Đề án đã thiết lập mạng lưới 14 BV hạt nhân là những BV Trung ương có nhiệm vụ chuyển giao kỹ thuật cho 52 BV vệ tinh là những BV tuyến tỉnh thuộc 5 chuyên khoa: Tim mạch, ngoại chấn thương, ung bướu, sản, nhi. Đây là những chuyên khoa luôn xảy ra tình trạng quá tải.

Ông Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý, khám chữa bệnh (KCB), Bộ Y tế cho biết, 48 BV vệ tinh của 37 tỉnh, thành đã hoạt động khá hiệu quả dưới sự trợ giúp đắc lực của 14 BV hạt nhân, trong đó có Việt Đức, Bạch Mai, E, Phụ sản Trung ương, Nhi Trung ương, Đa khoa Trung ương Huế, Chợ Rẫy, Chấn thương Chỉnh hình, Nhân dân Gia Định, Từ Dũ, Nhi Đồng 1 và 2. Với việc chuyển giao nhiều kỹ thuật khó cho tuyến dưới, tỉ lệ chuyển tuyến trong năm 2014 đã giảm rõ rệt so với năm 2012 và 2013.

Sau 2 năm thực hiện, hiệu quả của Đề án thể hiện rõ qua tỷ lệ chuyển tuyến của các BV vệ tinh có xu hướng giảm. Hơn 37% số BV trong Đề án BV vệ tinh đã giảm tỷ lệ chuyển tuyến, như BV Bãi Cháy (Quảng Ninh), BV A Thái Nguyên, BV đa khoa các tỉnh:  Điện Biên, Ninh Bình, Quảng Ninh, Hà Giang… tỷ lệ chuyển tuyến của các BV hiện nay khoảng 30 - 35%, có những nơi như BV Đa khoa tỉnh Phú Thọ, tỷ lệ chuyển tuyến chỉ còn khoảng 5 - 7%.

Tại Bệnh viên Đa khoa tỉnh Ninh Thuận, phẫu thuật chấn thương sọ não năm 2013 phải chuyển tuyến 83 ca, sau khi tiếp nhận chuyển giao kỹ thuật số ca chuyển tuyến còn 33 ca, giảm 62,2%.

Đáng chú ý, nhiều BV vệ tinh đã có bước tiến vượt trội về chuyên môn kỹ thuật khi tham gia Đề án. Người bệnh nghèo được tiếp cận các dịch vụ kỹ thuật cao ngay tại các cơ sở y tế tuyến dưới, điển hình là BV đa khoa các tỉnh: Phú Thọ, Ninh Bình, Thanh Hóa, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Lâm Đồng, Quảng Nam…

Bác sĩ Nguyễn Hữu Hoằng, Phó Giám đốc BV Đa khoa Phố Nối (Hưng Yên) cho biết, sau khi trở thành BV vệ tinh của BV Bạch Mai, chất lượng KCB đã được nâng lên rõ rệt. BV đã được BV Bạch Mai chuyển giao 46 kỹ thuật thuộc nhiều chuyên ngành, trong đó có những kỹ thuật khó, phức tạp được y, bác sĩ của BV thực hiện thành công… Nhờ vậy người bệnh hưởng lợi rất nhiều. Từ khi thực hiện Đề án BV vệ tinh, tỷ lệ bệnh nhân phải chuyển tuyến trên của BV đã giảm 34,6%.

Tuy nhiên, theo Cục Quản lý, KCB, bên cạnh kết quả của Đề án, vẫn còn một số khó khăn đặt ra trong quá trình thực hiện như: Việc thiếu nhân lực của BV hạt nhân để tham gia đào tạo, chuyển giao kỹ thuật. BV vệ tinh thiếu nhân lực, trang thiết bị để tiếp nhận kỹ thuật. Thậm chí một số địa phương chưa quan tâm tới việc đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất cho Bv vệ tinh để tiếp nhận những kỹ thuật cao của BV hạt nhân.

Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, Đề án BV vệ tinh là một trong những giải pháp được Bộ tập trung thực hiện nhằm giúp giảm tải cho các BV tuyến trên. Theo Bộ trưởng, người dân cần tạo thói quen khám ở tuyến gần nhất có chất lượng cao, hiện nay một số BV vệ tinh đã làm chủ được các kỹ thuật y tế cao do BV hạt nhân chuyển giao, giúp người bệnh, nhất là người bệnh nghèo được tiếp cận các dịch vụ kỹ thuật cao ngay tại các cơ sở y tế tuyến dưới. Cũng nhờ có Đề án này mà nhiều BV đã thực hiện được cam kết không còn nằm ghép, giảm quá tải tại các BV hạt nhân, tuyến trên. Thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tiếp tục khắc phục những tồn tại, khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện Đề án BV vệ tinh năm 2013 - 2014. Đây sẽ là cơ sở để xây dựng và phê duyệt Đề án giai đoạn 2016 - 2020.

Bộ Y tế sẽ chú trọng đầu tư cơ sở vật chất, đặc biệt là đào tạo nhân lực và chuyển giao công nghệ. Trước mắt trong năm 2015 sẽ là 15 BV hạt nhân và 52 BV vệ tinh. Đồng thời các BV tỉnh dần dần thực hiện được các kỹ thuật chuyển giao tương tự như các BV tuyến cuối tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.

Phương Anh