(Thanh tra) - Ngày 27/7, ngày Thương binh Liệt sĩ đã trở thành một ngày kỷ niệm thiêng liêng, in sâu vào tâm trí bao thế hệ người Việt Nam. Đó không chỉ là dịp để tri ân, tưởng nhớ những người đã hy sinh, cống hiến cho độc lập, tự do của Tổ quốc, mà còn là cơ hội để biết bao thế hệ gặp gỡ, kết nối, trao truyền và tiếp nối những giá trị tốt đẹp của dân tộc.
Trải qua hàng chục năm, ý nghĩa của ngày 27/7 không hề mai một mà được làm mới, khắc sâu qua mỗi lời kể, mỗi hành động, mỗi chương trình truyền thông cũng như qua bao nhiêu nỗ lực sáng tạo của thế hệ trẻ. Họ đã, đang và sẽ tiếp tục viết tiếp những câu chuyện của ngày 27/7 bằng chính nhiệt huyết, trách nhiệm và góc nhìn mới mẻ, đầy cảm xúc của mình.
Đối với những thế hệ từng trực tiếp trải qua chiến tranh, ngày 27/7 là dòng ký ức không thể nào xóa nhòa. Ở cái tuổi xế chiều, cựu chiến binh Trịnh Khắc Hưng, phường Bồ Đề, thành phố Hà Nội vẫn chưa bao giờ quên những người đồng đội đã không trở về trong những năm tháng chiến đấu ác liệt. Chỉ cần nghe tiếng chuông ngân vang tại các nghĩa trang liệt sĩ, hay nhìn hàng dài áo xanh thanh niên tình nguyện đi thắp nến, lòng ông lại bồi hồi, xúc động.
Ông kể: Tôi đã đi qua những năm tháng chiến tranh, tận mắt chứng kiến biết bao người ngã xuống để bảo vệ từng tấc đất quê hương. Mỗi dịp 27/7, tôi lại nhớ đồng đội, nhớ cả những gian khó và lòng kiên trung. Thật sự xúc động khi thấy lớp trẻ ngày nay không thờ ơ với lịch sử. Các cháu chủ động tổ chức các chương trình tri ân, viết báo, làm phim tài liệu về thương binh, liệt sĩ.
Ở góc độ người đi trước, tôi chỉ mong thế hệ trẻ hiểu rằng: Tự do, hòa bình hôm nay là thành quả đánh đổi bằng máu xương, hãy trân trọng nó, sống sao cho có ích, đừng phụ niềm tin mà bao người đã gửi gắm. Cứ mỗi lần nghe trích đoạn phóng sự hay xem một tác phẩm báo chí của các cháu về chiến tranh trên truyền thông, tôi cảm thấy niềm tin và tự hào được tiếp sức mãnh liệt.
Ông Trịnh Khắc Hưng nhớ lại thời điểm trước khi nghỉ hưu, có thời gian dài công tác tại Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội, ông đã tiếp xúc gần gũi với nhiều thương binh nghiêm trọng, có người mất cả cánh tay, cụt chân, có người gương mặt và thân thể cháy sạm vì bom đạn, có những người bị ảnh hưởng chất độc da cam…
Những cuộc gặp gỡ ấy càng khiến ông thấm thía hơn ý nghĩa sâu sắc của ngày 27/7, không chỉ là vinh danh những người đã hy sinh, mà còn là sự tri ân tới cả những người đang mang trên mình những thương tích đau đớn cả thể xác và tâm hồn.
Những câu chuyện thực tế ấy chính là tài liệu quý giá cho thế hệ trẻ hiểu và trân trọng giá trị của hòa bình, đồng thời thôi thúc họ tìm cách giữ gìn truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, “đền ơn đáp nghĩa” và thôi thúc họ tìm cách nối dài ý nghĩa ấy trong bối cảnh xã hội đang ngày một thay đổi.
Sống trong kỷ nguyên số, giữa nhịp sống hiện đại nhanh và vội, thế hệ trẻ Việt Nam không còn tiếp cận ngày 27/7 chỉ qua nghi lễ trang nghiêm, những dòng bài học chính sử khô khan. Họ mong muốn làm sống lại và lấp đầy khoảng trống giữa lịch sử và hiện thực bằng chính trải nghiệm bản thân, bằng những cách thể hiện mới mẻ, gần gũi.
Em Nguyễn Khôi Dương, sinh viên năm 4, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, đại diện cho tiếng nói của nhiều bạn trẻ, chia sẻ, đối với em, ngày 27/7 không chỉ dừng lại ở lễ viếng trang nghiêm hay cắm hoa trên mộ chí. Những câu chuyện của thế hệ cha ông được truyền tải trong sách báo, truyền hình và trên mạng xã hội đã thực sự truyền cảm hứng mạnh mẽ cho em về lý tưởng sống có trách nhiệm.
