(Thanh tra) -Theo Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, dù tỷ lệ hút thuốc đã giảm nhưng Việt Nam vẫn còn nằm trong nhóm các nước có số người hút thuốc lá cao trên thế giới. Đáng chú ý tỷ lệ phơi nhiễm với khói thuốc lá tại các địa điểm công cộng vẫn còn cao.
Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, sau gần 13 năm thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, cùng với sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế Thế giới, và các đối tác quốc tế, nhiều cơ sở y tế tại Việt Nam đã chủ động triển khai các biện pháp đồng bộ như hoàn thiện hệ thống biển báo cấm thuốc, tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức, tư vấn cai thuốc, kiểm tra giám sát nghiêm ngặt và lồng ghép tiêu chí không hút thuốc vào hệ thống đánh giá thi đua.
Bên cạnh đó, nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá đã có nhiều thay đổi tích cực, từ đó thay đổi hành vi, tỷ lệ bỏ thuốc lá đã cao hơn; sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đặc biệt phối hợp các bộ, ngành, đoàn thể, UBND các tỉnh, thành phố có nhiều chuyển biến tích cực hơn. Theo thống kê, tỷ lệ hút thuốc lá ở nam giới trên 15 tuổi tại Việt Nam đã giảm từ 54% xuống còn 39%.
Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo, hút thuốc lá không chỉ nguy hại cho sức khỏe cộng đồng mà còn gây lãng phí, ảnh hưởng chi tiêu đến mỗi gia đình. Nhiều người hút thuốc lá biết rất rõ nguy cơ ảnh hưởng của khói thuốc đến bản thân và cộng đồng. Thậm chí, nhiều người vẫn chưa ý thức được hết những tác hại khôn lường của khói thuốc lá đối với sức khỏe của chính mình và người thân, cộng đồng, nên vẫn hút thuốc lá nơi công cộng
Theo Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, dù tỷ lệ hút thuốc đã giảm nhưng Việt Nam vẫn còn nằm trong nhóm các nước có số người hút thuốc lá cao trên thế giới, với 38,9% nam giới trên 15 tuổi tại Việt Nam hút thuốc.
Đáng chú ý tỷ lệ phơi nhiễm với khói thuốc lá tại các địa điểm công cộng sau hơn 13 năm vẫn còn cao. Tại cơ sở y tế, trường học dù đã là địa điểm cấm hoàn toàn hút thuốc lá nhưng tỉ lệ phơi nhiễm với khói thuốc vẫn hơn 20%. So với năm 2010, tại cơ sở y tế chỉ giảm 5%, tại trường học chưa đến 2%.
Mặc dù Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá đã quy định rõ các địa điểm cấm hút thuốc lá. Trong đó, các khu vực cấm hút thuốc lá hoàn toàn là: Cơ sở y tế; Cơ sở giáo dục; Cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em; Cơ sở hoặc khu vực có nguy cơ cháy, nổ cao; khu vực trong nhà các nơi công cộng.
Chúng ta có thể thấy trong khuôn viên của các bệnh viện, các địa điểm công cộng, nhà hàng, khách sạn những biển báo "cấm hút thuốc" được gắn tại nhiều vị trí. Và dù lực lượng bảo vệ cũng ráo riết kiểm soát thường xuyên nhưng vẫn không khó để bắt gặp cảnh những người người đàn ông hút thuốc từ công viên, bệnh viện đến quán cà phê, nhà hàng, khách sạn vẫn còn.
Không ít người tỏ ra khó chịu bởi làn khói ấy, nhưng thay vì nhắc nhở người hút thuốc, để tránh phiền phức, nhiều người lựa chọn đi chỗ khác tránh khỏi mùi khói thuốc.
Điển hình mới đây, tại một quán cafe trong Khu đô thị Times City, nhóm khách bước vào quán và bất chấp tấm biển “Cấm hút thuốc” treo ngay trước mặt, một người đàn ông trong nhóm vẫn thản nhiên châm thuốc.
Khi anh N.M.Đ, con trai chủ quán, đồng thời là nhân viên thu ngân nhắc nhở, anh không chỉ không nhận được sự hợp tác, mà còn bị một người trong nhóm này xông vào hành hung.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi năm có khoảng 8 triệu người chết do các bệnh liên quan đến thuốc lá, trong đó có 1,2 triệu người là người hút thuốc lá thụ động. Tại Việt Nam, theo Bộ Y tế, có khoảng 40.000 người chết mỗi năm do các bệnh do thuốc lá gây ra. Việc thực hiện địa điểm cấm hút thuốc lá là một biện pháp quan trọng để kiểm soát thuốc lá và bảo vệ sức khỏe của người dân.
Để bảo vệ môi trường và ngăn chặn các bệnh do thuốc lá gây ra, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 11/2023/TT-BYT quy định về các địa điểm không được phép hút thuốc lá có hiệu lực từ ngày 01/8/2023 áp dụng cho tất cả các cơ sở giáo dục, y tế, văn hóa, thể dục thể thao và các địa điểm công cộng.
Để hạn chế người hút thuốc lá, người hút thuốc thụ động, Chính phủ cũng đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật để ngăn ngừa như Luật phòng chống tác hại của thuốc lá, Nghị định số 117/2020 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế.
Tuy nhiên, theo đánh giá, việc thực thi các chế tài vẫn còn hạn chế nên tình trạng hút thuốc lá tại những nơi cấm hút thuốc vẫn diễn ra. Vì vậy, theo các chuyên gia, người dân cần hiểu được những tác hại của việc hút thuốc lá trực tiếp cũng như thụ động. Từ đó, tích cực tuyên truyền, vận động mọi người nâng cao ý thức, không hút thuốc lá tại nơi đông người, tiến tới bỏ hẳn thuốc lá để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.
Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cũng cần đẩy mạnh kiểm tra, giám sát và xử phạt nghiêm minh các trường hợp vi phạm luật cấm hút thuốc theo lá theo quy định.
