Toàn cảnh hội thảo

Tại hội thảo, GS Bruce Moore, chuyên gia khúc xạ nhãn nhi (Đại học Nhãn khoa New England) cho biết, trên thế giới hiện có 640 triệu người giảm thị lực do tật khúc xạ không được chỉnh kính, trong đó 80% có thể được điều chỉnh một cách dễ dàng. Tình trạng thiếu trầm trọng các dịch vụ chăm sóc khúc xạ chủ yếu là do thiếu nguồn nhân lực được đào tạo đầy đủ.

Tật khúc xạ ở Việt Nam ước tính ở mức 15% đến 40%, xấp xỉ khoảng 14 - 36 triệu người. Đối với trẻ em (từ 6-15 tuổi), tỉ lệ tật khúc xạ là 25-40% ở thành thị và 10-15% ở nông thôn.

Ước tính có khoảng 3 triệu trẻ em cần phải đeo kính điều chỉnh tật khúc xạ. Gần đây, tại hội thảo quốc gia về phòng chống mù lòa, tật khúc xạ được nhận định như là một vấn đề mới nổi trong chăm sóc mắt và được xem là một ưu tiên trong Kế hoạch Quốc gia về phòng chống mù lòa của Việt Nam giai đoạn 2014-2020.

Với tật khúc xạ mắt, việc cung cấp kính cho người dân bị tật khúc xạ là một trong những can thiệp hiệu quả và hợp lý nhất, góp phần làm giảm tỉ lệ các bệnh mù lòa có thể phòng tránh được. Đặc biệt, đây là một trong những biện pháp can thiệp rẻ tiền và có hiệu quả nhất để giảm tỉ lệ mù loà.

Tuy nhiên, Việt Nam đang gặp rào cản trong chính vấn đề này.

Bác sĩ Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 khám mắt cho người dân tại Trung tâm Y tế quận Hà Đông 

Theo kết quả điều tra đánh giá về chất lượng dịch vụ khúc xạ tại Việt Nam do Tổ chức Brien Holden Vision Institute phối hợp với Bệnh viện Mắt Trung ương thực hiện mới được công bố đầu năm 2019 cho thấy, có tới 65% đơn kính thực hiện tại các hiệu kính là bị sai do người đo kính không được đào tạo bài bản.

Tại Việt Nam, các bác sĩ mắt là nguồn nhân lực chính để giải quyết các vấn đề thách thức của mù lòa do đục thủy tinh thể (chiếm 66% nguyên nhân gây mù ở nhóm trên 50 tuổi), tuy nhiên, nguồn lực cho mục đích này vẫn còn hạn chế do sự phân bố bác sĩ mắt không đồng đều (tập trung ở các thành phố) hoặc do không có khả năng phẫu thuật.

Vì vậy, bác sĩ và điều dưỡng chăm sóc mắt hiện không thể đáp ứng được nhu cầu chăm sóc tật khúc xạ của người dân đang ngày một tăng. Một số kỹ thuật viên khúc xạ, điều dưỡng và bác sĩ mắt đã được đào tạo qua các khóa cơ bản để cung cấp dịch vụ chăm sóc tật khúc xạ, đáp ứng ngắn hạn một phần nhu cầu của người dân.

Để giải quyết tình trạng thiếu hụt các dịch vụ khám khúc xạ có chất lượng tốt ở Việt Nam, Viện Thị giác Brien Holden (Úc) đã hợp tác với Bệnh viện Mắt Trung ương và Bệnh viện Mắt TP Hồ Chí Minh xây dựng và nhân rộng các khóa đào tạo ngắn hạn về khúc xạ và mài lắp kính.

Viện Thị giác đã hỗ trợ xây dựng chương trình đào tạo, cung cấp trang thiết bị và đào tạo 24 giảng viên quốc gia.

Các khóa đào tạo này hiện vẫn đang được tiếp tục thực hiện một cách bền vững tại địa phương để đáp ứng nhu cầu trước mắt về nguồn nhân lực cho các dịch vụ khúc xạ.

Việc xây dựng và phát triển các khóa khúc xạ ngắn hạn là một bước phát triển quan trọng trong kế hoạch dài hạn là phát triển ngành khúc xạ nhãn khoa ở Việt Nam và cung cấp đầy đủ phạm vi hành nghề trong các dịch vụ khúc xạ.

Phương Anh