Phát triển đối tượng sinh viên tham gia BHYT gặp nhiều khó khăn ở hầu hết các địa phương do tỷ lệ tham gia BHYT thấp. Ảnh minh hoạ

Chưa có biện pháp ràng buộc HSSV phải tham gia BHYT

Ngay sau khi sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT và các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật BHYT có hiệu lực thi hành, BHXH Việt Nam đã kịp thời ban hành đầy đủ các văn bản hướng dẫn tổ chức thực hiện chế độ, chính sách BHYT cho các đối tượng có liên quan và các văn bản cá biệt để hướng dẫn thực hiện đối với từng nội dung cụ thể.

BHXH cấp tỉnh và cấp huyện cũng đã chủ động ký kết chương trình phối hợp với ngành giáo dục cùng cấp, ban hành kế hoạch phối hợp, thành lập ban chỉ đạo, ban hành công văn liên ngành hướng dẫn tổ chức thực hiện, xây dựng và giao chỉ tiêu phấn đấu cụ thể tới các trường học trên địa bàn, tổ chức sơ kết, đánh giá đề ra những giải pháp thực hiện trong thời gian tiếp theo.

Số liệu thống kê từ BHXH Việt Nam cho thấy, tính từ ngày 1/7/2018 đến ngày 31/7/2019 trên hệ thống thông tin giám định BHYT của đối tượng HSSV có 8.288.343 lượt khám chữa bệnh, với số tiền đề nghị bảo hiểm thanh toán (BHTT) là 2.399 tỷ đồng.

Các trường hợp HSSV được quỹ khám, chữa bệnh BHYT chi trả chi phí điều trị nội trú lớn từ 100 triệu đồng trở lên, tính từ ngày 1/7/2019 đến ngày 31/7/2019 là 512 lượt thẻ học sinh.

Theo BHXH Việt Nam, trong quá trình thực hiện chính sách BHYT HSSV còn tồn tại nhiều khó khăn, vướng mắc, như: Luật BHYT quy định BHYT HSSV là hình thức bắt buộc, tuy nhiên vẫn chưa có biện pháp chế tài xử lý cụ thể đối với nhóm HSSV khi không tham gia BHYT.

Các cơ sở giáo dục vẫn chưa có biện pháp ràng buộc HSSV phải tham gia BHYT, dẫn đến tỷ lệ tham gia BHYT còn chưa đồng đều tại một số địa phương. Điều kiện hoàn cảnh kinh tế của nhiều hộ gia đình có con em là HSSV còn khó khăn, không có tiền mua BHYT.

Đây là một trong những khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện BHYT đối với HSSV hiện nay.

Nhóm đối tượng HSSV, đặc biệt là sinh viên các trường đại học, cao đẳng và dạy nghề chưa tích cực tham gia BHYT. Các em chủ yếu chỉ tham gia năm thứ nhất. Lý do chính là nhận thức của một bộ phận HSSV cho rằng, ít ốm đau nên không tham gia BHYT.

Phát triển đối tượng sinh viên tham gia BHYT gặp nhiều khó khăn ở hầu hết các địa phương do tỷ lệ tham gia BHYT thấp. Chỉ tại các trường phổ thông mới có tỷ lệ học sinh tham gia cao.

HSSV là người dân tộc thiểu số mới thoát khỏi vùng khó khăn theo quy định của Chính phủ và một số HSSV thuộc đối tượng mới thoát nghèo, cận nghèo nên không được ngân sách đóng toàn bộ. Vì vậy, số tiền tự đóng BHYT của các em sẽ cao hơn.
Do ngân sách hạn hẹp, một số địa phương nên không hỗ trợ thêm cho HSSV ngoài mức hỗ trợ của ngân sách Nhà nước.

Nhiều hộ gia đình tuy không thuộc hộ nghèo hay cận nghèo nhưng khó khăn trong tham gia BHYT do thu nhập không ổn định nhưng đầu năm học phải đóng nhiều khoản thu theo yêu cầu của nhà trường ngoài việc đóng BHYT như học phí, đồng phục, sách vở…

Ngoài ra, mức đóng BHYT HSSV hằng năm tăng theo mức lương cơ sở được điều chỉnh cũng tạo khó khăn đối với những gia đình còn nghèo, đông con đi học.

