Ông Nguyễn Viết Tiến, Thứ trưởng Bộ Y tế phát biểu tại Hội nghị

Theo các chuyên gia y tế, kiểm soát nhiễm khuẩn (KSNK) có vai trò rất quan trọng trong khám bệnh, chữa bệnh. Khi để xảy ra nhiễm khuẩn mắc phải do chăm sóc y tế sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng thậm chí là tử vong với người bệnh, làm giảm uy tín, lòng tin của người dân với cơ sở y tế. Trong thời gian qua, ngành y tế đã có nhiều giải pháp để nâng cao công tác kiểm soát nhiễm khuẩn trong các cơ sở khám, chữa bệnh. 

Ông Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, hiện nay công tác KSNK vẫn còn nhiều thách thức: Một số người đứng đầu cơ sở khám bệnh chữa bệnh chưa thật sự hiểu hết vai trò, tầm quan trọng của công tác KSNK, do vậy việc cam kết đầu tư và định hướng cho hoạt động KSNK chưa phù hợp và hiệu quả. Bên cạnh đó, chưa có chính sách ưu đãi, thu hút những người làm công tác KSNK để họ yên tâm công tác và cống hiến tâm huyết cho ngành.

Hiện nay hệ thống tổ chức KSNK tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh chưa hoàn thiện đầy đủ theo quy định. Thống kê cho thấy, cả nước còn tới 16,2% bệnh viện có số giường bệnh >150 chưa thành lập khoa KSNK. 26,3% bệnh viện đã thành lập khoa KSNK nhưng chưa bổ nhiệm Trưởng khoa KSNK; 24,1% lãnh đạo khoa/tổ KSNK không phải đào tạo từ ngành y, hoặc có trình độ cao đẳng, trung cấp và sơ học. Trong khi đó, hệ thống quản lý KSNK còn chưa phát huy hết vai trò trách nhiệm trong việc triển khai, điều hành các hoạt động KSNK.

Thực tế cũng cho thấy, hiện nay nhân lực KSNK còn thiếu và yếu. Đa số nhân viên phụ trách công tác giám sát NKBV chưa được đào tạo thực hiện giám sát chuyên trách. Hầu hết bộ phận giám sát nhiễm khuẩn tại các bệnh viện đều thiếu nhân lực so với quy định lại chưa được đào tạo về giám sát chuyên trách do vậy chưa thực hiện được giám sát chủ động, liên tục các loại nhiễm khuẩn bệnh viện thường gặp và giám sát các vi khuẩn đa kháng kháng sinh. 

Nguồn lực cho KSNK còn hạn hẹp, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác KSNK tại nhiều bệnh viện chưa được quan tâm đầu tư đúng mức, chi phí cho KSNK chưa được chi đúng, chi đủ. Công tác KSNK tại các bệnh viện tập trung nhiều vào giặt là, hấp sấy, quản lý chất thải mà chưa chú trọng vào công tác giám sát bao gồm giám sát tuân thủ thực hành kiểm soát nhiễm khuẩn và giám sát tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện - đặc biệt, một số bệnh dịch xảy ra ngay tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trong thời gian qua đã gây hậu quả nghiêm trọng về người và kinh phí: Dịch SARS năm 2003, nhiễm trùng muộn sau phẫu thuật tại Hà Giang (2013), lây nhiễm sởi, vi khuẩn đa kháng kháng sinh tại Bệnh viện Nhi Trung ương, nhiễm vi khuẩn đa kháng tại Bệnh viện Sản Nhi Bắc Ninh (2017)… 

Việc thực hiện không tốt công tác kiểm soát nhiễm khuẩn có nguy cơ cao gây lây lan các bệnh dịch trong bệnh viện và cộng đồng đặc biệt trong bối cảnh hiện nay xuất hiện nhiều tác nhân gây dịch mới xuất hiện và các vi khuẩn đa kháng, siêu kháng với thuốc kháng sinh.

Theo ông Lương Ngọc Khuê, hiện nay ngành Y tế xác định việc nâng cao chất lượng khám bệnh chữa bệnh, tăng sự hài lòng của người bệnh, bảo đảm an toàn cho người bệnh, nhân viên y tế và cộng đồng là nhiệm vụ trọng tâm của ngành. Trong những năm tới, ngành sẽ tiếp tục tăng cường ứng dụng nhiều kỹ thuật cao trong chẩn đoán, điều trị như phát triển nội soi, phẫu thuật tim mạch, ghép bộ phận cơ thể người, ghép tế bào gốc…. 

Tại hội nghị, nhiều tham luận của các đại biểu trong nước và quốc tế đưa ra cách phòng, chống các yếu tố liên quan đến nhiễm khuẩn bệnh viện tại Việt Nam và kinh nghiệm của một số nước; thực trạng nhiễm khuẩn bệnh viện và các giải pháp tăng cường công tác KSNK... Trên cơ sở đó có những biện pháp trong việc giảm tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh bảo đảm an toàn không chỉ cho nhân viên y tế mà cho cả cộng đồng.

Để làm tốt công tác kiểm soát nhiễm khuẩn trong thời gian tới, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến đề nghị các đơn vị phải thực hiện đúng, đầy đủ nội dung các văn bản quy phạm pháp luật, các quy định, hướng dẫn chuyên môn về KSNK do Bộ Y tế ban hành. 

Trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện, điều kiện cho phòng ngừa cách ly, thực hành vô khuẩn, vệ sinh tay, vệ sinh môi trường, khử khuẩn tiệt khuẩn và bố trí đủ kinh phí cho các hoạt động KSNK theo cơ cấu giá viện phí dành cho KSNK. Đồng thời tăng cường giám sát tuân thủ thực hành KSNK, áp dụng các biện pháp truyền thông phù hợp để nâng cao nhận thức, kiến thức và kỹ năng về KSNK.

Trong khuôn khổ hội nghị, hơn 200 đơn vị đã ký cam kết triển khai thực hiện các giải pháp tăng cường KSNK, phòng ngừa lây nhiễm bệnh trong bệnh viện.

Phương Anh