Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long phát biểu tại buổi họp báo. Ảnh: PA

Trường hợp thứ nhất, bệnh nhân nữ 64 tuổi cư trú tại phường Phước Hoà, thành phố Nha Trang, Khánh Hoà, khởi phát ngày 26/3/2016 với các triệu chứng sốt nhẹ, đau đầu nổi ban ở 2 chân và đau mắt đỏ.

Bệnh nhân tự uống thuốc hạ sốt ở nhà nhưng không đỡ. 

Đến ngày 28/3/2016 bệnh nhân được người nhà đưa đến khám tại Bệnh viện Nhiệt đới Khánh Hoà. 

Kết quả xét nghiệm ngày 31/3/2016 tại Pasteur Nha Trang, bệnh nhân dương tính với virus Zika. Xét nghiệm khẳng định lại tại Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương và Viện Pasteur TP HCM ngày 4/4/2016 đều cho kết quả xét nghiệm dương tính với virus Zika.

Trường hợp thứ 2, bệnh nhân nữ 33 tuổi cư trú tại phường Thạnh Mỹ Lợi, quận 2 TP HCM khởi phát ngày 29/3/2016 với triệu chứng phát ban, viêm kết mạc, mệt mỏi, và đến khám tại Bệnh viện Đa khoa quận 2 cùng ngày do lo ngại bị Rubella. 

Kết quả xét nghiệm ngày 31/3/2016 và 1/4/2016, tại Viện Pasteur TP HCM dương tính với virus Zika. 

Sau đó kết quả xét nghiệm tại Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương ngày 2/4/2016 và của Trường Đại học Nagasali đặt tại viện ngày 4/4 cho thấy 2 bệnh nhân dương tính với virus Zika.

Kết quả giám sát các trường hợp người nhà và các hộ gia đình xung quanh chưa phát hiện trường hợp nào khác nhiễm virus Zika. 

Như vậy, đây là hai trường hợp nhiễm virus Zika đầu tiên ghi nhận tại cộng đồng ở nước ta, hiện sức khỏe của hai bệnh nhân ổn định.

Trước tình hình dịch bệnh do vi rút Zika đã ghi nhận tại nước ta, Bộ Y tế đã có văn bản gửi Sở Y tế tại tỉnh Khánh Hòa và TP HCM tham mưu UBND tỉnh/thành phố công bố dịch theo quy mô xã, phường theo Quyết định 2/2016/QĐ-TTg ngày 28/01/2016 của Thủ tướng Chính phủ quy định điều kiện công bố dịch công bố hết dịch bệnh truyền nhiễm. Đồng thời chỉ đạo các địa phương nâng mức cảnh báo, đáp ứng dịch lên mức 2 đối với tình huống đã có trường hợp mắc bệnh; các Viện Pasteur Nha Trang, Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh đã phối hợp với các địa phương điều tra mở rộng tại khu vực ổ dịch và triển khai các biện pháp xử lý ổ dịch. 

Theo nhận định của Bộ Y tế, trong thời gian tới có thể tiếp tục ghi nhận trường hợp mắc bệnh do vi rút Zika do hiện nay có sự giao lưu đi lại giữa các quốc gia cũng như giữa các địa phương trong cả nước, đồng thời Việt Nam có lưu hành muỗi vằn là véc tơ truyền bệnh và chưa có miễn dịch trong cộng đồng. 

Do đặc điểm của bệnh thường diễn biến ở mức độ vừa, nhẹ, nhiều trường hợp không có biểu hiện triệu chứng và tự khỏi nên không ảnh hưởng lớn đến sức khỏe; tuy nhiên, do mối liên quan tiềm ẩn giữa nhiễm vi rút Zika ở phụ nữ có thai và chứng đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh nên cần quan tâm đến việc phòng bệnh và theo dõi sức khỏe cho phụ nữ đang mang thai, người dự định có thai và phụ nữ mang thai nhiễm vi rút Zika.

Ngay trong sáng ngày 5/4 Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến xuống kiểm tra trực tiếp ổ dịch tại TP HCM. 

Chiều cùng ngày, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long sẽ xuống kiểm tra ổ dịch tại Khánh Hòa. 

Phát biểu tại buổi họp báo, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, hai trường hợp nhiễm virus Zika nói trên tạm kết luận do muỗi Aedes lan truyền chứ không phải lây lan qua đường tình dục hay các trường hợp khác. 

Cũng theo ông Long, không phải tất cả các trường hợp nhiễm virus Zika đều liên quan đến chứng đầu nhỏ ở trẻ mà chỉ là mối tiềm ẩn, có nguy cơ cao. “Chúng ta phải hết sức bình tĩnh, không phải cứ mắc virus Zika là măc chứng đầu nhỏ”. Chỉ những bà mẹ mang thai 3 tháng đầu ở vùng có dịch, có các triệu chứng nghi ngờ nhiễm virus Zika mới đến các cơ sở làm xét nghiệm.

Để chủ động phòng chống dịch do vi rút Zika nhằm hạn chế sự lây lan tại cộng đồng, ổn định an sinh xã hội của người dân, Bộ Y tế đề nghị các địa phương nâng mức cảnh báo và triển khai các hoạt động đáp ứng chống dịch theo tình huống 2 của Kế hoạch hành động phòng chống dịch bệnh do vi rút Zika. 

Tiếp tục đẩy mạnh việc giám sát, lấy mẫu xét nghiệm vi rút Zika tại các địa phương để phát hiện sớm các trường hợp bị nhiễm, triển khai tất cả các biện pháp phòng chống bệnh bao gồm cả diệt lăng quăng (bọ gậy), phòng chống muỗi đốt, huy động người dân và cộng đồng tham gia; tổ chức giám sát véc tơ và tổ chức phun hóa chất diệt muỗi tránh lây lan rộng ra cộng đồng.

Bên cạnh đó, triển khai mạnh mẽ công tác tuyên truyền, vận động người dân thực hiện chiến dịch “Người dân tự diệt muỗi, lăng quăng (bọ gậy) phòng chống bệnh do vi rút Zika và bệnh sốt xuất huyết”, đây là biện pháp hiệu quả nhất hiện nay trong việc phòng chống dịch bệnh do vi rút Zika. Khuyến cáo người dân không hoang mang lo lắng và thực hiện tốt các biện pháp phòng bệnh cho cá nhân, gia đình và cộng đồng, cũng như không ảnh hưởng tới các hoạt động du lịch.   

Đồng thời tổ chức theo dõi, hướng dẫn, chăm sóc thai nghén cho phụ nữ mang thai, người mang thai bị nhiễm vi rút Zika, giám sát chứng đầu nhỏ trước sinh và trẻ sơ sinh tại các cơ sở sản nhi trong cả nước. 

Các cơ sở khám, chữa bệnh, cơ sở sản - nhi sẵn sàng nhân lực, thuốc, vật tư, trang thiết bị, giường bệnh để đảm bảo việc thu dung, điều trị bệnh nhân. Bố trí bổ sung kinh phí phục vụ công tác phòng chống dịch bệnh Zika; hướng dẫn chế độ, chính sách cho các cán bộ trực tiếp tham gia công tác phòng chống dịch.

Phương Anh