Đoàn viên, thanh niên tỉnh Lâm Đồng tham gia Hội thi Tuyên truyền về phòng, chống tác hại của thuốc lá. Ảnh: An Nhiên

Sở Y tế tỉnh Lâm Đồng cho biết, sau khi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá có hiệu lực, hằng năm, UBND tỉnh Lâm Đồng, Ban Chỉ đạo phòng, chống tác hại của thuốc lá tỉnh đã kịp thời ban hành các kế hoạch, văn bản chỉ đạo thực hiện Luật và ác hoạt động về phòng, chống tác hại của thuốc lá. Công tác tuyên truyền, phổ biến Nghị định được triển khai, tổ chức thực hiện thông qua nhiều hình thức đa dạng, phong phú, đã mang lại hiệu quả, thiết thực, phù hợp với đối tượng và tình hình thực tế của địa phương.

Trong 10 năm qua, tỉnh Lâm Đồng đã thực hiện tổng số vụ kiểm tra, xử lý là 18 vụ; phạt vi phạm hành chính với số tiền 283 triệu đồng; hàng hóa được tịch thu 3.015 bao thuốc lá các loại.

Ngoài ra, hằng năm, Sở Y tế tỉnh Lâm Đồng đã tổ chức các đợt giám sát, kiểm tra hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá tại các đơn vị. Tổng cộng đã tổ chức 6 đợt giám sát tại 61 cơ quan công sở, bệnh viện, trường học, khách sạn, xưởng sản xuất trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng. Nội dung giám sát tập trung vào việc xây dựng kế hoạch hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá của các đơn vị hàng năm; việc thực thi Luật Phòng chống tác hại thuốc lá; việc thực hiện các quy định về xây dựng môi trường đơn vị, cơ quan không khói thuốc lá.

Tuy nhiên, theo Sở Y tế tỉnh Lâm Đồng, công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá trên địa bàn hiện còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Một số địa phương, đơn vị chưa quan tâm đúng mức đến việc tuyên truyền, phổ biến về phòng, chống tác hại của thuốc lá và pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá. Công tác thông tin, tuyên truyền về tác hại của thuốc lá, các quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá... đã được triển khai, cập nhật thường xuyên trên các phương tiện thông tin đại chúng nhưng tỷ lệ hút thuốc lá vẫn còn cao; vẫn còn một số cơ quan, đơn vị, cá nhân biết quy định về phòng, chống tác hại của thuốc lá nhưng vẫn vi phạm, xem nhẹ hình thức xử lý, nhiều cán bộ, lãnh đạo không nêu gương, đặc biệt là việc hút thuốc lá tại công sở, nơi công cộng...

Công tác tuyên truyền cho đồng bào dân tộc thiểu số khó khăn do điều kiện địa lý, ngôn ngữ, văn hóa, tập quán sử dụng thuốc lá, thuốc lào vẫn còn phổ biến trong sinh hoạt hằng ngày.

Bên cạnh đó,  sự xuất hiện nhiều sản phẩm thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng,...), việc kiểm soát hoạt động kinh doanh các mặt hàng này còn gặp nhiều khó khăn. Mặt khác, giá thành tương đối rẻ, thiết kế ấn tượng tạo trào lưu, hương vị hấp dẫn, đa dạng, thu hút càng nhiều đối tượng sử dụng, đặc biệt là thanh thiếu niên.

Đáng lưu ý, từ năm 2013 đến nay, các hoạt động tư vấn cai nghiện thuốc lá trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng chủ yếu được thực hiện lồng ghép tư vấn cai nghiện thuốc lá cho người dân trong công tác khám chữa bệnh tại đơn vị.

Hoạt động cai nghiện thuốc lá còn khó khăn về cơ chế, kinh phí thực hiện. Hạn chế về nhận thức của người dân về lợi ích của cai nghiện thuốc lá; nhân lực tham gia chủ yếu là cán bộ y tế kiêm nhiệm do đó khó khăn trong theo dõi hỗ trợ bệnh nhân trong quá trình cai nghiện thuốc lá; chưa có chính sách phụ cấp, tiền công cho nhân viên tư vấn và cán bộ y tế kiêm nhiệm.

Đánh giá chung việc thực hiện môi trường không khói thuốc, Sở Y tế tỉnh Lâm Đồng cho biết công tác này còn gặp khó khăn do việc mua bán thuốc lá diễn ra khá dễ dàng, phổ biến, các địa điểm cấm hút thuốc lá thường không đủ lực lượng giám sát, nhắc nhở cũng như không có thẩm quyền xử phạt. Một số cơ quan, đơn vị, địa điểm mặc dù có quy định cấm hút thuốc nhưng còn mang tính hình thức, tình trạng hút thuốc vẫn còn diễn ra phổ biến, khó kiểm soát như tại các điểm nhà hàng, quán ăn, bến xe...

Cơ sở y tế là nơi cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà và cả khuôn viên, nhưng thực tế, tại các Trung tâm Y tế, bệnh viện vẫn xảy ra tình trạng bệnh nhân, người nhà bệnh nhân ngang nhiên hút thuốc, dù khu vực đó có biển cảnh báo “cấm hút thuốc lá”. Còn đối với các điểm công cộng như bến xe, nhà ga thì tình trạng hút thuốc lá vẫn diễn ra phổ biến, tuy nhiên cũng chủ yếu dừng ở việc nhắc nhở, tuyên truyền chứ không có quyền xử phạt, vì vậy chưa răn đe được người dân…

Để công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá trên địa bàn đạt hiệu quả, Sở Y tế tỉnh Lâm Đồng đề xuất thời gian tới cần tiếp tục củng cố, kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng, chống tác hại của thuốc lá, phân công nhiệm vụ các thành viên Ban Chỉ đạo, xây dựng kế hoạch hoạt động và tổ chức thực hiện các hoạt động về phòng, chống tác hại của thuốc lá theo quy định.

Bên cạnh đó, tăng cường các hoạt động thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, các hoạt động thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính các hành vi vi phạm quy định của Luật về địa điểm cấm hút thuốc lá, về quảng cáo; tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị trong tổ chức triển khai luật phòng, chống tác hại của thuốc lá và các Văn bản hướng dẫn liên quan.

Tổ chức giám sát về phòng, chống tác hại của thuốc lá tại các xã, phường,thị trấn; lồng ghép việc kiểm tra tình hình thực hiện Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá, đặc biệt là kiểm tra việc tổ chức treo biển cấm hút thuốc, tình hình tuân thủ quy định cấm hút thuốc lá tại các địa điểm có quy định cấm…

Cùng với đó, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy định của Luật phòng, chống tác hại; tăng mức xử phạt hành chính đối với các hành vi vi phạm về phòng, chống tác hại của thuốc lá; bổ sung thẩm quyền đối với lực lượng xử phạt, bổ sung biện pháp phạt nguội đối với hành vi hút thuốc lá tại các địa điểm cấm hút thuốc lá, nơi công cộng, vi phạm quy định về phòng, chống tác hại của thuốc lá. Cấm hoàn toàn dưới mọi hình thức mua bán, sản xuất, nhập khẩu đối với các sản phẩm mới. Bổ sung quy định cụ thể trong Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá về quản lý đối với các sản phẩm thuốc lá mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng...