Đến ngày 4/6/2015, 26 quốc gia trên thế giới ghi nhận có số người nhiễm MERS, số người nhiễm MERS tại Hàn Quốc tiếp tục tăng trong ngày 4/6, nâng tổng số ca nhiễm lên 35 ca bệnh, tử vong 2 trường hợp và tại Trung Quốc đã ghi nhận ca bệnh MERS-CoV đầu tiên. 

Tại Việt Nam hiện chưa có ca bệnh MERS-CoV, qua các vụ dịch bệnh cho thấy ca bệnh đầu tiên đều được phát hiện tại cơ sở khám, chữa bệnh. Tuy nhiên ngành Y tế đã và đang nỗ lực hết sức mình cho công tác phòng, chống dịch bệnh. Người đứng đầu ngành Y tế cũng khuyên người dân không nên quá hoang mang.

Ông Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, các bệnh dịch nguy hiểm ở Việt Nam thường được phát hiện từ bệnh viện như dịch SARS, H5N1… Mặt khác, đối với bệnh dịch MERS-CoV có đặc điểm thời gian ủ bệnh lâu (khoảng 2 tuần), các triệu chứng rất dễ nhầm lẫn, khó phân biệt với một số bệnh cúm, bệnh lây truyền qua đường hô hấp  khác. Do đó, công tác khai thác thông tin, các yếu tố dịch tễ của người bệnh từ vùng có dịch, công tác khám chữa bệnh, cách ly, kiểm soát nhiễm khuẩn, quản lý ca bệnh trong bệnh viện đóng vai trò quan trọng và rất cần sự chia sẻ kinh nghiệm từ  WHO. 

Theo các chuyên gia của WHO tại Việt Nam, từ dịch SARS cho thấy kiểm soát nhiễm khuẩn và quản lý ca bệnh rất quan trọng. Các cán bộ y tế, người chăm sóc là những người có nhiều nguy cơ lây nhiễm bệnh, nên cần tăng cường các biện pháp kiểm soát nhiễm khuẩn như rửa tay, đeo khẩu trang thường xuyên khi tiếp xúc với người bệnh có triệu chứng sốt, ho. Bên cạnh đó, tại các khoa khám bệnh cần có những hình ảnh tuyên truyền về các triệu chứng của bệnh MERS-CoV để nhiều người biết và chủ động khai báo thông tin với cán bộ y tế. Đồng thời các bệnh viện cần tăng cường năng lực quản lý lâm sàng các ca bệnh truyền nhiễm và có danh sách những bệnh viện có đủ năng lực quản lý ca bệnh để tập trung điều trị người bị  nhiễm MERS-CoV.

Đánh giá về tình hình bệnh MERS-CoV có thể xâm nhập vào Việt Nam, đại diện WHO tại Việt Nam cho rằng, cần phải chuẩn đoán sớm bằng những nhận thức của người dân. Hiện nay, do việc phát hiện MERS-CoV còn gặp nhiều khó khăn vì vậy người dân cần nâng cao ý thức cũng như cung cấp những thông tin cần thiết cho các cơ sở khám chữa bệnh nếu nghi ngờ mình bị nhiễm MERS-CoV. Ngoài ra cần cung cấp thông tin cho người đi đến vùng có dịch hiểu và tự nâng cao ý thức bản thân mình không sử dụng các sản phẩm chưa được qua xử lý chế biến. 

Trước số ca mắc và tử vong do MERS-CoV, bắt đầu từ 0h ngày 5/6, tất cả các cửa khẩu quốc tế, đường hàng không, đường thủy và đường bộ trên toàn quốc đều phải thực hiện áp dụng khai báo y tế về bệnh MERS CoV với các hành khách nhập cảnh từ các nước có dịch, gồm Ả-rập Xê-út, Quata, Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất, Oman, Yemen, Cô Oét, Lebenon, Jordan, Iran, Bahrain... và Hàn Quốc. Tại sân bay, Trung tâm Trung tâm kiểm dịch y tế quốc tế sẽ kiểm tra thân nhiệt của các hành khách. Nếu phát hiện hành khách có thân nhiệt cao, Trung tâm cách ly, theo dõi, sau đó tiếp tục kiểm tra thân nhiệt. Nếu hành khách vẫn sốt cao và có nghi ngờ sẽ báo cho các bộ phận liên quan cùng phối hợp để xử lý theo đúng quy trình. Trung tâm có thể chuyển bệnh nhân lên Bệnh viện Bắc Thăng Long, ca nặng có thể đưa vào Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương.

