cho Lãnh đạo các sở, ngành và UBND các cấp để thành lập đoàn kiểm tra liên ngành hoặc lồng ghép với các nội dung kiểm tra khác trên địa bàn.

Giai đoạn 2015-2018, các lực lượng chức năng đã tiến hành kiểm tra 3.740 cơ sở. Kết quả từ các cuộc kiểm tra việc thực thi Luật PCTHTL cho thấy, bên cạnh việc ra quyết định phạt tiền các hành vi vi phạm hành chính thì việc nhắc nhở thường xuyên của các lực lượng chức năng, đặc biệt là của lực lượng công an trong quá trình kiểm tra tại các cơ sở có vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao ý thức chấp hành Luật PCTHTL không những của các cá nhân mà còn của cả người đứng đầu các địa điểm cấm hút thuốc. Việc kiểm tra lại các cơ sở đã được nhắc nhở trong các lần kiểm tra trước cho thấy ý thức tuân thủ pháp luật đã được nâng lên rõ rệt.

Mặc dù vậy, theo Quỹ PCTHTL, bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính về PCTHTL còn gặp rất nhiều khó khăn như: Lực lượng thanh tra mỏng trong khi ý thức tuân thủ các quy định cấm hút thuốc của nhiều người còn hạn chế.

Thuốc lá là sản phẩm gây nghiện, thuốc lá được bày bán khắp nơi với giá rẻ là một trong những nguyên nhân làm gia tăng việc hút thuốc ngay cả tại những nơi có quy định cấm hút. Hành vi hút thuốc xảy ra nhanh, các lực lượng chức năng khó khăn trong việc xác định vi phạm nếu không có các thiết bị nghiệp vụ được phép sử dụng  làm cơ sở cho việc xử phạt.

Do Quỹ PCTHTL không được phép hỗ trợ kinh phí cho hoạt động đi kiểm tra, xử lý vi phạm, vì vậy việc kiểm tra chủ yếu mới tập trung tại khu vực khách sạn, nhà hàng và một số ít cơ sở như trường học, bệnh viện, nơi làm việc, bến tàu, xe…

Trong thời gian tới, Quỹ PCTHTL sẽ tiếp tục hỗ trợ các đơn vị trong việc nâng cao năng lực thanh tra, kiểm tra việc thực hiện Luật PCTHTL trong đó tăng cường việc nhắc nhở, yêu cầu chấp hành đúng quy định của pháp luật. Tiếp tục phối hợp với Ban Chỉ đạo PCTHTL của Bộ Công an, Ban Chỉ đạo PCTHTTL của Bộ Công an, Ban Chỉ đạo PCTHTL công an các đơn vị, địa phương để chỉ đạo tăng cường kiểm tra độc lập và lồng ghép với các đợt kiểm tra của công an các tỉnh tại các cơ sở trên địa bàn.

Bên cạnh đó, Quỹ tiếp tục tham mưu cho lãnh đạo Bộ Y tế phối hợp với các bộ thành lập đoàn kiểm tra liên ngành cấp bộ kiểm tra việc thực hiện việc quản lý Nhà nước về PCTHTL tại các bộ, ngành, các địa phương, trong đó tập trung kiểm tra việc thực hiện trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, địa phương, người đứng đầu các địa điểm cấm hút thuốc lá. Đồng thời đề xuất  kỹ thuật nghiệp vụ để phát hiện và xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm quy định về địa điểm cấm hút thuốc lá.

Giai đoạn 2019-2020, Quỹ PCTHTL cũng sẽ xây dựng phần mềm trên ứng dụng điện thoại di động để tăng cường sự phản ánh, giám sát của cộng đồng đối với các hành vi vi phạm quy định của Luật PCTHTL nhằm hỗ trợ các lực lượng chức năng có thêm thông tin góp phần nâng cao hơn nữa hiệu quả của công tác xử lý vi phạm hành chính về PCTHTL trong thời gian tới.

PV