Ông Vũ Xuân Bằng, Phó Trưởng Ban Thực hiện chính sách BHYT, Bảo hiểm Xã hội (BHXH) Việt Nam, cho biết, Luật BHYT sửa đổi quy định từ ngày 1/1/2015 bắt buộc phải tham gia BHYT theo hộ gia đình. Luật BHYT sửa đổi không làm khó người dân mà do một bộ phận người thực hiện và chính quyền địa phương chưa hiểu hết các quy định của luật.

Thời gian qua đã có nhiều thông tin phản ánh việc mua thẻ BHYT theo hộ gia đình phức tạp, nhiều thủ tục khiến người dân bức xúc. Cụ thể: Việc người dân phải chứng minh sự tham gia BHYT của từng thành viên gia đình bằng việc photocopy thẻ của người đã tham gia; xác minh tạm vắng đối với người đang công tác, du học, làm việc ở nước ngoài; xác nhận tạm vắng đối với người có hộ khẩu hoặc đăng ký tạm trú tại thành phố nhưng chuyển đến nơi khác làm việc, sinh sống… Với những người đi công tác xa, thì việc căn cứ để lập danh sách mua thẻ BHYT theo hộ gia đình cho những người trong gia đình họ ở nhà là rất khó. Vì thế, chính quyền  địa phương yêu cầu người dân phải photo giấy tạm trú, tạm vắng và thẻ của những người đã tham gia BHYT để chứng minh. Chính những thủ tục phiền hà đó đã góp phần làm giảm tỷ lệ người tham gia BHYT.

Điều đáng nói là, sự  vào cuộc của cấp ủy, chính quyền địa phương một số nơi chưa quyết liệt, dẫn đến có những tỉnh mới chỉ có 34% tham gia BHYT, ngay cả đối tượng phải tham gia BHYT bắt buộc là học sinh cũng có tỉnh mới chỉ đạt 75%.

Ông Lê Văn Khảm, Phó Vụ trưởng Vụ BHYT, Bộ Y tế, cho biết, khi tham gia theo hộ gia đình thì được giảm mức đóng BHYT. Từ người thứ 2 trong hộ gia đình tham gia BHYT sẽ được giảm 30% mức đóng, người thứ 3 tham gia được giảm 40% mức đóng, người thứ 4 tham gia được giảm 50% mức đóng, người thứ 5 tham gia được giảm 45% mức đóng. Như vậy, bình quân 1 gia đình có 5 người tham gia BHYT chỉ phải đóng khoảng gần 2 triệu đồng/năm.

Việc bắt buộc mua thẻ BHYT theo hộ gia đình nhằm giúp người dân có trách nhiệm bảo hiểm sức khỏe, dành dụm chi trả khi ốm đau. Thực tế, có những bệnh nhân đang được BHYT chi trả 700 - 800 triệu đồng, thậm chí 1,4 tỉ đồng chi phí khám chữa bệnh trong khi mức đóng BHYT 1 năm chỉ hơn 600.000 đồng. Tuy nhiên, đối với người dân ở khu vực nông thôn đây vẫn là khoản lớn, là rào cản, hạn chế nhiều đối tượng tham gia.

Theo ông Vũ Xuân Bằng, BHXH Việt Nam đã cân nhắc đến việc cho người dân đóng BHYT 6 tháng 1 lần. Tuy nhiên, thẻ BHYT cấp 1 năm, nếu cho người dân đóng 6 tháng 1 lần thì 6 tháng sau,  làm thế nào để đảm bảo thu đủ được số tiền mà họ chưa đóng. Do vậy, trước mắt vẫn thực hiện đóng BHYT cả năm, còn việc thu nhiều lần cần tiếp tục nghiên cứu.

Bộ Y tế cho biết, để ngăn số người đóng BHYT tiếp tục giảm, đã đề nghị BHXH Việt Nam không ban hành thêm các quy định, thủ tục liên quan đến BHYT, để không làm tăng thủ tục hành chính. Các bệnh viện phải công khai bảng giá viện phí và minh bạch các khoản chi phí mà người bệnh phải chi trả, hay được BHYT thanh toán.

Thời gian tới, Bộ Y tế, BHXH Việt Nam sẽ phối hợp với các ngành liên quan ban hành văn bản để hướng dẫn chi tiết thực hiện BHYT theo hộ gia đình theo hướng đơn giản, dễ thực hiện, giảm thiểu các thủ tục hành chính trong kê khai danh sách theo sổ hộ khẩu, sổ tạm trú.

Ngọc Diệp