Vắc xin sốt xuất huyết được triển khai tiêm rộng rãi bảo vệ người dân trước chu kỳ đỉnh dịch thường xảy ra vào tháng 10 hằng năm.

BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết thông tin trên tại cuộc thảo luận chuyên sâu của các chuyên gia đầu ngành về sốt xuất huyết diễn ra ngày 26/9 tại TP.HCM.

Theo bác sĩ Chính, loại vắc xin sốt xuất huyết hiện đang được tiêm chủng tại gần 200 trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc là vắc xin do hãng dược phẩm Takeda, Nhật Bản sản xuất tại Đức. Vắc xin này phòng đầy đủ 4 tuýp huyết thanh virus gây bệnh gồm DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Đây là vắc xin sốt xuất huyết đầu tiên được phê duyệt tại Việt Nam, phác đồ tiêm 2 mũi cách nhau 3 tháng cho trẻ từ 4 tuổi trở lên đến người lớn.

Vắc xin  sốt xuất huyết được chứng minh có hiệu lực bảo vệ cao, hiệu lực chống nhiễm với cả 4 tuýp huyết thanh sốt xuất huyết lên đến 80,2%. Vắc xin cũng có hiệu lực cao trong việc chống nhập viện do sốt xuất huyết với tỷ lệ giảm đến 90,4%.

“VNVC chuẩn bị bài bản và công phu cho việc triển khai vắc xin sốt xuất huyết tại Việt Nam”, PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến, nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế đánh giá.

Theo bà Tiến, sốt xuất huyết không chỉ gây gánh nặng và áp lực cho bệnh nhân, gia đình mà còn cho hệ thống và nhân lực ngành y tế.

Gần 40 năm trước, Việt Nam đã chứng kiến dịch sốt xuất huyết khủng khiếp tại Đồng bằng sông Cửu Long. Thời điểm đó, việc phòng bệnh chủ yếu dựa vào diệt muỗi và lăng quăng, không có thuốc điều trị đặc hiệu, vì vậy rất nhiều ca tử vong đã xảy ra tại TP HCM và vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Do đó, việc đưa vào sử dụng vắc xin sốt xuất huyết là bước tiến quan trọng trong công tác phòng chống bệnh nguy hiểm này.

Bà Tiến cũng kỳ vọng việc sử dụng vắc xin cùng các biện pháp phòng chống khác sẽ giảm số ca mắc bệnh, nhập viện và gặp biến chứng nặng do bệnh trong tương lai không xa.

Virus Dengue gây bệnh sốt xuất huyết có 4 tuýp huyết thanh khác nhau, nhiễm lần đầu với bất kỳ một trong các tuýp huyết thanh được cho là sẽ tạo miễn dịch lâu dài nhưng có thể không kéo dài suốt đời và bảo vệ tạm thời, ước tính từ vài tháng đến 1-2 năm chống lại các tuýp huyết thanh khác. Một người có thể mắc sốt xuất huyết nhiều lần trong đời với các tuýp virus khác nhau thậm chí lần mắc thứ 2 có nguy cơ nặng hơn lần đầu.

Nhiều trẻ em đến Trung tâm tiêm chủng VNVC tiêm vắc xin sốt xuất huyết.

Theo BS Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên Chi hội Truyền nhiễm TP.HCM, bệnh sốt xuất huyết khó kiểm soát nguồn lây bởi người mắc sốt xuất huyết có thể không biểu hiện hoặc có triệu chứng không rõ ràng. Nghiên cứu cho thấy, 80% người không có triệu chứng vẫn có khả năng lây nhiễm sốt xuất huyết. Bệnh nặng khó dự đoán trước và có thể phát triển mà không có dấu hiệu cảnh báo.

Bệnh gây ra các biến chứng nguy hiểm như tụt huyết áp, suy tim, suy thận, sốc mất máu, suy đa tạng, xuất huyết não, hôn mê… Bệnh có nguy cơ trở nặng vào giai đoạn hết sốt từ ngày thứ 3 đến thứ 5 của bệnh khiến người bệnh dễ chủ quan. Các đối tượng có thể diễn tiến nặng khi mắc sốt xuất huyết là trẻ nhỏ, phụ nữ có thai, người mắc các bệnh mãn tính, béo phì… Với phụ nữ mang thai, sốt xuất huyết có thể gây suy thai, sinh non, thai chết lưu.

VNVC sở hữu các hệ thống kho lạnh và dây chuyền lạnh bảo quản vaccine đạt chuẩn quốc tế GSP, cùng lúc lưu trữ lên đến hơn 400 triệu liều vắc xin chất lượng cao.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đánh giá sốt xuất huyết là một trong những mối đe dọa hàng đầu và kêu gọi bên cạnh truyền thông nâng cao nhận thức về bệnh, kiểm soát vector lây truyền bệnh, giám sát chặt chẽ bệnh, người dân cần tiêm chủng vắc xin để phòng bệnh hiệu quả.

Vắc xin sốt xuất huyết được hãng Takeda nghiên cứu và phát triển trong 45 năm, thử nghiệm dựa trên dữ liệu từ hơn 28.000 người tham gia tại 26 địa điểm ở 8 quốc gia có bệnh lưu hành. Vắc xin đáp ứng đầy đủ các hướng dẫn về thử nghiệm lâm sàng của WHO để đảm bảo hiệu lực và tính an toàn. Tháng 5/2024, vắc xin này đã được WHO tiền thẩm định, củng cố chất lượng và độ tin cậy của nó như một phương pháp phòng ngừa sốt xuất huyết hữu ích, phù hợp để sử dụng theo chương trình.

Hiện nay vắc xin sốt xuất huyết  được triển khai tiêm trong chương trình tiêm chủng cho cộng đồng tại nhiều quốc gia lưu hành dịch, có số ca mắc và tử vong cao, chẳng hạn như Brazil và Argentina.

Xe lạnh đạt chuẩn GSP được ví như “Kho lạnh di động” của VNVC vận chuyển vắc xin sốt xuất huyết đến các trung tâm tiêm chủng để phục vụ người dân.

Với thế mạnh gần 200 trung tâm, hơn 10.000 bác sĩ, điều dưỡng, nhân viên y tế, hệ thống kho lạnh và hệ thống xe lạnh vận chuyển vắc xin chuyên nghiệp đạt chuẩn GSP, bác sĩ Chính cho biết, VNVC có thể tổ chức các đội tiêm lưu động đến các trường học, doanh nghiệp, khu dân cư… với quy trình tiêm chủng an toàn cao nhất để kịp thời bảo vệ sức khỏe cho trẻ em và người lớn trước chu kỳ đỉnh dịch sốt xuất huyết thường xảy ra vào tháng 10 hằng năm.