Là sinh viên báo chí, em luôn trăn trở làm sao để đưa những ký ức lịch sử sống động hơn đến với bạn đọc, đặc biệt thế hệ Gen Z. Em tin rằng, nhiệm vụ của người làm báo hôm nay là kể lại câu chuyện 27/7 bằng góc nhìn mới: Sáng tạo, chân thành, nhưng không quên chiều sâu giá trị truyền thống. Mỗi bài phóng sự, mỗi bộ ảnh, mỗi video tưởng nhớ liệt sĩ được lan tỏa cũng là một hành động tri ân thiết thực, góp phần làm sống lại tinh thần yêu nước giữa thời đại số.
Ý chí đó không phải là lời nói suông. Hàng năm, vào dịp 27/7, nhiều bạn trẻ đã chủ động tổ chức các chuyến thăm nghĩa trang, làm tình nguyện viên dọn dẹp, ghi lại tên từng liệt sĩ, thực hiện các dự án nghệ thuật, chương trình truyền thông trên mạng xã hội, kể lại những câu chuyện xúc động về các “bà mẹ Việt Nam anh hùng”, những người lính vô danh…
Đặc biệt, không ít lớp trẻ đã vận dụng sở trường công nghệ, kỹ thuật số để số hóa, lưu trữ tư liệu lịch sử, phát triển các ứng dụng tra cứu thông tin liệt sĩ online hoặc thực hiện loạt podcast, phim tài liệu ngắn trên YouTube, TikTok… Sức sáng tạo ấy làm sống lại những trang sử cũ một cách gần gũi, nhiều cảm xúc chứ không chỉ là “nghi lễ hình thức”.
Trong hành trình hiện đại hóa và sáng tạo hóa thông điệp 27/7, không thể thiếu sự đồng hành và “tiếp lửa” của các thế hệ đi trước. Những cuộc gặp gỡ, tọa đàm giữa sinh viên báo chí, học sinh phổ thông với các cựu chiến binh, thân nhân liệt sĩ, nhà sử học là cơ hội để “người kể chuyện” truyền cho “người viết lại” những ký ức khách quan, chân thật, giàu giá trị nhân văn. Qua đó, lịch sử không còn là “ngăn tủ kí ức” khoá kín, mà trở thành chất men làm giàu tâm hồn, bồi đắp ý chí và niềm tin về một tương lai tốt đẹp.
Thế hệ trẻ với tư duy cởi mở, mong muốn “truyền thông hóa di sản”, “số hóa ký ức” đã và đang tìm mọi cách để ngày 27/7 không bị chìm khuất giữa muôn ngàn ngày lễ hội, sự kiện thời hiện đại. Có bạn chọn cách dựng lại những hình ảnh chiến trường qua vẽ tranh số, thiết kế tương tác trên website; các nhóm bạn khác thực hiện dự án “Thắp lửa thầm lặng”, ghi lại nhật ký câu chuyện đời thường của các gia đình liệt sĩ, quay clip ngắn phỏng vấn các nhân chứng sống và đăng tải trên Internet... Những sản phẩm ấy vừa mang dấu ấn sáng tạo cá nhân, vừa lan tỏa thông điệp “đền ơn đáp nghĩa”, kết nối mạnh mẽ các thế hệ bằng ngôn ngữ thời đại.
Có người hỏi: Liệu khi công nghệ và truyền thông hiện đại hóa, truyền thống tri ân của dân tộc có bị phai nhạt đi? Câu trả lời có lẽ nằm trong chính những dòng suy nghĩ như của em Nguyễn Khôi Dương hay những hành động thầm lặng của nhiều bạn trẻ Việt Nam hôm nay: Họ chọn cách sống sâu sắc, có trách nhiệm, biết trân trọng giá trị lịch sử nhưng không ngừng đổi mới trong cách gìn giữ và lan tỏa di sản đó.
Như cựu chiến binh Trịnh Khắc Hưng còn chia sẻ, ông tự hào khi thế hệ trẻ hôm nay không lãng quên lịch sử, không thờ ơ với mất mát, hi sinh. Họ chọn cách của riêng mình để tri ân: Có người cặm cụi thắp nến nối dài ánh lửa trong đêm tri ân, có người viết báo, làm phim, vẽ tranh số, thậm chí sáng tác nhạc để viết tiếp bản anh hùng ca của cha ông. Đó là sự tiếp nối tự nhiên, sáng tạo mà ông tin là truyền thống sẽ không bao giờ mai một.
Khắc họa tương lai, nối dài những câu chuyện 27/7 không chỉ là nhiệm vụ của riêng thế hệ trẻ hay cựu chiến binh. Đó là bản giao hưởng của ký ức và sáng tạo, của truyền thống và hiện đại, của tình yêu quê hương và khát vọng phát triển, để “hoa tri ân” mãi mãi nở trên từng trang sử, trong từng trái tim người Việt hôm nay và mai sau.
