Trung tướng Tô Ân Xô, Người phát ngôn Bộ Công an. Ảnh: Đ.X

“Liên quan vụ Việt Á, hồi đầu tháng 6, Bộ Công an cho biết, Việt Á kiếm lãi khoảng 4.000 tỷ đồng và chi khoảng 800 tỷ đồng để “bôi trơn”.  Trong kết luận điều tra đã ban hành, Bộ Công an xác định số tiền Việt Á hưởng lợi bất chính là hơn 1.200 tỷ đồng và số tiền chi để đưa hối lộ là hơn 106 tỷ đồng. Xin Bộ Công an giải thích rõ hơn về sự chênh lệch của những con số này?

Cũng theo kết luận một số cán bộ lãnh đạo dù nhận số tiền “cảm ơn” lớn nhưng không bị truy tố về tội “nhận hối lộ”. Bộ Công an lý giải sao về điều này? Cơ quan Điều tra, Bộ Công an có tính tới việc mở rộng vụ án này không?”, báo chí nêu loạt câu hỏi liên quan đến vụ Việt Á.

Giải thích “chênh lệch” số tiền “bôi trơn”

Trả lời, Trung tướng Tô Ân Xô cho hay, sau khi khởi tố vụ án, Phan Quốc Việt và các bị can liên quan đã khai Công ty Việt Á có doanh thu và lợi nhuận khoảng 4.000 tỷ đồng. Phan Quốc Việt dành khoảng 20-25% trong tổng số này, tương ứng khoảng 800 tỷ đồng, để chi phần trăm ngoài hợp đồng cho các đơn vị, đối tác mua kit xét nghiệm và vật tư, thiết bị y tế khác.

Đây là lời khai ban đầu của lãnh đạo Việt Á mà cơ quan điều tra và Người phát ngôn Bộ Công an đã cung cấp, theo ông Xô.

Sau khi có kết luận điều tra ban hành ngày 17/8, những con số này có sự chênh lệch. Người phát ngôn Bộ Công an giải thích không thể dùng lời khai ban đầu của các đối tượng để đưa vào kết luận điều tra, vì phải “trọng chứng hơn trọng lời khai”.

Thêm nữa, chỉ khi nào đủ căn cứ chứng minh việc đưa tiền cho ai, đưa bao nhiêu tiền, mới có thể khởi tố điều tra và đề nghị truy tố.

Ông Tô Ân Xô nhấn mạnh tinh thần “chứng cứ rõ đến đâu thì kết luận đến đó”.

Ngoài ra, theo ông Xô, không chỉ có Cơ quan Điều tra, Bộ Công an điều tra vụ Việt Á, mà Bộ còn phân công, ủy thác cho công an 61 tỉnh, thành phố để điều tra về số tiền thu lợi bất chính và tiền “bôi trơn” trong vụ án này.

Nói rõ hơn về sự chênh lệch giữa số liệu cung cấp ban đầu và số liệu trong kết luận điều tra, Trung tướng Tô Ân Xô dẫn chứng một vụ án chìm tàu, thông tin ban đầu ước lượng thiệt hại khoảng 50 tỷ nhưng kết luận điều tra chỉ kết luận thiệt hại 20 tỷ, do cứu nạn cứu hộ tốt, xử lý hàng hóa trên tàu nhanh chóng hoặc lời khai chủ tàu về lượng hàng hóa khác nhau.

Hay trong một vụ cháy tại quán karaoke, ban đầu thông tin thiệt hại là 10 tỷ và 3 người chết, nhưng kết luận điều tra sau đó công bố 5 người chết và thiệt hại 20 tỷ.

Theo ông Xô, có sự chênh lệch đó là do quá trình điều tra đã làm rõ thêm được nhiều nội dung.

Hành vi, động cơ khác nhau trong nhận tiền sẽ bị xử lý khác nhau

Cũng tại buổi họp báo, Trung tướng Tô Ân Xô giải thích rõ, vì sao cùng một hành vi nhận tiền, bị can này bị khởi tố tội danh này, bị can kia khởi tố tội danh kia.

“Do phương thức, cách thức và hoàn cảnh nhận tiền của các bị can trong vụ Việt Á rất khác nhau”, ông Xô nói.

Theo ông, có bị can đặt yêu cầu, thỏa thuận, điều kiện với đối tượng đưa tiền và họ nhận tiền xong mới xử lý công việc. Có bị can không đưa ra yêu cầu, điều kiện hay thỏa thuận nào trong xử lý công việc và nhận tiền, nhận quà sau khi công việc đã hoàn thành, nhưng vẫn bị xử lý hình sự.

“Hành vi, động cơ khác nhau trong việc nhận tiền thì sẽ bị xử lý khác nhau”, Trung tướng Tô Ân Xô nói rõ.

Người phát ngôn Bộ Công an thông tin thêm, trong vụ Việt Á, Bộ Công an đề nghị truy tố 38 bị can, và 6 tội danh.

“Việc khởi tố điều tra, đề nghị truy tố các bị can về các tội danh đã được Bộ Công an tiến hành khoa học, thận trọng, khách quan, toàn diện, triệt để, thực hiện nghiêm quy định của pháp luật, nhân văn, nhân ái, nhưng cũng rất nghiêm khắc”, theo Trung tướng.

Ông cũng cho hay, Bộ Công an đã quán triệt và thực hiện nghiêm chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Đó là, phân hóa rõ từng bị can, từng hành vi, xác định rõ tình tiết nào là tăng nặng, tình tiết nào là giảm nhẹ trách nhiệm, tình tiết nào là khoan hồng trên nguyên tắc “không để oan sai, không bỏ lọt tội phạm, không có vùng cấm, không có ngoại lệ”.

Ngày 17/8, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an (C03) đề nghị truy tố 38 bị can.

Trong đó, 6 người bị cáo buộc “nhận hối lộ” là các ông: Nguyễn Thanh Long, cựu Bộ trưởng Y tế; Nguyễn Huỳnh, cựu thư ký của ông Long; Nguyễn Minh Tuấn, cựu Vụ trưởng Trang thiết bị và Công trình Y tế, Bộ Y tế; Nguyễn Nam Liên, cựu Vụ trưởng Kế hoạch Tài chính, Bộ Y tế; Phạm Duy Tuyến, cựu Giám đốc CDC Hải Dương; Trịnh Thanh Hùng, cựu Vụ phó Khoa học và Công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ.

Cả 6 người đều bị đổi sang tội danh có khung hình phạt nặng hơn so với tội bị khởi tố ban đầu. 

Theo đó, các ông: Long, Huỳnh, Liên, Tuấn, Tuyến từ “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” sang “nhận hối lộ”. Ông Hùng từ “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” sang “vi phạm quy định về quản lý tài sản Nhà nước gây thất thoát” và cuối cùng là “nhận hối lộ”.

Ông Chu Ngọc Anh, cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ và ông Phạm Công Tạc, cựu Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ, bị đề nghị truy tố về tội “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.

Riêng cựu Bí thư tỉnh Hải Dương Phạm Xuân Thăng, C03 đề nghị Viện KSND Tối cao xem xét phê chuẩn quyết định thay đổi tội danh khởi tố từ tội “vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” sang “nhận hối lộ”, để từ đó truy tố theo quy định.

Cũng theo kết luận điều tra, Phan Quốc Việt đã chi tiền “cảm ơn” cho các ông: Nguyễn Văn Trịnh (cán bộ Văn phòng Chính phủ) 200.000 USD; Chu Ngọc Anh (cựu Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ) 200.000 USD; Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ):  50.000 USD