Ai cũng biết tác hại khôn lường của việc hút thuốc lá nhưng không phải ai cũng biết 8 bệnh ung thư do hút thuốc lá gây nên. Ảnh: P.A

Báo cáo của Bộ Y tế cũng cho thấy, năm 2015, người Việt Nam chi 31 nghìn tỷ đồng mua thuốc lá. Cùng với đó, tổng chi phí điều trị và tổn thất do mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm ở 5 nhóm bệnh liên quan đến thuốc lá là ung thư phổi, ung thư đường tiêu hóa - hô hấp trên, nhồi máu cơ tim, đột quỵ và phổi tắc nghẽn mãn tính là 23 nghìn tỷ đồng/năm. Nghiên cứu của Viện Chiến lược và Chính sách Y tế năm 2011 cũng cho thấy, bệnh tật và tử vong sớm do thuốc lá chiếm 12% tổng gánh nặng bệnh tật ở nam giới tại Việt Nam.

Mặc dù ai cũng biết tác hại khôn lường của việc hút thuốc lá nhưng không phải ai cũng biết 8 bệnh ung thư do hút thuốc lá gây nên để có thể có thêm động lực từ bỏ việc hút thuốc lá một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất bởi trong thuốc lá có chứa đến hơn 40 chất gây ung thư cực kỳ nguy hiểm.

Các nghiên cứu về nguyên nhân của các bệnh ung thư do thuốc lá cho thấy, sử dụng thuốc lá là nguyên nhân gây hơn 90% các ca ung thư phổi. Trên thế giới tỉ lệ mắc ung thư phổi tăng khá nhanh trong vòng 60 năm qua, tăng hơn nhiều so với các loại ung thư khác và có sự liên quan mật thiết với việc số người hút thuốc tăng. Các nghiên cứu cho thấy, ung thư phổi không phổ biến ở nhóm người không hút thuốc. Tại Việt Nam, theo thống kê tại Bệnh viện K, hơn 90% những người mắc ung thư phổi là người sử dụng thuốc lá.

Tình trạng ung thư phổi ngày càng gia tăng ở mức báo động. Nguy cơ bị ung thư phổi của những người hút thuốc cao hơn gấp 10 lần so với những người không hút thuốc. Mức độ tăng nguy cơ khác nhau tuỳ theo loại tế bào ung thư. Mặt khác, tiếp xúc với khói thuốc lá làm tăng nguy cơ ung thư phổi 20 - 30%.

Đối với ung thư thanh quản, do thanh quản tiếp xúc trực tiếp với chất sinh ung thư (carcinogens) trong khói thuốc lá khi hơi thuốc được hít qua thanh môn ở khoảng giữa hai dây thanh âm. Những người hút thuốc từ 30 - 39 năm có nguy cơ mắc ung thư thanh quản cao gấp 12 lần so với người không hút thuốc. Những người hút từ 40 năm trở lên có nguy cơ mắc ung thư thanh quản gấp 14 lần so với những người không hút thuốc.

Các nghiên cứu thực nghiệm và nghiên cứu dịch tễ học đã chứng minh rằng, hút thuốc lá là nguyên nhân của ung thư hầu và khoang miệng. Các dẫn chất trong thuốc lá và khói thuốc có chứa các chất thúc đẩy sự phát triển ung thư trong khoang miệng. Nguy cơ mắc ung thư khoang miệng ở nam giới có hút thuốc cao hơn nam giới không hút thuốc từ 3,6 - 11, 8 lần. Con số này lên tới 14,1 lần đối với ung thư hầu. Nguy cơ mắc ung thư hầu miệng tăng lên khi sử dụng thuốc lá với thời gian dài hơn và số lượng nhiều hơn.

Đến năm 1982, với đầy đủ các bằng chứng từ nghiên cứu dịch tễ học, y sinh học và thực nghiệm, các nhà khoa học Hoa Kỳ đã kết luận hút thuốc lá là nguyên nhân chính gây ra ung thư thực quản. Các nghiên cứu cũng cho thấy người sử dụng nhiều thuốc lá nguy cơ mắc ung thư tuỵ cao hơn người không bao giờ hút thuốc từ 3 - 5 lần. Nguy cơ này giảm đi ở những người đã cai thuốc lá.

Đối với ung thư bàng quang và ung thư thận, nghiên cứu cũng chỉ ra, hút thuốc lá có thể gây ra tới 30 - 40% các trường hợp ung thư bàng quang và việc cai thuốc lá thành công trước tuổi 50 sẽ làm giảm nguy cơ mắc bệnh khoảng 50% sau 15 năm so với hút thuốc. Bên cạnh đó, hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc ung thư bàng quang và ung thư thận ở cả nam và nữ. Nguy cơ tăng lên cùng với số lượng thuốc lá sử dụng tăng và thời gian hút thuốc. Hút thuốc lá gây ra 70 - 82% các trường hợp ung thư quanh thận và ung thư niệu quản của nam và 37 - 61% ở nữ. Nguy cơ mắc ung thư thận ở những người hút thuốc cao hơn người không hút thuốc có thể tới 5 lần.

Các nghiên cứu cũng chỉ ra, có mối quan hệ nhân quả giữa hút thuốc lá và ung thư cổ tử cung. Nguy cơ mắc ung thư tử cung ở người hút thuốc cao gấp 1 - 5 lần người không hút thuốc. Nguy cơ mắc giảm sau khi cai thuốc.

Nhiều nghiên cứu dịch tễ học đã báo cáo tỷ lệ chết và mắc ung thư dạ dày cao hơn ở nhóm những người hút thuốc. Vì lẽ đó, theo các chuyên gia y tế, để phòng ngừa bệnh, mỗi người nên từ bỏ thói quen hút thuốc lá và tránh xa nơi có khói thuốc lá.

Phương Anh