Tại Hà Nội, Giám đốc Sở Y tế yêu cầu các đơn vị rà soát trang thiết bị y tế, tập huấn hướng dẫn cách lấy mẫu bệnh phẩm, khởi động tổ phản ứng nhanh chống dịch. Khi phát hiện trường hợp nghi ngờ cần giám sát, cách ly và chuyển nhanh về  Bệnh viện Nhiệt đới trung ương.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, dịch MERS-CoV rất nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong cao. Dịch bệnh đang lưu hành tại các quốc gia vùng Trung Đông và sẽ tiếp tục ghi nhận ca bệnh tại quốc gia khác. Hơn nữa, tốc độ gia tăng MERS-CoV tăng nhanh trong năm 2014 và đầu năm 2015, nguồn lây được thấy rõ hơn từ người sang người. 

Thứ trưởng Bộ Y tế yêu cầu các Sở Y tế phải đảm bảo cung cấp miễn phí đủ số lượng và chất lượng Tờ khai y tế cho các hãng hàng không có chuyến bay đến từ Trung Đông và Hàn Quốc; triển khai ngay các biện pháp phòng, chống dịch bệnh MERS CoV theo Công điện của Bộ Y tế; tăng cường công tác truyền thông phòng, chống bệnh MERS CoV tại các cửa khẩu quốc tế với việc in các tài liệu truyền thông về bệnh MERS CoV và đặt các khuyến cáo của Bộ Y tế bằng 3 thứ tiếng: Việt, Anh và Hàn Quốc, có biển báo hướng dẫn hành khách chủ động khai báo y tế khi đi về từ vùng dịch trong vòng 14 ngày. Trong quá trình thực hiện, có gì vướng mắc, khó khăn, các đơn vị phản ánh ngay về Bộ Y tế để giải quyết.

Để chủ động phát hiện sớm, cách ly, điều trị và ngăn chặn bệnh dịch lan rộng, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh đề nghị các Bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế, Sở Y tế các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương, Y tế các Bộ, ngành tổ chức phân loại người bệnh ngay từ khi người bệnh đến đăng ký khám bệnh: Người bệnh có triệu chứng của viêm đường hô hấp cấp tính (ho, sốt…) phải được phân luồng và khám, tư vấn tại buồng khám riêng biệt. Tại buồng khám riêng biệt này phải khai thác các yếu tố dịch tễ của người bệnh sống hoặc đến từ các nước vùng Trung Đông... trong vòng 14 ngày, nếu thấy nghi ngờ trường hợp viêm đường hô hấp cấp tính do MERS-CoV cần cách ly tạm thời, thông báo khẩn cho Y tế dự phòng lấy mẫu xét nghiệm gửi Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương hoặc Viện Pastuer TP Hồ Chí Minh để chẩn đoán kịp thời. 

Các cơ sở y tế phải áp dụng các biện pháp bắt buộc về phòng ngừa chuẩn và giọt bắn cho nhân viên y tế có tiếp xúc với người bệnh có triệu chứng của viêm đường hô hấp cấp tính trong quá trình khám bệnh, chữa bệnh như đeo khẩu trang, rửa tay thường quy… Đồng thời tổ chức tập huấn lại Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị Hội chứng viêm đường hô hấp vùng Trung Đông do vi rút Corona (MERS-CoV). Chuẩn bị sẵn sàng khu vực cách ly, buồng bệnh cách ly, cơ số thuốc, trang thiết bị y tế, vật tư, phương tiện phòng hộ cá nhân, hóa chất khủ khuẩn để cấp cứu, điều trị khi có ca bệnh.

Bộ Y tế cũng lưu ý các đơn vị thực hiện tốt theo quy định việc thu dung, cách ly, điều trị các ca bệnh MERS-CoV, hạn chế lây lan và tử vong. Tăng cường công tác truyền thông trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nhằm phát hiện, phòng chống bệnh MERS-CoV.

Thủ tướng Chính phủ vừa có công điện về việc phòng chống dịch bệnh MERS-CoV. Theo đó, Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế phối hợp chặt chẽ với Tổ chức Y tế thế giới, bám sát diễn biến tình hình dịch bệnh MERS-CoV để thông báo kịp thời cho người dân và chủ động lên kế hoạch phòng chống dịch. Bên cạnh đó, Bộ Y tế phải hướng dẫn, giám sát việc kiểm soát, ngăn chặn dịch bệnh MERS-CoV tại các cửa khẩu cũng như tập huấn việc chăm sóc y tế đối với các trường hợp mắc bệnh nhằm hạn chế thấp nhất số người tử vong trong trường hợp có dịch nhiễm vào Việt Nam.

Bộ Ngoại giao phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội khuyến nghị người dân không nên đi đến các vùng đang có dịch bệnh MERS-CoV cũng như những trường hợp đang ở vùng dịch có nhu cầu đến hoặc trở về Việt Nam.

Phương Anh