HSSV đóng BHYT gần 47 nghìn đồng/tháng

Thực hiện quy định tăng lương cơ sở đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang, từ ngày 1/7/2019, mức lương cơ sở hiện nay là 1.490.000 đồng/tháng.

Theo đó, mức đóng BHYT đối với HSSV tương ứng là 67.050 đồng/tháng. Trong đó, ngân sách Nhà nước hỗ trợ tối thiểu 30% tương ứng với 20.115 đồng/tháng. HSSV đóng 70% tương ứng với 46.935 đồng/tháng.

Đối với học sinh lớp 12, thẻ BHYT có giá trị sử dụng đến hết ngày 30/9 năm đó. Đây là quy định nhằm bảo đảm quyền lợi cho học sinh tham gia BHYT liên tục trước khi vào đại học, cao đẳng, học nghề.

Để chính sách phát huy hiệu quả, với BHXH các tỉnh, thành phố, cần phối hợp với các cơ sở giáo dục tập trung hướng dẫn, hỗ trợ HSSV (đặc biệt là học sinh đầu cấp như lớp 1, lớp 6, lớp 10, sinh viên năm thứ nhất) cách thức tra cứu thông tin mã số BHXH. Tuyên truyền về lợi ích cắt giảm thủ tục, giấy tờ kê khai tham gia BHYT khi đã biết mã số BHXH của mình.

Vị trí của mã số BHXH trên mã thẻ BHYT, đối với học sinh cấp 1 là thẻ BHYT cho trẻ em dưới sáu tuổi. Đối với học sinh lớp 6, 10 là thẻ BHYT học sinh đã được cấp của năm trước đó. Đối với sinh viên năm thứ nhất hoặc học sinh các trường trung học, cao đẳng, là các thẻ BHYT đã được cấp nếu có. Thí dụ, thẻ BHYT HSSV, thẻ BHYT đối tượng người nghèo, thẻ BHYT theo hộ gia đình …

Giao chỉ tiêu đối với từng cơ sở giáo dục

Để chính sách BHYT HSSV thực sự phát huy hiệu quả, phấn đấu đạt 100% HSSV tham gia BHYT, BHXH Việt Nam đề xuất, giao chỉ tiêu tỷ lệ tham gia BHYT của học sinh đối với từng cơ sở giáo dục; đưa tiêu chí đánh giá phân loại tổ chức cơ sở Đảng, đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ và việc chấp hành pháp luật của HSSV đảm bảo năm 2019 đạt 100% HSSV tham gia BHYT.

Thực hiện thu BHYT HSSV đảm bảo theo đúng quy định, đối với sinh viên mới nhập học, học sinh chuyển cấp, mới vào lớp 1 thực hiện thu BHYT HSSV của những tháng còn lại năm 2019.

Đối với HSSV đã thực hiện thu theo năm tài chính thì tiếp tục thực hiện thu vào cuối năm 2019; cơ sở giáo dục thu tiền đóng của HSSV theo phương thức linh hoạt 3 tháng hoặc 6 tháng hoặc một năm một lần nộp vào quỹ BHYT. Chỉ thực hiện thu BHYT một lần năm 2020 nếu HSSV có nguyện vọng và tự nguyện đóng.

Đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục chính sách, pháp luật BHYT đến HSSV và các bậc phụ huynh thông qua Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên, Đội Thiếu niên Tiền phong. Cung cấp danh sách HSSV, bao gồm cả HSSV có tham gia BHYT và chưa tham gia BHYT để cơ quan BHXH tuyên truyền, vận động HSSV tham gia để phấn đấu 100% HSSV có thẻ BHYT..

BHXH Việt Nam cũng đề nghị Bộ Y tế nghiên cứu để nâng mức hỗ trợ đóng từ 30% đến 50%; đơn giản hóa thủ tục khám, chữa bệnh BHYT nhằm tạo thuận lợi cho người tham gia BHYT khi đi khám, chữa bệnh; kiểm tra giám sát và có chế tài xử lý đối với trường hợp cơ sở khám, chữa bệnh thu thêm các chi phí đã kết cấu trong giá dịch vụ y tế, chi phí thuộc phạm vi thanh toán BHYT và hạn chế thu thêm các chi phí ngoài phạm vi thanh toán BHYT.

Có như vậy, mới khuyến khích được người dân tham gia BHYT, trong đó có HSSV.

 Trần Kiên